En Büyük Karasal Karbon Çukurları, Genç Ormanlarda Bulunuyor
Birmingham Üniversitesi bilimcilerinin bir süre önce tamamladıkları bir çalışmaya göre, dünyadaki ormanlarda yer alan karbon çukurlarının (büyük miktarda karbon dioksit yakalayı...
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör
Birmingham Üniversitesi bilimcilerinin bir süre önce tamamladıkları bir çalışmaya göre, dünyadaki ormanlarda yer alan karbon çukurlarının (büyük miktarda karbon dioksit yakalayıp depolayabilen ekosistemlerin) yarısından fazlası, ağaçların nispeten genç yani 140 yaşından küçük oldukları alanlarda bulunuyor; tropikal yağmur ormanlarında değil. Bu ağaçlar tipik olarak eskiden tarım için kullanılmış, yani hasat ya da yangın sonucu çıplak kalmış olan arazilerde "yeniden yetişen" ağaçlar oluyor ve karbon emme becerilerinde rolü olan etmenlerden birinin de genç yaşta olmaları olduğu düşünülüyor.
Ormanlar genel olarak önemli karbon çukurları olarak görülür; fakat ekvatora yakın olan sık tropikal ormanların özellikle gazları emmede iyi oldukları sanılıyordu. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlanan yeni çalışmada, eldeki verileri ve bilgisayar modellemelerini bir araya getiren bir küresel biyosfer çözümlemesi sonucunda, araştırmacılar 2001 ile 2010 yılları arasında orman alanlarının emdiği karbon miktarlarını inceledi. Ormanların emdiği karbon miktarının, büyük ölçüde ağaç büyümesinin verimine bağlı olduğu düşünülürken, ormanların yeniden büyümekte olduğu yerlerde emilen büyük karbon miktarlarının sadece verimlilik etkilerine bağlı olmakla kalmayıp, ağaçların yaşının genç olmasının da bunda payı olduğu anlaşıldı.
Yaş etkisi, ormanlar tarafından emilen toplam karbon dioksitin yaklaşık %25'inden sorumluydu. Ayrıca, yaşa bağlı bu karbon alımı, birincil olarak tropiklerde değil, orta ve yüksek enlem ormanlarında mevcuttu. Bu ormanlar arasında, örneğin Amerika'nın doğu eyaletlerindeki araziler bulunuyor; yerleşimciler buralarda tarlalar açmış ama sonra 19.yy biterken batıya göçüp, arazileri terk etmişlerdi. O dönemde terk edilen araziler, 1930'daki Büyük Buhran sırasında terk edilenlerle birlikte devlet malı oldu. Diğer önemli "yeniden yetişen" orman alanları arasında ise Kanada, Rusya ve Avrupa'nın önemli ölçüde tarımsal etkinlik ve orman yangını geçirmiş olan kuzey ormanları sayılabilir. Çin'deki büyük ölçekli "yeniden ormanlaştırma" programları da bu karbon çukuruna büyük bir katkı yapıyor.
Birmingham Orman Araştırma Enstitüsü'nden (BIFoR) Dr. Tom Pugh, bu karbon alımının nerede ve niçin gerçekleştiği konusunu iyice anlamanın önemli olduğunu, çünkü bu sayede orman yönetimi konusunda hedefli ve bilgiye dayalı kararlar verilebileceğini belirtiyor.
Ormanlar genel olarak önemli karbon çukurları olarak görülür; fakat ekvatora yakın olan sık tropikal ormanların özellikle gazları emmede iyi oldukları sanılıyordu. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlanan yeni çalışmada, eldeki verileri ve bilgisayar modellemelerini bir araya getiren bir küresel biyosfer çözümlemesi sonucunda, araştırmacılar 2001 ile 2010 yılları arasında orman alanlarının emdiği karbon miktarlarını inceledi. Ormanların emdiği karbon miktarının, büyük ölçüde ağaç büyümesinin verimine bağlı olduğu düşünülürken, ormanların yeniden büyümekte olduğu yerlerde emilen büyük karbon miktarlarının sadece verimlilik etkilerine bağlı olmakla kalmayıp, ağaçların yaşının genç olmasının da bunda payı olduğu anlaşıldı.
Yaş etkisi, ormanlar tarafından emilen toplam karbon dioksitin yaklaşık %25'inden sorumluydu. Ayrıca, yaşa bağlı bu karbon alımı, birincil olarak tropiklerde değil, orta ve yüksek enlem ormanlarında mevcuttu. Bu ormanlar arasında, örneğin Amerika'nın doğu eyaletlerindeki araziler bulunuyor; yerleşimciler buralarda tarlalar açmış ama sonra 19.yy biterken batıya göçüp, arazileri terk etmişlerdi. O dönemde terk edilen araziler, 1930'daki Büyük Buhran sırasında terk edilenlerle birlikte devlet malı oldu. Diğer önemli "yeniden yetişen" orman alanları arasında ise Kanada, Rusya ve Avrupa'nın önemli ölçüde tarımsal etkinlik ve orman yangını geçirmiş olan kuzey ormanları sayılabilir. Çin'deki büyük ölçekli "yeniden ormanlaştırma" programları da bu karbon çukuruna büyük bir katkı yapıyor.
Birmingham Orman Araştırma Enstitüsü'nden (BIFoR) Dr. Tom Pugh, bu karbon alımının nerede ve niçin gerçekleştiği konusunu iyice anlamanın önemli olduğunu, çünkü bu sayede orman yönetimi konusunda hedefli ve bilgiye dayalı kararlar verilebileceğini belirtiyor.
Kaynak ve İleri Okuma
- Thomas A. M. Pugh el al., "Role of forest regrowth in global carbon sink dynamics," PNAS (2019). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1810512116
- World's biggest terrestrial carbon sinks are found in young forests https://phys.org/news/2019-02-world-biggest-terrestrial-carbon-young.html
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
30 Mayıs 2016
Bitkiler Yağmur Damlalarının Dokunuşunu Hissedebiliyor
19 Ağustos 2017
Gizemli Dev: Prototaksites
08 Haziran 2017
Tohumun Çimlenme Kararı Almasını Sağlayan Hücre Grubu Bulundu
03 Mayıs 2016
Bitkilerin Çiçeklenme Mekanizması Çözüldü
18 Kasım 2018
Deniz Çayırları: Arkeolojik Bir Sualtı Zaman Kapsülü
23 Aralık 2016
Newton'un "Başına Düşen" Elmanın Genomu Dizileniyor