Okullarda öğrencilere Dünya’nın temel yapısıyla ilgili öğretilen şey: ince dış kabuk, kalın çekirdek kabuğu, ve Mars boyutundaki çekirdektir. Fakat, acaba bu yapı evrensel mi? Dış katmanı sert olan ve başka yıldızların yörüngesinde dolanan Dünya benzeri gezegenlerin yapısında da bu üç katman mevcut mu? Yapılan yeni bir araştırmaya göre cevap: evet. Dünya benzeri gezegenlerin iç yapıları da Dünya ile oldukça benzer özellikler taşıyor.

Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics’den araştırmanın başındaki Li Zeng’in belirttiğine göre; araştırmacılar Dünya benzeri bu gezegenlerin özelliklerinin nasıl olduğunu araştırdılar, ve ortaya çıktı ki bu gezegenler Dünya’ya gerçekten çok benziyor.

Bu sonuca ulaşmak için Zeng ve araştırma takımı, Dünya’nın iç yapısının standart modeli olan ve Preliminary Reference Earth Model (PREM) olarak bilinen bir bilgisayar modelini uyguladılar. Bu modeli farklı ağırlıklara ve oluşumlara uyum sağlayacak şekilde ayarlayan araştırmacılar, ağırlıkları ve fiziksel boyutları iyi hesaplanmış Dünya benzeri 6 gezegene bu modeli uyarladılar.

Araştırmacıların bulgularına göre; diğer Dünya benzeri gezegenler de Dünya’dan farklılıklarına rağmen, bu gezegenlerin her birinin ağırlığının yaklaşık olarak %30’unu oluşturan nikel/demir çekirdek içeriyor. Aynı zamanda, tıpkı Dünya’da olduğu gibi, geri kalan ince dış kabuk ve kalın çekirdek kabuğu da Dünya’nınkine benziyor.

Li Zeng:

‘’Dünya’nın yapısını yalnızca geçtiğimiz yüz yıldır anlayabiliyoruz. Şimdi ise diğer yıldızların etrafında dolanan gezegenlerin yapılarını, onları ziyaret edemesek bile, hesaplayabiliyoruz.’’

Bu yeni tekniğin daha küçük, buzlarla kaplı uydular ve cüce gezegenler için de uygulanması mümkün. Örneğin, Plüton’un ağırlık ve boyutunun bu modelle yapılan hesaplamalarından sonra araştırmacıların bulgularına göre, Plüton’un yaklaşık 3’te 1’i buzdan oluşuyor (buzun çoğunluğu sudan oluşuyor fakat donmuş amonyak ve metan da mevcut).

Bu modelle elde edilen bulgular, uzak ötegezegenlerin Dünya’ya çok benzer kimyasal bileşimler içerebileceğini ortaya koyuyor. Demir, magnezyum, silikon, oksijen gibi temel kimyasal elementlerin yakındaki sistemlerdeki görece bolluğu dikkate alındığında bu sonucun mantıklı olduğu ortaya çıkıyor. Fakat, galaksinin daha fazla ya da daha az metal içeren bölgelerindeki gezegenlerin daha farklı iç yapıları olabilir. Araştırmacılar, gelecekte yapacakları araştırmalarda bu sorulara cevap bulmayı umut ediyorlar.

---

İlgili Makale:  Li Zeng, Dimitar Sasselov, Stein Jacobsen. Mass-Radius Relation for Rocky Planets based on PREM. The Astrophysical Journal, February 2016

Kaynak: Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics

---