2013 yılının Nisan ayında Boğaziçi Üniversitesi'nde gerçekleşen bir sempozyumda, Büyük Patlama'dan yalnızca 400.000 yıl sonrasından bugüne kadar olan sürecin ses dalgaları toplanmış, bir araya getirilmiş ve duyulabilir frekanslara indirgenmiş şekilde katılımcılara dinletildi. Bu şansa ben de eriştim, muazzam bir etki olduğunu kabul etmek zorundayım. Şimdilerde ise yıldızların çıkardığı seslerin nasıl ses dalgası halinde iletildiği ve ne büyüklükte olduğu araştırma konusu haline geldi.

Plazma halindeki bir hedefi ultrayoğun lazer ile vurduktan sonra bilimciler yıldızların nasıl ses çıkarabileceklerini keşfettiler. Rapora göre bu şöyle mümkün: Lazer plazma halindeki hedefi vuruyor ve saniyenin trilyonda biri kadar sonra, plazma yüksek yoğunluklu alandan düşük yoğunluklu alana doğru akmaya başlıyor.

Hareket oldukça kısa bir süre zarfında gerçekleşiyor; ne var ki plazmanın bir miktarı yüksek yoğunluklu ve düşük yoğunluklu bölgeler arasında birikerek sıkışmakta ve bir nevi trafik sıkışıklığı yaratmaktadır. Elbette tam da bu noktada basınç son derece hızlı bir şekilde yükselerek  plazma iyonları arasında çok hızlı ve sık moleküler çarpışmalar gerçekleşmektedir. Bu çarpışma ve titreşim bir memelinin duyabileceğinden 6 milyon kat daha yüksek frekansta ses dalgası üretmektedir.

Bilim insanları benzer bir etkinin yıldızların yüzeyinde yeni maddesel oluşumlar sırasında da gerçekleşebileceğini düşünüyorlar. Yani belki de yıldızlar şarkı söylüyor olabilir.  Ancak belli ki bizim duyabileceğimizden çok daha yüksek bir frekanstan söylüyorlar.

Umarım yakın zamanda bu sesleri de dinlemek mümkün olacaktır.

---

Görsel: BUREAU OF LAND MANAGEMENT/FLICKR

Referans:  Sciencemag.org ,  Scientists discover how stars might make sounds, news.sciencemag.org/sifter/2015/03/scientists-discover-how-stars-might-make-sounds

---