Lyon Nörobilim Araştırma Merkezi araştırmacıları, MECADEV araştırma laboratuvarından bir meslektaşlarının da katılımıyla yaptıkları çalışmada, tıpkı insanlar, diğer memeliler ve kuşlar gibi, kertenkelelerin de iki uyku evresi sergilediğini doğruladı. Ekip, 2016 yılında sakallı ejder (Lat. Pogona vitticeps) türü üzerinde yapılan bir çalışmanın sonuçlarını yeni kanıtlarla destekleyip, aynı uyku incelemesini bir başka kertenkele türü olan Arjantin tegusu (Lat. Salvator merianae) üzerinde gerçekleştirdi. Elde ettikleri bulguların türler arasında farklılıklar olduğuna işaret ettiğini ve uyku evrelerinin kökeni konusunda yeni sorular doğurduğunu belirten bilimciler, çalışmalarının ayrıntılarını özetleyen makaleyi PLOS Biology dergisinde yayımladı.

Uyku sırasında, beden çok sayıda yaşamsal etkinlik gerçekleştirir: Gün içinde edinilen bilgilerin sağlama alınması, metabolik atıkların beyinden atılması, hormon üretimi, sıcaklık düzenlemesi ve enerji depolarının yenilenmesi gibi. Bu fizyolojik görüngünün, hayvanlar âleminin tüm üyelerinin ortak özelliği olduğu ve evrim süreci boyunca tüm türlerde korunduğu anlaşılıyor. Ancak bilimciler uzun bir süre boyunca, sadece kara memelileri ile kuşların iki ayrı uyku evresi olduğunu düşünmüştü: Yavaş dalga uykusu ve REM uykusu. Rüyalarla ilişkilendirilen "hızlı göz hareketleri" evresi olan REM, bedenin uyku ile uyanıklık arasında imiş gibi davranışlar sergilediği kompleks bir faz olarak biliniyor.

2016 yılında Science dergisinde bulguları yayımlanan sakallı ejder araştırmasında, bu kertenkele türünün de iki ayrı uyku evresi deneyimlediği ortaya konmuştu. Buna dayanarak, söz konusu uyku evrelerinin kökeninde, memliler ile sürüngenlerin 350 milyon yıl önce yaşamış olan ortak atasının bulunduğu hipotezi ileri sürülmüştü.



Yeni çalışmayı gerçekleştiren ekip, ilk önce 2016'da yapılan bu deneyi yineleyerek işe başladı. Ardından başka bir kertenkele türü olan tegu ile yeni bir inceleme gerçekleştirdi. Deneylerden elde edilen veriler, her iki kertenkelenin de iki ayrı uyku evresine girdiğini, bu evrelerin sırasıyla yavaş dalga uykusu ve REM uykusu ile benzerlik taşıdığını doğruladı.

Ayrıca bu çalışma kapsamında gerçekleştirilen davranışsal, fizyolojik ve serebral parametrelerin analizi sonucunda, uyku farklılıklarının memeli, kuş ve sürüngenler arasında olmakla kalmayıp, iki kertenkele türü arasında da uyku farklılıkları olduğu saptandı. İnsanlarda REM uykusundaki serebral ve oküler etkinlik, uyanıkken gözlemlenene çok benzemesine karşın, her iki kertenkele türünde de REM'e karşılık gelen uyku evresinde daha yavaş göz hareketleri ve tegu türünde uyanıkken olandan oldukça farklı serebral etkinlik olduğu gözlemlendi.