Dev hindistancevizi yengeci, bir deniz kuşunu izleyip, yakalıyor ve onu öldürüp yiyor. Bu kabukluların ilk kez aktif ve büyük omurgalı hayvanları avlamakta olduğu görülüyor ve bu da ada ekosistemlerine hakim olabileceklerini gösteriyor.

Hırsız yengeçler olarak da bilinen hindistancevizi yengeçleri (Birgus latro), etkileyici bir görüşe sahiptir. Yaklaşık 4 kilogram ağırlığına kadar ulaşabilen bu yengeçlerin bacakları yaklaşık bir metreye kadar ulaşabilir. Bu devasa ölçüleri de onları karadaki omurgasız hayvanların en büyüğü yapmaktadır. Bu yengeçler, Hint ve Pasifik Okyanusu'ndaki tropikal mercan resiflerinde yaşarlar.

Hindistancevizi yengeçleri, ağaçlara tırmanma yetisi kazanmış ve güçlü kıskaçları sayesinde hindistancevizlerini kırarak açabilecek kapasite geliştirmişlerdir. Öte yandan bu yengeçler bazen etle de beslenirler fakat şimdiye kadar bu beslenme biçimini yalnızca aranırken bir leşe denk gelirseler gösterdikleri düşünülüyordu.

Ocak 2016 ile Mart 2016 ayları arasında Dartmouth Colloge'dan Mark Laidre, Hint Okyanusu'ndaki bir dizi resif içeren Chagos Takımadaları'na bir ziyaret gerçekleştirdi. Chagos Takımadaları, hindistancevizi yengeçleri için ideal bir çalışma alanıdır. Çünkü bu adalar, Dünya'daki en büyük marin resiflerinden birisiyle çevrilidir ve çok sayıda hindistancevizi yengeci bulundurur.

Yengeç Saldırısı

Araştırması süresince çok sayıda yengeç görüntüleyen Laidre, bir gece, bir hindistancevizi yengecinin yavaşça ağaca tırmandığını gördü ve onu görüntülemeye başladı. Yengeç, yere yakın bir yuvada uyuyan "kırmızı ayaklı booby" olarak bilinen bir deniz kuşuna doğru yavaş yavaş hareket etmeye başladı. Ardından hızlı bir saldırıyla kıskaçlarından birisi ile kuşun kanat kemiklerinden birisini yakaladı ve kırarak kuşun yere düşmesine neden oldu.



Bir kuşun kanadını kırmak, hindistancevizi yengeçleri için oldukça kolaydır. 2016 yılında PloS one'da yayımlanan bir çalışma, yengeç kıskaçlarının 3300 newton'a kadar bir kuvvetle sıkma uyguladığını ve bu kuvvetin diğer bütün kabuklularınkinden güçlü olduğunu hatta  aslan gibi büyük bir avcının ısırık kuvvetiyle karşılaştırılabileceğini gösterdi.

Hindistancevizi yengeçlerinin kıskaçları, vücut ağırlıklarını yaklaşık 80-100 katı kadar bir kuvvet oluşturabilir. Videoda görülen yengeç, yaklaşık 2 kilogram ağırlığındadır, dolayısıyla uygulayacağı kıskaç kuvveti bir kuşun kemiğini kolaylıkla kırabilir.

İlk saldırının ardından, yengeç, yerde yaralı halde yatan kuşa yavaş yavaş ilerledi ve ardından kıskacıyla yaralı kuşun diğer kanadını da kırdı. Bu andan itibaren, iki kanadı da kırık olan kuş için hareket oldukça sınırlıdır. Çok geçmeden, beş hindistancevizi yengeci de muhtemelen kan akışı ve kokusu yüzünden olay yerine geldi ve yengeçler kuşu parçalayıp yemeye başladı.

Yengeçlerin baskın olduğu bir ada

Eğer ki, yeteri kadar hindistancevizi yengeci, bu şekilde avlanırsa, bu durum önemli ekolojik etkiler ortaya çıkaracaktır. Bu küçük adalardaki yetişkin hindistancevizi yengeçleri, karadaki en büyük hayvanlardan oldukça uzaktırlar. Dolayısıyla, yengeçler ilerleyen zamanlarda bir "korku adası" etkisi yaratabilirler. Deniz kuşları kendilerini veya yavrularını av olmaktan kurtarmak için bir sürü yengecin dolu olduğu bu adalardan uzak durabilir.

Buna paralel olarak, Laidre'nin araştırmalarında yengeç sayısının çok olduğu adalarda kuş sayısının daha az olduğu, kuş sayısının çok olduğu adalarda ise yengeç sayısının daha az olduğu görülüyor. Burada "öncelik etkisi" olarak isimlendirilen durumun öteki yüzü  söz konusu olabilir. Eğer ki; bir adada hali hazırda çok sayıda deniz kuşu varsa, hindistancevizi yengeci için koloni oluşturmaları da zor olacaktır, çünkü bu yengeçler hayata oldukça küçük başlarlar ve son derece de savunmasızdırlar. Yani çok sayıda kuş olması, yengeçlerin büyümeleri ve hayatta kalmaları için bir risktir, çünkü kuşlar da yengeçlerle beslenir. Laidre, artık yengeçleri daha yakından takip ederek yuvalarına ne götürdükleri ve kuşları ne sıklıkta avladıkları üzerine yoğunlaşacak.

---

Kaynaklar ve İleri Okuma:
-Ruler of the atoll: the world's largest land invertebrate. Frontiers in Ecology and the Environment, (2017). http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/fee.1730/abstract
-Giant coconut crab sneaks up on a sleeping bird and kills it. NewScientist. https://www.newscientist.com/article/2152805-giant-coconut-crab-sneaks-up-on-a-sleeping-bird-and-kills-it/ (accessed November, 12, 2017).

---