Tayvan'da bulunan Akademi Sinica Gökbilim ve Gökfizik Enstitüsü'nden (ASIAA) Chin-Fei Lee liderliğindeki bir araştırma ekibi, çok genç bir önyıldızın (İng. proto-star; yıldız öncülü) çevresindeki birikim diskinin atmosferinde (havaküresinde) ilk kez olarak karmaşık organik molekülleri algılamak için Atacama Geniş Milimetre/milimetre-altı Dizi'yi (ALMA) kullandı. Bu moleküller, yaşam için gerekli olan zengin organik kimyanın üretiminde kritik rol oynuyor ("pre-biyotik" sözcüğü de "canlılık öncesi" yani "canlılığın belirmesinden önce varolan" anlamına geliyor). Keşif, yaşamın yapıtaşlarının, yıldız oluşumunun en başında böyle disklerde üretildiğine ve diskte sonradan biçimlenecek olan gezegenlerde bulunmaya hazır olduğuna işaret ediyor. Bu keşif, dünyadaki yaşamın nasıl varolduğunu anlamamıza yardım edebilir.

"Yeni doğan bir yıldızın etrafındaki birikim diskinde karmaşık organik moleküller keşfetmek çok heyecan verici. Yıldız oluşumunun daha ileri bir aşamasındaki bir yıldızın çevresindeki öngezegensel (İng. protoplanetary) diskte böyle moleküller ilk bulunduğunda, acaba daha önce oluşmuş olabilirler mi diye merak ettik. Şimdi ALMA'nın uzaysal çözünürlük ile duyarlılığı emsalsiz biçimde birlikte sunması sayesinde, daha genç bir birikim diskinde bu molekülleri keşfetmekle kalmayıp, konumlarını da belirlemeyi başardık. Bu moleküller yaşamın yapıtaşları ve yıldız oluşumunun en erken evresinde olan yeni doğan yıldızın çevresindeki disk atmosferinde hâlihazırda mevcutlar." diyor Chin-Fei Lee.



Orion'daki Herbig-Haro (HH) 212 önyıldızsal (İng. protostellar) sistemi, bizden 1.300 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Merkezdeki önyıldız çok genç, tahminen sadece 40.000 yaşında; yani güneşimizin yaşının 100.000'de 1'i kadar. Kütlesi ise 0,2 güneş kütlesi olarak hesaplanıyor. Verimli biçimde malzeme biriktiren bu önyıldız, birikim diskinden besleniyor. Diskin yarıçapı yaklaşık 60 gökbilimsel birim (AU) uzunluğunda; yani Dünya-Güneş arası uzaklığın 60 katı kadar. İlginç biçimde, iki parlak bölgenin ortasındaki karanlık bir çizgi şeklinde hamburgeri andıran bir görüntüsü var.



Ekibin ALMA gözlemleri, diskin üstünde ve altında karmaşık organik moleküller içeren bir atmosfer olduğunu net bir şekilde saptadı. Bulunan organik moleküllerden bazıları şunlar: Metanol (CH₃OH), döteryumlu metanol (CH₂DOH), metanetiol (CH₃SH) ve formamid (NH2CHO). Bu moleküllerin, amino asitler ve şekerler gibi biyomoleküllerin üretimi için öncüler oldukları düşünülüyor. "Büyük olasılıkla diskteki buzlu taneciklerde oluşuyorlar ve ardından yıldızsal ışınımdan kaynaklanan ısıdan veya şoklar gibi başka bir nedenden ötürü gaz fazına salınıyorlar," diyor ekipten Zhi-Yun Li.

Bu çalışma, diğer yeni doğan yıldızların çevresindeki disklerde de karmaşık organik moleküllerin olup olmadığının araştırılması için yolu açmış bulunuyor. ALMA'nın yüksek çözünürlüklü ve yüksek duyarlılıklı görüntüleme yapabilmesi sayesinde, yıldız ve gezegen oluşumundaki prebiyotik kimya kuramları daha iyi anlaşılabilir. Böylece yaşamın kökeni konusunda daha iyi kavrayışlar geliştirebiliriz.