Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen/Yazar
Kutup balinaları, Latince adıyla Balaena mysticetus’lar, adından da anlaşılabileceği üzere kutup denizlerinde yaşarlar. Fakat onları ilginç kılan bir özellikleri var, kutup balinaları insanlar gibi birçok memelinin başının belası olan yaşlanmadan kaynaklı rahatsızlıkların belirtilerini çok nadiren gösterirler.
Kutup balinalarının denizde yaşayan en yakın akrabası olan minke balinaları yalnızca 50 yıl yaşarlar. Fakat en yakın akrabalarının aksine kutup balinaları 200 yıl yaşayabilirler. Kutup balinaları devasa yaratıklardır öyle ki hücre sayıları insanların hücre sayılarından 1000 kat daha fazladır. Peki uzun yaşamalarının sırrı nedir? Bilim insanlarının ilk tahminlerine göre bu devasa deniz canlıları kendilerini kansere ve yaşlanmaya karşı koruyan bir çeşit mekanizma geliştirmiş olabilirler.
Araştırmacılar yakın zamanda yaptıkları bir çalışmada bu sırrın ne olduğuna ulaşmak için kutup balinalarının genom haritasını çıkardılar. Bu genom haritası aynı zamanda denizde yaşayan büyük bir canlının çıkarılmış ilk genom haritası olması özelliğini de taşımakta. Bilim insanları, kutup balinalarının genom haritasını da içinde küçük balinalar, inekler, tavşanlar ve insanların bulunduğu dokuz memelininkiyle karşılaştırdılar ve sonuçları da Cell Reports’ da online olarak yayınlandılar.
Karşılaştırmalı analizlerin sonuçlarında bilim insanları kutup balinalarının iki geninde mutasyon keşfettiler. Bir genin kansere karşı direnci arttırdığı, yaşlanmayı engellediği ve DNA’nın onarılması görevinde bulunduğu diğer genin de yalnızca DNA onarımında işlevi olduğu tahmin ediliyor.
Bilim insanlarının sonraki aşamadaki planları ise bu iki geni laboratuvar farelerine aktararak hastalıklara karşı dirençlerini ve yaşam uzunluklarındaki değişimi ölçmek. Belki de kanserin tedavisi, hastalıklara karşı direncin arttırılması balinalardan elde ettiğimiz genlerle mümkün olabilir. Hatta uzun yaşamın sırrı balinalarda olabilir. Araştırmanın devamıyla ilgili detaylar yayınlandıkça yine sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Referans:
Keane M. et al. 2015. Insights into the Evolution of Longevity from the Bowhead Whale Genome. Cell Reports 10, 112-122; doi: 10.1016/j.celrep.2014.12.008
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
17 Kasım 2018
Körfez Muturu Vakita, Soy Tükenişinden Kurtulabilir
17 Kasım 2016
Deniz Gergedanları Ekolokasyon Konusunda Çok İyi
05 Mayıs 2015
Balinalar Esnek Sinirlere Sahip
15 Ocak 2017
Orkalar Neden Menopoza Girer?
26 Haziran 2016
Suyun Geri Çağrısı: Denize Doğru Memeli Evrimsel Geçişleri
10 Haziran 2017
Balinalar Nasıl “Dev” Haline Geldi?
11 Ocak 2019
Eosen'in 15 Metrelik En Büyük Deniz Avcısı