Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Başka bir dünyada bir kuyu kazmak, Dünya iklimi hakkında kafa kurcalayan bir soruyu cevaplayabilir.

kucuk-buz-cagi-bilimfilicom Hendrick Avercamp, Winter Scene on a Canal, ca. 1605.

Yaklaşık olarak 1300'den 1870'e kadar Dünyanın büyük bir kısmının Küçük Buz Çağı olarak adlandırılan uzun ve soğuk bir dönem geçirdiği düşünülüyor. Eğer böyle bir donma meydana geldiyse, genellikle güneşsel faaliyetlerdeki bir azalmadan kaynaklanır. Fakat volkanlar gibi diğer süpheliler de söz konusudur.


Eğer bu soğumadan güneşin sorumlu olduğu düşünülüyorsa, bu düşünceye dair Güneş Sisteminde deliller görmemiz gerekir. Tartışmayı bir sonuca bağlamak için de Amerika'da Maryland eyaletindeki Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı'ndan Ralph Lorenz; böyle bir zaman diliminde (yaklaşık 1300'ler ile 1870'e kadar ki süreçte) bir buz çağı yaşanıp yaşanmadığını anlayabilmek için Mars'ta bir delik kazılmasını önerdi.


Sıcaklık değişimi; buz ve toprak boyunca aşağıya doğru yayılır, bu yüzden bir sondaj çalışması önceki iklimler hakkında deliller içeriyor olacak. Örneğin Grönland'daki buz tabakası yaklaşık 60 metre derinliğe kadar Küçük Buz Çağı'nı destekleyen deliller içeriyor.


Bilimciler bu bölgede Küçük Buz Çağı'na dair çok açık sinyaller bulunduğunu ve sıcaklık arttıkça ve azaldıkça, termal dalganın aşağıya doğru yayıldığını söylüyorlar. Bu yüzden de; derin bir kesit, söz konusu değişime dair "gizli bir hafızaya" sahiptir diyebiliriz.



Solar Açıklık


Dünya'daki Küçük Buz Çağı'nın, Mars'taki sıcaklıkta yaklaşık olarak yarım santigrat derece bir azalmaya sebep olacağını açıklayabilmek için solar ışımadaki açıklığa ihtiyaç duyuluyordu. Lorenz bu hesaplamayı yaptı ve hesaplamalara dayanarak; bu tarz bir soğumanın tam belirtisinin Mars toprağının 40 metre derinliğinde okunabilir olabileceğini söylüyor.


Mars'ta bir delik açmak ise eli kulağında: NASA'nın 2016 InSight Uzay Aracı Mars'ta 5 metre derinlikte bir kazı yapacak. Bu derinlik ise buz çağına dair bir ipucu bulabilmek için yeterli derinlik.


Lorenz:


" Uzay aracı, belirtiyi tam bir açıklıkla görebileceğimiz bir derinlik kazmıyor, ancak; muhtemelen ölçümler 5 metrede de bir şekilde duyarlı olacaklar " diyor.


40 metre derinlik kazabilecek ekipmanı Mars'a götürmek çok zor bir iştir, fakat başka bir seçenek olabilir. Isıyı zayıf bir şekilde ileten toprakta, herhangi bir soğuk hava dalgası sinyali aşağıya doğru daha yavaş taşınır ve böylelikle de az derinliklerde de sinyalleri elde etmek mümkün olacaktır.



Araştırma Referansı: Icarus, DOI: 10.1016/j.icarus.2014.11.021

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir