"Charon"un Yüzeyindeki Muhtemel Antik Okyanus

Plüton'un en büyük uydusu kendi yüzeyine göre çok fazla büyümüş olabilir.

NASA'nın New Horizons adıyla bilinen "Yeni Ufuklar" misyonundan görüntüler, Plüton'un uydusu Charon'un çoktandır donmuş ve genişlemiş halde bir yüzey altı okyanusuna sahip olduğunu ve bunun da dışa doğru baskı kurarak uydunun yüzeyini gerdiğini ve büyük ölçüde çatlattığını öne sürüyordu.

Plüton'un en büyük uydusunun Temmuz 2015'te NASA'nın New Horizons uzay aracının gözlediği tarafı, bayır, uçurum ve vadilerle ifade edilen - vadiler kimi zaman 6,5 kilometreden daha fazla derinliğe ulaşmaktaydı- "pull apart" tektonik fay sistemiyle karakterize edildi. Charon'un tektonik tabiatı, uydunun geçmişte bir şekilde genişlediğini ve gerildikçe yüzeyinin çatladığını gösteriyor.

Charon'un dış yüzeyi çoğunlukla katı haldeki sudan yani buzdan oluşuyor. Bu katman, Charon henüz gençken, kendi iç oluşum ısısı ve radyoaktif elementlerin bozunmasından gelen ısı ile sıcak tutuluyordu. Bilim insanları Charon'un üzerindeki buzların erimesine neden olacak kadar sıcak olmuş olabileceğini, bu bölgelerde yüzey okyanusu bulunduğunu ve Charon soğudukça bu okyanusun donduğunu ve de dolayısıyla hacmini arttığını öne sürüyor. Bunun doğal bir sonucu olarak da uydunun son tabakasını kaldırarak, bugün gözlemlemekte olduğumuz, geniş çatlaklar ve gedikler oluşmuş oluyor.

pluton-uydusu-charon-bilimfilicom

Yukarıdaki görselde devasa bir ekvatoryal kemer olarak görülen ve gayri resmi olarak 'Serenity Chasma' adı ile anılan çatlaklar kümesi görülüyor. Hatta bu hat, 1800 kilometre uzunluğu, 7.5 kilometre derinliği ile tüm Güneş sistemi içindeki en uzun yarıklardan birisi olarak kaydedildi.

Görselin alt kısmında ise renk-kodlu topografi ile elde edilen renkli görüntü yer alıyor. Buradan elde edilen ölçümlerden çıkan sonuçlara göre, suyun yeniden donmadan önce belirli alanlarda kısmi olarak sıvı halde bulunduğu tespit edildi.

New Horizons'ın üzerindeki Long-Range Reconnaissance Imager (LORRI) ile elde edilen görüntülerde ışığın sol üst taraftan geliyor olduğu ve yukarı kısmın 'kuzey'e işaret ettiği not edildi. Görüntü kalitesi de her 394 metre bir piksele denk gelecek çözünürlüğe sahip. Charon uydusundan 78.800 kilometre uzaklıktan çekilen görüntüler, New Horizons'ın Charon'a geçtiğimiz 14 Temmuz'da en yakın konumuna ulaşmadan 1 saat 40 dakika önce elde edildi.

Kaynak : NASA. "Pluto’s ‘hulk-like’ moon Charon: A possible ancient ocean?." ScienceDaily. ScienceDaily, 19 February 2016. <www.sciencedaily.com/releases/2016/02/160219095642.htm>.