Saç kökleri veya kıl kökleri olarak andığımız foliküllerdeki kök hücrelerin, farelerde; nöronları çevreleyen gliaların rejenerasyonunu sağlamada oldukça büyük bir potansiyele sahip olduğu gösterildi. VA Maryland Health Care System ve University of Maryland Tıp Fakültesi'nden Thomas Hornyak ve araştırma ekibinin gerçekleştirdiği araştırma, analizleri ve sonuçları PLOS Genetics'te yayımlandı.

Temelde, kıl folikülleri kök hücrelerinin oldukça yüksek potansiyelli, çok farklı hücrelere dönüşme potansiyelini genomunda taşıyan (pluripotent) kök hücreler olduğu biliniyor. Bunu doğrulayan mevcut keşif ile de, belirli nörodejeneratif hastalıklara karşı yeni terapötik seçeneklerin üretilebilmesi hedefleniyor.

Kıllar ve deri kırmızı renginin tonlarından, kahverengi, siyah ve sarı tonlarına birçok renge bürünebiliyor. Bu renklerin oluşması hücrelerin melanosit (melanin) pigmenti sentezlemesine göre değişim göstermektedir. Melanositler, embriyonik olarak sinir ucu hücreleri adı verilen sinir ve glial (destek) hücrelerini oluşturan hücrelerden köklenmektedir.

Daha önce Hornyak ve çalışma arkadaşları, olgunlaşmış kıl folikülleri içinde melanositleri yaratan iki ayrı grup kök hücre tanıladı. Mevcut araştırmada iki grup melanosit kök hücrelerinin, CD34 adı verilen glikoproteini ile kaplı olup olmadığına göre birbirinden ayrılarak tanımlanabildiği tespit edildi.

Diğer kök hücre tiplerinde de bulunan bu yüzey molekülünü bulunduran farelerdeki kıl folikülleri kök hücreleri, araştırmacılar tarafından ayrıştırılarak iki kök hücre grubu da laboratuvar ortamında kültive edildi. Akabinde, bir nevi şaşırtıcı bir sonuç olarak CD34 glikoproteini bulunduran kök hücrelerin sinir hücrelerine destek hücreleri olarak bulunan glia (glial) hücrelere dönüştükleri tespit edildi.

Sinir sistemi içerisinde glia hücreleri nöronları bir anlamda çevreleyerek kaplama ve yağlı bir insülasyon (izolasyon) malzemesi olan myelin ile donatma görevini diğer görevler ile birlikte üstlenmektedir. Özellikle sinir hücrelerinin bilgiyi elektrik hareketi ile iletmelerini hızlandıran miyelin kılıfın, CD34-pozitif (CD34 ile kaplı) kök hücreler tarafından sinirleri üzerini kaplamak üzere üretildiği keşfedildi.

Fenomeni teste tabi tutan araştırmacılar, hem sinir hücreleri ile birlikte kütür ortamında büyütülen CD34 kaplı kök hücrelerin gliaya dönüşerek bunu gerçekleştirebildiğini hem de miyelin kılıf üretme yeteneği kaybettirilmiş veya aynı sorunu genetik bir problem dolayısı ile gerçekleştiremeyen farelere enjekte edilip 'in vivo' büyütülmesi sonucunda yaşayan farelerin beyninde de yapabildiğini tespit etti.

Yeni bulgular, kıl foliküllerinde bulunan CD34-pozitif melanosit kök hücrelerinin, daha önce var olan veya kaybolmuş bir takım yetilerin geri kazanılmasında etkili olabileceğine işaret ediyor.

Sinir hasarları, demiyelinasyon semptomlu hastalıklar (multipl skleroz) gibi sorunların tedavileri için aktif uygulama haline getirilmesi hedeflenen yeni keşif ile tüm genomdan alınacak işe yarar bilgiler ile benzer özellikleri sağlayabilecek deri gibi diğer kök hücre tiplerinden de benzer terapötik yöntemler için faydalanılabileceği düşünülüyor.