Kelebekler ve tırtıllar üzerlerindeki göze benzeyen benekler sayesinde, ötücü kuşlar gibi avcıları korkutmayı başarıyorlar, fakat bilim insanları henüz bu gözlerin neden işe yaradığı konusunda kesin bir bilgiye sahip değiller. Acaba bu benekler, potansiyel düşmanları çok belirgin oldukları için mi ürkütüyorlar ya da başka bir yaratığın gözlerini andırdıkları için mi korkutucu oluyorlar?

Bu soruların cevapları henüz bulunmuş değil, fakat yapılan yeni bir araştırmada bilim insanları, ölü bir un kurdunu ve üzerlerine fotoğraf yansıttıkları bir monitörü kafeslerin dibine yerleştirerek büyük baştankaraların (Parus major) gözlere ve beneklere olan tepkilerini incelediler.

Kuş avına yaklaştığı zaman araştırmacılar, kurdun altına yerleştirdikleri monitöre, baştankaranın avcısı olan baykuşun gözleri açık ve gözleri kapalı fotoğrafını, kanatlarında baykuşun gözlerine benzeyen benekler olan kelebeğin fotoğrafını, aynı kelebeğin renkleri bilgisayarla tersine çevrilmiş fotoğrafını ve kanatlarında benek olmayan kelebek fotoğrafını teker teker yansıttılar.

Proceedings of the Royal Society B’de yayımlanan araştırmanın sonuçlarına göre, göze benzeyen beneklerin fotoğraflarının gösterildiği kuşların yaklaşık %68’i ya hemen uçarak uzaklaştılar ya da korkma belirtisi gösterdiler. Gözleri açık baykuş fotoğrafı gösterilen kuşların %57’si de yine aynı şekilde korkma ya da kaçma eğilimindeydiler ve kuşların yalnızca çok küçük bir kısmı, benekleri olmayan kelebek fotoğrafı görünce tedirgin oldular. Fakat ilginç olarak gözleri kapalı baykuş fotoğrafı gösterilen kuşlar, korku belirtileri göstermek yerine meraklı davranarak fotoğrafın iyice yakınına yaklaştılar ve fotoğrafı incelediler.

Yapılan bu araştırma kuşların göze benzeyen beneklere verdikleri tepkilerin sebeplerini kesin bir şekilde açıklamasa da, sunduğu önemli veriler ile bu konuda yapılacak yeni araştırmalara bir referans kaynağı olarak soruların cevaplanmasına katkıda bulunacak.

 

Kaynak:

Sciencemag.org, Why do these fake eyes scare off predators?, Erişim 08.04.2015, http://news.sciencemag.org/plants-animals/2015/04/why-do-these-fake-eyes-scare-predators