Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Anneler, çocuklarını çoğunlukla sol taraflarında taşırlar ve görünüşe göre, vahşi memeliler de --en azından avcılarından kaçarken-- yavrularını çoğunlukla insanlarla aynı tarafta tutuyorlar.

Dahası, pek çok memeli yavrusu annelerine bir taraftan yaklaşmayı tercih ediyor ve bu durumun nedenleri beynin her iki yarısının kontrollerini zıt yönlü düzenlemesinden kaynaklanıyor olabilir.

Memelilerde, beynin sağ lobu, sosyal bağların işlenmesinden ve ilişkilerin kurulmasından sorumludur. Bu lob, aynı zamanda dair sol gözden gelen sinyalleri alır. Bazı araştırmacılar, bu durumun, insan annelerin ve ape annelerin bebeklerini neden sol taraflarında taşıma eğilimi gösterdiklerini açıklayabileceğini ileri sürüyor. Çünkü, kucakta sol tarafta taşınan bebeğin yüz ifadeleri sol gözle daha iyi gözlemlenebilir.

Nature Ecology & Evolution'da yayımlanan çalışmada1, hayvan yavrularının da annelerini bir taraftan gözlemlemeyi tercih edip etmediklerini araştırıldı. Araştırma kapsamında, ekip, dünyanın çeşitli yerlerinden, atlar, geyikler, antiloplar, öküzler, koyunlar, deniz aygırları, üç balina türü ve iki kanguru türünü içeren 11 farklı vahşi memeli türünü gözlemledi.

Yavru, anneye arka taraftan doğru yaklaştığında, araştırmacılar, yavrunun annenin solunda mı yoksa sağında mı konumlandığını raporladılar. 175 anne-yavru buluşmasında, neredeyse 11.000 konumlanış biçimi kayıt altına alındı. Gözlemler neticesinde, bütün türlerin yavrularının anneleri sol taraflarında olacak şekilde konumlanma eğilimi gösterdikleri görüldü. Bu konumlanış biçimi, dörtte üç gibi büyük bir oranda gerçekleşti.

Gözlemler, çocuklar yetişkinlere yaklaştıklarında bunu yetişkinleri solda tutacak şekilde yapmaya çalıştıklarını ortaya koyan ve Brain and Cognition'da yayımlanan yakın tarihli bir insan çalışmasıyla2 da örtüşme gösterdi.

Solda Konumlanmak Hayati Önemde


Annelerini sol taraflarında olacak şekilde konumlanan memeli yavrularının, anne takibini yapma noktasında daha iyi bir yetiye sahip oldukları ve böylelikle de hayatta kalma şansını arttırdıkları bulgusuna ulaşıldı. Örneğin, yavru balinalar ve atlar, anneleriyle gezintiye çıktıklarında, yavrular, annenin vücuduna temas ederek hareket etme eğilimi gösterir ve kazara arkada kalma ihtimallerini azaltır. Ancak, eğer ki bir tehdit ortaya çıkarsa, roller tam tersine dönüyor.

Araştırmaya göre, gezinti ya da emzirme gibi normal durumlarda, yavrular, annelerini sol taraflarında tutacak şekilde konumlanırken, örneğin avcıdan kaçma gibi tehdit durumlarıyla karşılaşıldığında, anneler, yavrularını sol taraflarında olacak şekilde konumlandırıyor ve böylelikle onları daha iyi gözlemleyebiliyorlar.

İnsan anneler ise, bebeklerini sol taraflarında tutarlar, fakat çocuk büyüdükçe ve daha bağımsız hale geldikçe bu durum değişebilir. Memeliler üzerinde yürütülen bütün çalışmalarda, anne-yavru etkileşiminde beynin sağ lobunun sürekli kullanımı bunun evrimsel bir avantaj olduğuna işaret ediyor.

University of New England'dan Lesley Rogers'a göre, eğer gerçekleştirmeniz gereken farklı görevler varsa, beyninizin her iki lobunu farklı işlem türleri için ayırırsanız bu görevleri daha etkin biçimde yapabilirsiniz. Dolayısıyla, beynin sağ kısmının sosyal davranışlara ayrılması son derece mantıklıdır.




Kaynaklar ve İleri Okuma:
1 Nature Ecology & Evolution. http://www.nature.com/articles/s41559-016-0030
2 Brain and Cognition. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S027826261400116X
-- Nowak, R. "Nerve cells mirror brain’s left-right divide." https://www.newscientist.com/article/mg17823952-500-nerve-cells-mirror-brains-left-right-divide/
--Klein, A. "Why mums and babies prefer to keep to one side of each other." https://www.newscientist.com/article/2117458-why-mums-and-babies-prefer-to-keep-to-one-side-of-each-other/




div class="alert alert-warning">Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir