Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Keneler, pek çok canlı için hastalık taşıyıcı bir tehdit olabilir, fakat aynı zamanda da hayatta kalma uzmanıdırlar. Myanmar'da bulunan bir dizi amber fosiline göre, bu parazitler 99 milyon yıl önce dinozorların kanını emiyorlardı. Fosil örneklerinin birisinde; kenenin bir dinozor tüyü üzerinde asılı kaldığı görülüyor. Bu da, söz konusu antik parazitlerimizin ne ile beslendiğine dair en eski delillerden birisini sağlıyor.

Amber örnekleri --içine sıkışan hayvanlara dair zarif detayları görünür kılan sertleşmiş ağaç reçinesi--; kenelerin dinozorlar üzerinden parazit bir biçimde beslendiğine dair birden çok işaret sunuyor. Bu çıkarımı sağlayan doğrudan delil ise; kenenin, teropod dinozoruna (modern kuşların atası olan grubun bir üyesine) ait bir tüye tutunduğu örnekten geliyor. Bir diğer örnekte ise; dinozor yuvalarında yaşadığı düşünülen bir böcek larvası tipinde görülen kıllarla bir arada sıkışmış iki keneyi görüyoruz.

Bir parazitin ve onun konak canlısının kalıntılarının bir arada bulunduğu bir fosil bulmak; bir paleontolog için neredeyse bir rüyadır ve bu fosiller bize, antik kenelerin dinozor kanı emdiğine dair ilk doğrudan delili sağlıyor. Görünüşe göre, kuşlar ve keneler arasındaki ilişki çok çok eskilere dayanıyor ve her iki türün de atalarına kadar ulaşıyor. (Pek çok modern kene kuşlar üzerinden beslenir.)


 12 Aralık (2017)'de Nature Communications'da yayımlanan araştırmada yer verilen örnekler, Myanmar'da bulunan ünlü bir amber çökeltisinden elde edildi ve 99 milyon yıllık olduğu düşünülüyor. Araştırma makalesinde, örneklerde bulunan kene türünün daha önce tanımlanmayan bir tür olduğu ve kendisine "Drakula'nın korkunç kenesi" anlamına gelen Deinocroton draculi isminin verildiği belirtiliyor.

99 milyon yıllık amber örnekleri, kenelerin, dinozor kanıyla beslendiğini gösteriyor. Görsel Telif: E. Peñalver


Örneklerdeki iki D. draculi ile birlikte sıkışmış halde bulunan kılların, belirli bir böcek larvası tipinde bulunanlara oldukça benzer olduğu görüldü. Günümüzde, kuş ve memeli yuvalarında yaşayan bu böcek larvaları; deri atıkları ve tüylerle besleniyor. Larvalar bu yapışkan kılları avcılarını savuşturmak için kullanıyor ve araştırmacılara göre, kıllar, böcek larvasının bulunduğu yuvalarda kalın keçeler oluşturacak biçimde birikiyor olabilir. En muhtemel senaryo ise, iki kenenin tüylü bir dinozorun yuvasını ziyaret ettiğinde tüylere dolaşmış olabileceği şeklinde. Bu senaryo son derece mantıklıdır çünkü, böcek larvasının kullandığı tüylerin bir çift kene ile bir arada bulunması, kenelerin böcek larvasıyla karşılaştığı yerde reçine içine sıkıştığını gösterir. Bu yer ise, hangi hayvanın inşa ettiği belirsiz olsa da muhtemelen bir yuvadır.




Kaynak ve İleri Okuma:
-parasitised feathered dinosaurs as revealed by Cretaceous amber assemblages. Nature Communications, (2017). https://www.nature.com/articles/s41467-017-01550-z
-99-million-year-old ticks sucked the blood of dinosaurs. ScienceMag. http://www.sciencemag.org/news/2017/12/99-million-year-old-ticks-sucked-blood-dinosaurs (accessed December 13, 2017).




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir