Özenli ebeveynlik, hayvanlar dünyasının büyük bir çoğunluğunda görülür ancak evlat edinme --özellikle de akrabalık yoksa-- oldukça nadirdir. Kongo'daki Luo Bilimsel Koruma Arazisi'ndeki araştırmacılar, iki bonobonun kendi grupları dışındaki yavruları evlat edindiklerini gözlemledi. 

Her biri farklı bir gruptan olan iki dişi bonobo, ebeveynsiz kalan iki yavruyu yanlarına alarak tımar ettiler, bakımlarını üstlendiler ve en az bir yıl boyunca yavrulara yiyecek sağladılar. 18 Mart'ta (2021) Scientific Reports'ta yayımlanan araştırma makalesinde, grup dışından evlat edinmenin insan olmayan primatlarda daha önce iki örneğe rastlandığını ancak bunun büyük apelerde ilk kez gözlemlendiğine vurgu yapılıyor. 

Araştırmacıların bonoboları gözlemleyemediği bir haftanın sonunda, iki grubun her birine yeni bir bebeğin katıldığı görüldü. Marie isimli anne bonobo, daha önce başka bir grubun parçası olarak yüz özelliklerinden ve renk desenlerinden tanımlanan Flora'yı evlat edindiğinde zaten iki bebeğe sahipti. Marie, biyolojik annesi olduğu en küçük yavrusuyla birlikte evlat edindiği Flora'yı da emziriyor ve ikisinin de tımarını yapıyor. Araştırmacılar, Marie'nin bazen öz yavrularını kayırdığını, onları Flora'dan daha sık tımar ettiğini söylüyor.

Kyoto Üniversitesi'nden primatolog Nahoko Tokuyama ve beraberindeki ekip, 50'li yaşlarının ortasında olduğu tahmin edilen Chio adında bir dişi bonobonun Ruby adında bir yetimi evlat edindiğini de fark ettiler. Chio süt üretemiyor olsa da Ruby'yi emziriyordu. Yapılan genetik analizler, her iki bebeğin de yeni gruplarındaki herhangi bir dişiyle annelik yönünden akraba olmadığını gösterdi.

Flora (altta) adlı evlatlık bonobo bebek, üvey kardeşlerinden birisiyle oynuyor.
Görsel Kaynak: N. Tokuyama et al. Scientific Reports, 2021

Daha önce gözlemlenen örneklerde, şempanzelerin, kendi grupları içerisinden kardeşleri ve akraba olmayan öksüzleri evlat edindikleri görülmüştü. Ancak bonobolarla birlikte insanların hayatta kalan en yakın evrimsel akrabaları olan şempanzeler, kendi gruplarının dışındaki yabancı bebeklere karşı düşmanca davranabilir ve hatta onları öldürebilir.

Evlat edinmeler, pek çok yönden mantıklıdır. Şempanzelerin aksine bonobolar, hoşgörülü ve diğer grupların üyeleriyle etkileşim kurma fırsatları arayan gruplar arası daha sosyal canlılardır. St. Andrews Üniversitesi'nden etolog Cat Hobaiter, grupların günlerce bir araya gelerek yiyecek, seks ve diğer pek çok şeyi komşularıyla gerçekten özgür bir şekilde paylaştıklarını söylüyor. 

Bazı araştırmacılar, evlat edinmeyi annelik bakımı yapan veya akrabalarına yardım eden ve genlerini ilerleten dişilerle ilişkilendirirler. Ancak halihazırda kendi yavrusunu yetiştirmiş ve akraba olmayan yavruları evlat edinen dişiler konusu olduğunda bu açıklamalar yeni gözlemlerle uyum göstermiyor. Araştırma ekibi, evlat edinmelerin bonoboların doğasından; empati, hoşgörü ve başkalarına fayda sağlayan davranışlara yönelik eğilimlerinden kaynaklanabileceğini söylüyor.

Oregon Üniversitesi'nden primatolog Klaree Boose'ye göre, bu tür davranışların işe yarayabileceğini ileri sürüyor. Boose'ye göre, bu davranış, bütün hamilelik sürecinden kaçınılarak başka bir partner kazanma girişimi olabilir. Çünkü bonobo toplumlarında dişiler statü olarak en üst sıralarda bulunurlar, grubun gençleri başka bir gruba katılsalar bile eski gruplarıyla müttefik kalabilirler ve grupların tekrar yolları kesiştiğinde kendilerini evlat edinen annelere yardımcı olabilirler. Ancak henüz çok yeni olan bu evlat edinme davranışının ve bağlılıkların kaynağını çözmek için şimdilik daha fazla gözleme ve araştırmaya ihtiyaç duyuyoruz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir