Yeni Ufuklar’ın (New Horizons) Plüton ziyareti ardında bıraktığı büyüleyici fotoğrafların popüler etkileri hafızalardan yavaş yavaş silinirken, bilimsel verilerin yorumlanmasıyla heyecan verici yeni keşifler yapılmaya devam ediliyor.

Plüton’un atmosferi yer küreninkiyle benzerlik gösteriyor; ikisinin de temel yapı taşının azot olduğu biliniyor. Atmosferimizde, sahip olduğu %78’lik oranla temel bileşen olan azot, Plüton atmosferinin %98’ini oluşturuyor. Plüton atmosferi, yer küreninkine göre oldukça ince, cüce gezegeninin yüzeyine yaptığı basınç dünya atmosferinin deniz seviyesine uyguladığının yaklaşık 10.000’de 1’i kadar ancak. Bunun yanında Plüton, bu atmosferi kendisine yakın tutacak kütle çekim gücüne sahip olmadığından, tahminlere göre saatte yüzlerce ton azot atmosferden uzaya “kaçıyor”.

 



Ayrıca Plüton yüzeyindeki dağ buzullarının da azottan yapıldığı gerçeğiyle bilim insanları, azotun kaynağına yönelik varsayımlarını tartışmaya açtılar bile. The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan makalede kaynağın Plüton’a çarpan göktaşlarının kendileri veya çarpmalar sonucu yüzeyaltı azotunun serbestleşmesi olarak düşünülebileceğine dikkat çekilmekle birlikte, iki senaryoda da böylesine büyük miktarlarda azot kaçışını karşılayacak nicelikte “üretimin” olamayacağına vurgu yapılıyor. En olası varsayım olarak gezegenin derin iç yapısındaki azotun, sıcak ve çeşitli jeolojik aktiviteler sonucunda sert yapıdaki iç yapısından ayrılarak yüzeye ulaşması öne çıkıyor. Yeni Ufuklar’ın gönderdiği verilerin işlenmesiyle bu yönde sonuçlar elde edilmesi olası görülüyor.

Şayet doğrulanırsa, çok uzaklardaki bu soğuk cüce gezegenin bildiğimiz anlamda canlı olmasa da, aslında sıcak ve jeolojik olarak “yaşayan” bir yer olduğu konusunda somut deliller elde etmiş olacağız.

 

---

Kaynak : https://blogs.nasa.gov/pluto/2015/08/10/atmospheric-escape-and-flowing-n2-ice-glaciers-what-resupplies-plutos-nitrogen/

---