Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Yeni bir pliozor (pliosaur) fosili, Rusya'da keşfedildi ve bu dev avcı deniz sürüngeni grubunun evrimine dair bugüne kadarki algı ve bilgimizi değiştirdi. Uluslararası bir araştırma grubunun keşfi ve analizleri, Current Biology'de yayımladıkları makale ile tüm detayları içerecek biçimde sunuldu.

Yaklaşık 135 milyon yıllık Dinozorlar Çağı'nı kapsayan sürede, plesiozor deniz sürüngenleri de sudaki tetrapodların içinde en uzun süre hayatta kalmış canlıları ve şüphesiz en çok çeşitli canlı grubunu temsil ediyor. Plesiozorlar hiç de alışılmadık olan vücut biçimleri ve diğer hiç bir deniz omurgalıda görülmemiş olan vücut organizasyonları ile son derece ayırt edilebilir bir gruptur. Değişen boyun uzunlukları, katı ve esnek olmayan gövdeleri ve dev yüzgeç kanatları bu grubun kendine has fark edilebilir özellikleri arasında gösterilmektedir.

Pliozorlar, plesiozorların özel bir alt grubunu temsil etmektedir ve yaklaşık 2 metre uzunluğundaki kafatasları, devasa dişleri ve son derece güçlü olan çeneleri bulunmaktadır. Bu özellikler de, pliozorları 'Dinozorlar Çağı'nın okyanuslarında yaşayan en tehlikeli ve üst düzey avcıları haline getirmiştir. Uzun süreler boyunca baskın tür olmaları ve soy devamlılıklarını korumaları da bunun bir sonucudur.

Yayımlanan makalede, araştırma ekibi, dikkat çekici ve istisnai derecede iyi korunmuş olan ve 130 milyon yaşında oldukça sıradışı bir Kretase dönemi kalıntısı olan pliozor fosili keşfettiklerini duyurdu. 2002 yılının son baharında keşfedilmiş olan fosil, Volga nehrinin Ulyanovsk şehri yakınlarındaki sağ kolunda, aynı isimli Ulyanovsk State University'den Gleb N. Uspensky tarafından bulundu.

Luskhan itilensis adı verilen türün keşfedilen kafatası tam olarak 1.5 metre uzunluğunda ancak gagaburnu bir o kadar ince ve düz bir yapıya sahip. Araştırmacılara göre, bu fizyolojik karakter, diğer balıkları yiyen deniz hayvanları olan gavyallara (ganj timsahı) veya nehir yunuslarına oldukça büyük bir benzerlik gösteriyor.

Araştırmanın baş yazarı olan Belçika'daki Université de Liège'den Valentin Fischer'a göre türün en can alıcı özelliği de aslında bu, çünkü içinde bulunduğumuz koşullarda ve pliozorların evrimine dair algımızda en büyük değişikliği bu özellik yaratıyor. Öyle ki, bu kafatası yapısı pliozorların daha önce sanılandan çok daha geniş bir çeşitliliğe ve geniş çaplı bir ekolojik nişe sahip olduklarına işaret ediyor.

İki yeni ve ve son derece kapsamlı dataseti analiz eden araştırmacılar, plesiozorların ekomorfolojilerini ve anatomilerini tanımlayan bu verilerden son dönem teknikleri ile birçok evrimsel yakınsama (yakınsak evrim örneği) tespit etmeyi başardı. Bu biyolojik fenomen, farklı kollardan evrimleşen ancak benzer rollere sahip olan türlerin birbirlerine benzemesini veya sahip oldukları benzerlikleri tanımlamaktadır. Örneğin, benzer beslenme stratejilerine sahip olan türlerin ve ekosistemlerde benzer av türlerine sahip olan farklı türlerin pleziozorların evriminde önemli bir yer tuttuğu görüldü.

Özellikle de Jura (Jurassic) periyodunun sonunda, yaklaşık 145 milyon yıl önceki yok oluş olayını takiben bu tip çeşitlenmenin kendine uygun bir alan bulmuş olduğu da düşünülüyor. Yeni bulgular aynı zamanda pliozorların son yok oluşunun tüm dinozorların yok oluşundan birkaç on milyon yıl kadar önce sonuçlanmış olduğunu da gösteriyor. Hatta aynı sonuçlar, pliozorların Jura yok oluşunu atlatıp büyük kayıplar verseler de atlattıklarına işaret ediyor.




Kaynak: University of Liege. "New species of bus-sized fossil marine reptile unearthed in Russia." ScienceDaily. ScienceDaily, 25 May 2017. <www.sciencedaily.com/releases/2017/05/170525125617.htm>.

Makale Referans: Fischer Valentin, Benson Roger B J, Zverkov Nikolai G, Soul Laura C, Arkhangelsky Maxim S, Lambert Olivier, Stenshin Ilya M, Uspensky Gleb N & Druckenmiller Patrick S. Plasticity and convergence in the evolution of short-necked plesiosaurs. Current Biology, 2017 DOI: 10.1016/j.cub.2017.04.052




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir