Post Author Avatar
Sevkan Uzel
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör

Atların işaret levhaları üzerindeki çeşitli simgeleri öğrenerek gerekli durumlarda kullanabildikleri, Norveç Üniversitesi araştırmacıları tarafından ortaya çıkarıldı. Atlar ile birlikte zaman geçiren insanlar, bu canlıların anlayış ve iletişim kapasitesine yüzyıllardır tanık oluyordu. Ancak bilimsel geçerliliği olan bir çalışma kapsamında ilk kez atların üstün bilişsel becerileri doğrulanmış oldu. Araştırma sonuçları Applied Animal Behavior Science dergisinde yayımlanan bir makale ile paylaşıldı.

Bu çalışmada araştırmacılar atlara düz beyaz, enine siyah çizgili ve boyuna siyah çizgili olmak üzere 3 farklı işareti, yaklaşık iki haftalık bir eğitim ile öğretti. Atlara bu işaretler ile sırtlarına battaniye konulmasını, sırtlarından battaniyenin alınmasını veya durumun olduğu şekilde kalmasını seçmeleri öğretildi. 11 günün sonunda atların hemen hepsi isteklerini bildirmek için işaretleri kullanabilir duruma geldi.

Ayrıca isteklerinin rastgele olmadığı, ortam sıcaklığı düşürüldüğünde örtünmek istedikleri ve sıcaklık yükselip terlemeye başladıklarında ise sırtlarından battaniye alınmasını bildirdikleri görüldü. Asıl heyecan verici olan ise atların insanlarla etkili biçimde iletişim kurabilmekten ötürü çok memnun olduklarının ve iletişime istekle katıldıklarının anlaşılması olsa gerek.

Simgeler, beyaza boyanmış ahşap panolar (35 × 35 cm) üzerinde gösterildi.
Soldaki yatay çizgi "battaniyeyi sırtıma koy" anlamındaydı;
ortadak, boş pano "değişiklik yapma" anlamındaydı;
sağdaki dikey çizgi ise "battaniyeyi sırtımdan al" anlamındaydı.

Makale Özeti:

Bu makalede atların bakıcılarına bir battaniye isteyip istemediklerini anlatmak için farklı nötr görsel simgelere dokunarak iletişim kurmayı öğrendikleri bir yöntemi tanımladık. Atlar günde 10-15 dakikalık sürelerle eğitildi. Bunu takiben stratejik bir sıralamaya sahip on basamaktan oluşan bir eğitim programı uygulandı. Ödül temelli edimsel koşullanma kullanılarak, atlara yazı tahtasına yaklaşıp dokunmaları ve üç farklı simgenin anlamlarını anlamaları öğretildi. Öğrenmeye yardımcı olmak ve anlama düzeyini kontrol etmek için ısıtma ve soğutma denemeleri yapıldı. Belirli aşamalarda daha ileri gitmek için 8-14 ardışık denemede doğru yanıtın başarılması, öğrenme kriteri olarak alındı. Ortalama olarak eğitimin 11.gününde serbest seçim durumunun sunulmasının ardından, üzerinde battaniye olup olmamasına bağlı olarak, at "değişim yok" simgesi, "battaniyeyi ver" simgesi ve "battaniyeyi al" simgesi arasından seçim yapabiliyordu.

Battaniye durumuna ilişkin atların yaptığı seçimlerin,
hava koşullarının farklılığına bağlı olarak değiştiği görülüyor.

Başarı ya da başarısızlık değerlendirilmesi için eğitimin sonlandırılma günü olarak 14.gün alındı ve bu tarihte atların 23/23 oranında (atların tümünün) görevi başarı ile öğrendiği görüldü. Binek atları, koşum atlarına kıyasla daha az eğitim ile başarı kriterine ulaştı (P < 0.05). Atlar daha sonra farklı hava koşullarında sınandı. Sonuçlar atların yaptıkları seçimlerin, yani dokundukları simgelerin rastgele olmayıp, hava koşullarına bağlı olduğunu gösterdi. Atlar iyi havalarda battaniyesiz kalmayı yeğlerken, yağmurlu, rüzgarlı ve soğuk havalarda battaniyeli olmayı seçti (χ2 = 36.67, P < 0.005). Bu da atların, yaptıkları seçimin kendi sıcaklık koşulları üzerinde yaratacağı sonuçların farkında olduğunu gösteriyor. Simgeleri kullanarak bu seçimlerini iletmeyi başarıyla öğrendiler. Yöntem, atların seçimlerinin incelenmesi için yeni bir araç sunuyor.

Romano, Katug ve Poltergeist adlı atlar görülüyor.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir