Nagoya University araştırmacılarının, Amerika ve  İsviçreli araştırmacılar ile birlikte yürüttüğü yeni bir çalışmada, yeni bir tip güneş olayı tanılandı ve bu olayın milattan önce 5480 yılları dolaylarında gerçekleştiği keşfedildi. Belirli zamanda atmosferdeki kozmik radyasyon etkisini yansıtan, ağaç halkalarındaki karbon-14 seviyesini ölçerek keşfi gerçekleştiren araştırmacılar, bu çalışmalarını tüm detayları ve sonuçları ile birlikte Proceedings of the National Academy of Sciences'da yayımladı.

Güneş'in bilindik davranışlarına bir yenisini daha ekleyen bu incelemede, keşfedilen solar fenomenin nedenleri de araştırıldı ve açıklanmaya çalışıldı.

Güneş'in aktivitesi değiştiğinde, bu değişimin etkileri de direkt olarak Dünya'yı etkilemektedir. Örneğin, Güneş görece inaktif olduğunda, Dünya'nın atmosferindeki karbonların içinde karbon-14 miktarı artış göstermektedir. Havadaki karbon ağaçlar tarafından absorbe edildiğinden, aslına bakılacak olursa ağaç halkalarından geçmişteki solar aktivite ve alışılmadık güneş olayları anlaşılabilmektedir.

Araştırma ekibi bu fenomenin avantajını kullanarak, bristlecone çamı denen ve binlerce yıl yaşayabilen bir ağaç türünün kesitlerindeki karbon-14 miktarını ölçtü ve Güneş'in derin tarihine buradan bakmaya çalıştı.

Japonya, Amerika ve İsviçre'deki üç farklı laboratuvarda çam örneklerindeki karbon-14 seviyelerini ölçen araştırmacılar, sonuçların doğruluğunu kontrollü bir şekilde belirlemiş oldu. Yapılan tetkiklerde daha önce bulunan karbon 14 miktarı değişimlerine nazaran çok daha ani şekilde gerçekleşmiş bir karbon-14 değişimi keşfedildi.

Genelde kullanılan on yıllık verilere karşın mevcut araştırmada kullanılan yıllık veriler, bahsi geçen solar olayın tam olarak ne zaman gerçekleştiğinin de ortaya çıkarılmasını sağladı.

Anomali gibi görülen bu solar aktivite verileri için bir açıklama geliştirmeye çalışan araştırmacılar, son birkaç bin yılda gerçekleşmiş bilinen diğer solar olayların sebep olduğu karbon-14 değişimlerine ait veriler ile karşılaştırma yolunu denedi. Yeni keşfedilen olay daha dramatik bir değişime tekabül ettiği için, karşılaştırılan karbon 14 verilerinin gerçekleşen solar olayın belirlenmesinde ve nedenlerinin anlaşılmasında faydalı olabileceği anlaşıldı.

Alışılmadık ağaç halkası verisinin oluşmasına sebep olan olayın, güneşin manyetik aktivitesindeki değişim ile birlikte eş zamanlı olarak bir dizi solar patlamadan kaynaklanmış olabileceği öne sürüldü.

Arkasında yatan sebepler ve mekanizmalar henüz tam anlaşılmamış olsa da, sonuçlar araştırmacıların doğru yere doğru şekilde bakmakta olduğunu göstermeye yetiyor. İleri araştırmalar ve başka yıldızların benzer geçmiş ışımalara dair teleskobik bulgular gerçekleştikçe, daha tutarlı ve doğru bir açıklamanın da elde edilebileceği düşünülüyor.

---

Makale Referans: Fusa Miyake, A. J. Timothy Jull, Irina P. Panyushkina, Lukas Wacker, Matthew Salzer, Christopher H. Baisan, Todd Lange, Richard Cruz, Kimiaki Masuda, Toshio Nakamura. Large14C excursion in 5480 BC indicates an abnormal sun in the mid-Holocene. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2017; 114 (5): 881 DOI: 10.1073/pnas.1613144114

---