Eğer Kuzey Yarımkürede yaşıyorsanız, diğer aylara kıyasla Aralık ayında gündüzleri güneş ışıkları en az olacak ve havanın karanlık olduğu saatler en fazla olacaktır. Bunun sebebi, Dünya'nın ekseninin yıl sonunda Güneş'ten uzağa doğru eğilmesidir. Fakat kulağa tamamen mantıksız geldiği üzere Aralık ayında en az güneş ışığı olmasına rağmen, aynı zamanda bütün yılın en uzun günü de yaşanmaktadır. Peki bu nasıl olur? YouTube'daki MinutePhysics kanalının son bölümü bunu açıklıyor.

Bir günün ortalama uzunluğu 86.400 saniye olarak hesaplanmışsa da, aslında her günün -hafif- farklı bir uzunluğu vardır. Bir boylam çizgisinin Güneş'le karşı karşıya gelmesi için baştan sona dönmesi gereken süreyi ölçmeniz gerekir ve Dünya kendi ekseninde döndüğü gibi Güneş etrafında da dolandığından, bir günün uzunluğunu ölçmek için kabaca 361 derecelik bir dönüşe bakmanız gerekir.

Ve sonra işler biraz daha karmaşık bir hale alır. Çünkü Dünya'nın Güneş etrafında izlediği yörünge kusursuz bir çember değildir; elips şeklindedir, yani Güneş'in etrafında dolandıkça zaman zaman ona yaklaşır zaman zaman da Güneş'ten uzaklaşırız. Güneş'e yaklaştığımızda Dünyamız daha hızlı döner ve tersi şekilde de; uzaklaştıkça daha yavaş döner. Dünya'nın sahip olduğu eksen eğimi ve elips şeklindeki yörüngesinin kendine özgü bir birleşimi de; en uzun günün Aralık ayında olmasına sebep olur.

İşte işlerin arapsaçına döndüğü yer tam da burasıdır. Dünya, Güneş'e en yakın olduğu anda, yerçekiminin Dünya'nın dönüşünü etkileme biçiminden kaynaklı, her günün gerçek uzunluğuna aslında 8 saniye eklemeniz gerekir.

Ayrıca Dünya'nın ekseni eğik olduğundan, mevsimler oluşur fakat bu aynı zamanda, eğimin Güneş'e doğru olduğu ya da ondan uzaklaştığı yılın belli tarihlerinde; daha dar boylam dilimlerinin Güneş'e doğrudan yöneldiği anlamına gelir. Bu yüzden Dünya kendi yörüngesinde hareket ettikçe, belirli bir boylam çizgisinin Güneş'in yönünü yakalaması için hafif şekilde daha ileri dönmesi gerekir.

---

Kaynak: MinutePhysics Channel on Youtube, "Why December Has The Longest Days," https://www.youtube.com/watch?v=nZMMuv0Ltyo

---