Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Kadife örümceklerde "teyze" olmak, fazlasıyla iyi olmayı gerektirir. Hatta bu iyilik, kendi iç organlarını kaybedecek kadar aşırıya kaçar. "Kız kardeşinin" yumurtalarının bakımını üstlendikten ve yavrulara yiyecekleri besinleri de kustuktan sonra artık ana yemek olma zamanıdır. Çünkü yavru örümcekler daha canlıyken onunla beslenmeye başlarlar.

Güney Afrika'da yaşayan ve Latince ismi Stegodyphus dumicola olan kadife (velvet) örümcekler, yumurtadayken bakımlarını üstlenenen dişi örümceğin kabuğundan içeriye enjekte ettikleri enzimler sayesinde iç organlarını sindirir ve ardından yarı sindirilmiş bu sıvıyı kabuktan dışarıya emerek beslenir. Fakat yamyamlık gibi görünen bu olayda herhangi bir saldırganlık söz konusu değildir. Çünkü, dişi örümcek yavrulara kendisiyle beslenmeleri noktasında neredeyse bir davette bulunur.

S. dumicola, geniş ortaklaşa yuvalarda yaşayan sosyal örümceklerdir. Avlanmak, yuvayı savunmak ve yavruların bakımını üstlenmek için yüzlercesi birlikte hareket eder. Yuvalar, avı yakalamak için yoğun ipek ve bitkisel materyal içeren 2 boyutlu ağlardan oluşur. Her örümcek, yalnızca bir yıl yaşar ve yalnızca bir kez üreyebilir.

Türün yakın akrabası olan S. lineatus türünde, yalnızca çiftleşmiş dişiler yavruların bakımını üstlenir. Bu örümceklerde, çiftleşme eylemi, dişilerin kendi yavrularıyla olduğu kadar diğer yavrularla da ilgilenmesine neden oluyor ve bu eylem "alloparenting" olarak isimlendiriliyor. Ancak bu durumun bir sınırı var, çünkü örümcekler yalnızca kendi yavrularının kendisini yemesine izin veriyor.

Ye beni!


Aynı davranışın çiftleşmemiş S. dumicola türünde de görülüp görülmediği üzerine çalışmalar yürüten araştırmacılar, örümceleri laboratuvar ortamında çiftleştirdi. Sonrasında ise, örümcekler, her birinde iki çiftleşmiş ve üç çiftleşmemiş dişi bulunan gruplara ayrılarak davranışlarını gözlemlemek üzere bazı yavru örümceklerin yanına konuldu.

Yapılan gözlemlerde, hem çiftleşmiş hem de çiftleşmemiş örümceklerin alloparentingin her formunu sergiledikleri görüldü; örümcekler, yumurtalarla ilgilendi, yavruları besledi ve sonunda da kendilerini yavrulara yemek olarak sundu.

Son derece aşırı gözüken bu davranış, esasında mantıklıdır, çünkü yuvadaki örümceklerin hepsi yakın akrabadır ve aynı genleri paylaşırlar. Yuva içerisinde, erkek örümcek sayısından çok daha fazla sayıda dişi vardır ve yalnızca belirli dişiler üreyebilir. Bu yüzden de koloni içerisindeki örümcekler genetik olarak birbirine yakındır. Yavrulara yapılan bu yatırım, esasında hayat boyu üreme başarısına yapılan bir yatırımdır. Çünkü, gelecek nesillere ne kadar çok gen kopyası yayılırsa o kadar iyidir, bu yüzden de vücudunuzu yiyecek olarak sunmak mantıklı bir evrimsel çözümdür.

Bazı araştırmacılar ise, bu bakım davranışının, dişilerin kendi yumurtaları ile başka yumurtaları ayırt edebilecek kapasitede olmadığından kaynaklandığını ileri sürüyor. Ancak, yakın akraba bireylerden oluşan bir kolonide, dişiler kendi yumurtalarını üretse bile akraba bireye yardım etmek koloni için yararlı bir davranış biçimidir.

Öte yandan, örümceklerin bulunduğu çevre de bir faktör olabilir. Stegodyphus cinsi örümcekler, avın son derece kıt bulunduğu kurak bölgelerde ve çöllerde yaşar. Dolayısıyla, dişinin kendisini yiyecek olarak yavrulara sunması, av olarak bulabileceklerinden çok daha fazlasını sunacaktır.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir