Avustralya’da bulunan James Cook Üniversitesi’nde mercan resifi çalışmalarına dair  ARC Centre of Excellence tarafından yürütülen yeni bir araştırma esnasında  bilim insanları, denizkedisi olarak bilinen balık türünün üyelerinin, beslenirken birbirlerine destek olduklarını ve bu bağlamda iş birliği yaptıklarını saptadı. Bu tür davranışların yüksek derecede sosyal hayvanlar olan kuşlar ve memelilerde görüldüğü geçmişte belgelendirilmişken, aynı durumun balıklarda görülmesinin, bahsettiğimiz çalışmanın yapıldığı tarihe kadar, imkansız olduğu düşünülüyordu.

ARC Centre of Excellence, mercan resifi araştırma ekibinden  Dr. Simon Brandl: ‘’Çalışmalarımız esnasında, denizkedisi çiftlerinin tetikte olma aktiviteleri ile şiddetli bir biçimde birbirlerine karşı koordine olduklarını belirledik. Dolayısıyla, çiftlerden biri, yiyecek arayan diğer partnerine güven sağlıyordu.’’ diyor ve ekliyor:  ‘’Başka bir ifadeyle, partnerlerden biri  diğeri beslenirken nöbette/tetikte bekliyordu. Bu balıklar kelimenin tam manasıyla birbirlerinin arkasını kolluyor! Balıklar arasında şimdiye kadar gözlemlediğimiz en özel biçimlerden biri olan bu davranışın, çiftlerin arasında karşılıklı iş birliği üzerine dayalı olduğu görülüyor.’’ diyor.

Daha sonra karşılık verilecek hale gelecek olan ve bir partner gerektiren çift taraflı iş birliğinin karmaşık, bilişsel ve sosyal yetiler gerektirdiği düşünülüyor. Bu arada, belirtilen yetenekler balıkların sahip olamayacağı düşünülen yeteneklerdir. Yine de, Dr. Brandl, araştırmanın bahsi geçen koordinasyonu berraklaştırdığı ve denizkedisi çiftleri arasında görülen karşılıklı iş birliğine dair merak uyandıran kanıtlar sunduğunu ifade ediyor.

Araştırma ile ilgili olarak Dr. Brandl: ‘’İnsan ve kuşların bazı türleri ile primatlarda bulunan yüksek derecede gelişmiş sosyal ve bilişsel yeteneklerden yoksun olan hayvanlarda karşılıklı (çift taraflı) iş birliğinin var olup olamayacağına dair uzun süredir devam eden bir tartışma var. Denizkedisi gibi çoğunlukla soğukkanlı, asosyal  ve akılsız olduğu düşünülmesine rağmen karşılıklı iş birliği kurabilen balıkları göstererek, bizler koordinasyonun geçmişte sanıldığı kadar özel bir davranış olamayacağına dair bir kanıt sağlıyoruz.’’ diyor.

Yardımcı araştırmacı ve  aynı araştırma ekibinden  Prof. Bellwood ise: ‘’ Vücutları pullarla kaplı ve soğukkanlı canlılar olan balıklara dair algımız değişiyor. Bizim bulgularımız, koplex sosyal davranışlara sahip olan ve oldukça gelişmiş organizmalar şeklinde ifade edebileceğimiz balıkları anlamaya yönelik olarak yapılacak yeni çalışmaları ateşlemeli. ’’ şeklinde bir açıklamada bulunuyor ve ekliyor: ‘’Bu durum, ayrıca balıklar üzerinde nasıl çalıştığımız ve etik olarak onlara nasıl davrandığımız ile ilgili olarak bir değişim gerektirebilir.’’

 

---

Makale Referansı:  Simon J. Brandl, David R. Bellwood. Coordinated vigilance provides evidence for direct reciprocity in coral reef fishes. Scientific Reports, 2015; 5: 14556 DOI: 10.1038/srep14556

---