Şanidar-1 Neandertali İşitme Kaybı ile Nasıl Yaşadı?
PLoS ONE`da yayımlanan araştırma analizlerine göre, 50,000 yıl öncesine ait, birçok yaralanma ve dejenerasyon geçiren, sağır kalan, kurban olmamak için diğerlerinin yardımına gü...
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
PLoS ONE`da yayımlanan araştırma analizlerine göre, 50,000 yıl öncesine ait, birçok yaralanma ve dejenerasyon geçiren, sağır kalan, kurban olmamak için diğerlerinin yardımına güvenen ve 40’lı yaşlarına kadar hayatta kalan bir Neandertal yaşamış olmalı.
Shanidar 1 olarak bilinen Neandertal kalıntıları Shanidar mağarasındaki kazılar sırasında 1957 yılında keşfedilmişti. Shanidar 1’in kafatasıyla ve diğer iskelet kalıntılarıyla yapılan önceki incelemelerde, birçok kez yaralandığı not edilmişti.
Önkolunun kaybı , topallaması ve diğer yaralanmalarından öte, sağır olması nedeniyle çevresindeki yaygın etçil hayvanlar için kolay bir av olmasına ve hayatta kalması için sosyal grubundaki diğer üyelere bağımlı olmasına sebep olabilirdi. Yüzünün yanındaki ciddi patlamaya, kırıklığa, sağ kolunun bilekten kesilmesi ve sağ bacağındaki yaralanmalar ile sistematik dejeneratif durumuna rağmen hayatta kalabildiği görülmüştü. Kalıntılarla yapılan yeni analizler, Shanidar 1'in kulak kanallarındaki kemik gelişiminin şiddetli işitme kaybına sebep olduğunu gösteriyor. Güçten düşüren diğer faktörlere ek olarak, bu duyusal eksiklik onu tehlikelere daha açık hale getirmiş olmalı.
Pleistsen (Pleistocene) döneminde avcı-toplayıcı olarak hayatta kalmak birçok zorluğu beraberinde getirmekteydi ve tüm bu güçlükler önemli derecede duyusal bozukluk ile göze çapmakta. Birçok yaralanma ve kısıtlı kol kullanımıyla hayatta kalan diğer Neandertaller gibi, Shanidar 1’in de uzun yaşaması için ciddi sosyal destek aldığı düşünülmekte.
Çok büyük bir ihtimal ile tek yönlü iletim tipi işitme kaybı yaşayan bireyin, en az bir başka Neandertalden yardım aldığı düşünülüyor. Makaleye göre, bireyin içinde olduğu zor duruma meatal atrezisi de eklenince, dönemde yaşayan avcı-toplayıcı bir Neandertal bireyin tek başına çok zor hayatta kalabileceği öne sürüldü. Tüm bu sosyal süreçler ve davranışsal tutarsızlıklar, akıllarda Neandertallerin de yok oldukları zaman dilimi içerisinde artık insanların da geçirmiş olduğunu bildiğimiz şehirleşme, buna bağlı ortak yaşam, yaşlılara ve düşkünlere bakma gibi veya kaynak ve yaşam alanı artışına bağlı olarak sahiplenme ve aile kurma gibi bir takım sosyal davranış biçimleri geliştirmeye başlamış olabileceklerini akıllara getirdi.
İnsanların da avcı-toplayıcı toplum düzenlerinde yardımlaşmadan çok iş bölümüne dayalı bir günlük yaşam geçirdikleri tahmin edilmekle birlikte, özellikle yaşlılarına bakma davranışlarını, şehirleşme veya urbanizasyon dediğimiz sürece dahil ve bu süreci takip eder biçimde ortaya çıkardıkları öne sürülmektedir.
Shanidar 1 olarak bilinen Neandertal kalıntıları Shanidar mağarasındaki kazılar sırasında 1957 yılında keşfedilmişti. Shanidar 1’in kafatasıyla ve diğer iskelet kalıntılarıyla yapılan önceki incelemelerde, birçok kez yaralandığı not edilmişti.
Önkolunun kaybı , topallaması ve diğer yaralanmalarından öte, sağır olması nedeniyle çevresindeki yaygın etçil hayvanlar için kolay bir av olmasına ve hayatta kalması için sosyal grubundaki diğer üyelere bağımlı olmasına sebep olabilirdi. Yüzünün yanındaki ciddi patlamaya, kırıklığa, sağ kolunun bilekten kesilmesi ve sağ bacağındaki yaralanmalar ile sistematik dejeneratif durumuna rağmen hayatta kalabildiği görülmüştü. Kalıntılarla yapılan yeni analizler, Shanidar 1'in kulak kanallarındaki kemik gelişiminin şiddetli işitme kaybına sebep olduğunu gösteriyor. Güçten düşüren diğer faktörlere ek olarak, bu duyusal eksiklik onu tehlikelere daha açık hale getirmiş olmalı.
Pleistsen (Pleistocene) döneminde avcı-toplayıcı olarak hayatta kalmak birçok zorluğu beraberinde getirmekteydi ve tüm bu güçlükler önemli derecede duyusal bozukluk ile göze çapmakta. Birçok yaralanma ve kısıtlı kol kullanımıyla hayatta kalan diğer Neandertaller gibi, Shanidar 1’in de uzun yaşaması için ciddi sosyal destek aldığı düşünülmekte.
Çok büyük bir ihtimal ile tek yönlü iletim tipi işitme kaybı yaşayan bireyin, en az bir başka Neandertalden yardım aldığı düşünülüyor. Makaleye göre, bireyin içinde olduğu zor duruma meatal atrezisi de eklenince, dönemde yaşayan avcı-toplayıcı bir Neandertal bireyin tek başına çok zor hayatta kalabileceği öne sürüldü. Tüm bu sosyal süreçler ve davranışsal tutarsızlıklar, akıllarda Neandertallerin de yok oldukları zaman dilimi içerisinde artık insanların da geçirmiş olduğunu bildiğimiz şehirleşme, buna bağlı ortak yaşam, yaşlılara ve düşkünlere bakma gibi veya kaynak ve yaşam alanı artışına bağlı olarak sahiplenme ve aile kurma gibi bir takım sosyal davranış biçimleri geliştirmeye başlamış olabileceklerini akıllara getirdi.
İnsanların da avcı-toplayıcı toplum düzenlerinde yardımlaşmadan çok iş bölümüne dayalı bir günlük yaşam geçirdikleri tahmin edilmekle birlikte, özellikle yaşlılarına bakma davranışlarını, şehirleşme veya urbanizasyon dediğimiz sürece dahil ve bu süreci takip eder biçimde ortaya çıkardıkları öne sürülmektedir.
Kaynak ve İleri Okuma
- Washington University in St. Louis. "Older Neanderthal survived with a little help from his friends: Despite deafness, missing forearm and limp, he lived into his 40s." ScienceDaily. ScienceDaily, 23 October 2017. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/10/171023181552.htm
- Erik Trinkaus, Sébastien Villotte. External auditory exostoses and hearing loss in the Shanidar 1 Neandertal. PLOS ONE, 2017; 12 (10): e0186684" http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0186684
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
21 Mayıs 2017
Diş Gerçeği: İnsanlığın Güneş İle İlişkisi
17 Ocak 2015
Neandertal yapımı kemik aletler
11 Temmuz 2017
Neden En Zeki Primat İnsandır?
13 Temmuz 2017
"Denisova" İnsanına Ait Dördüncü Bir Fosil Bulundu