Güneş'ten uzaklık sıralamasında sistemimizin 5.gezegeni olan Jüpiter gerçekten çok büyük. Öylesine büyük ki, aslında Güneş'in çevresinde dolanmıyor. Evet, Güneş Sistemi'ndeki tüm diğer gezegenlerin toplam kütlesinin 2,5 katı kadar kütleye sahip olan Jüpiter, Güneş ile arasındaki kütleçekim kuvvetinin merkez noktasını Güneş'in içinde değil de, Güneş yüzeyinin hemen üzerindeki bir noktada tutacak denli büyük.

Bunu biraz daha ayrıntılı açıklamaya çalışalım. Küçük bir nesne uzaydaki büyük bir nesnenin yörüngesinde olduğunda, kusursuz bir dairesel yol izlemez. Her ikisi de, ikisinin toplam kütleçekiminin merkezi etrafında dolanırlar. Bizim alışık olduğumuz durumlarda, örneğin Dünya'nın Güneş çevresindeki dolanımında, kütleçekimsel merkez noktası Güneş'in merkezine o kadar yakındır ki, doğrudan Güneş çevresinde dolandığımızı söyleriz. Büyük nesne bu nokta etrafında dolanmıyormuş gibi görünürken, küçük nesne de büyüğün çevresinde dolanır gibi görünür.

Peki Uluslararası Uzay İstasyonu Dünya'nın Çevresinde mi Dolanıyor?

Ama dediğimiz gibi, gerçekte olay biraz daha karmaşık. Örneğin Uluslararası Uzay İstasyonu'nu ele alalım. İstasyon Dünya'nın yörüngesindeyken, hem Dünya hem de istasyon aslında ikisinin toplam kütleçekimsel merkezi çevresinde dolanır. Tabi bu merkez nokta Dünya'nın merkezine o denli yakındır ki, gezegenin bu nokta çevresindeki dolanımını saptamak mümkün olmaz. İstasyon da Dünya çevresinde dolanıyor gibi görünür.

Aynı olay Güneş'in yörüngesindeki diğer gezegenler için de geçerlidir. Güneş'in kütlesi Dünya, Venüs, Merkür ve hatta Satürn'e kıyasla çok büyük olduğundan, bu durumun farkına varılmaz. Kütleçekimsel merkez yine yıldızın içinde kalır. Ama Jüpiter için durum farklı. Bu gaz devi ile yıldızımızın ortak kütleçekimsel merkezi, Güneş'in merkezinden 1,07 güneş yarıçapı uzaklıktadır. Yani Güneş yüzeyinden Güneş yarıçapının %7'si kadar yukarıdadır. Hem Güneş hem de Jüpiter, işte bu nokta çevresinde dolanır.

---

Kaynak: Science Alert, "Jupiter is so freaking massive, it doesn't actually orbit the Sun"
< http://www.sciencealert.com/jupiter-is-so-freaking-massive-it-doesn-t-actually-orbit-the-sun >

---