Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Yemek pişirmekten nefret ediyor olsanız dahi, bunu yapabilecek bilişsel yetiye sahipsiniz. Önceden bir plan yapabilir, gerekli malzemeleri alabilir, yemeğin tencerede yeterince beklemesi gerektiğini bilir ve ziyafetten önce de kendinizi dizginleyebilirsiniz. Yemek pişirmenin mental kapasitesi insanlar için eşsiz görünüyor. Ancak, 3 Haziran 2015 tarihinde Proceeding of The Royal Society B 'de yayımlanan bir çalışmada şempanzelerin de yemek pişirmeyi ve çiğ yiyecekler yerine pişmiş yiyecekleri tercih etmeyi öğrenebildiklerini gördük.

Araştırmacılar ilkel insanların yemeği pişirmeye nasıl başladıklarına dair pek emin değiller. Yemek pişirme; ateşi kontrol edebilmeye ilave bir fayda mıydı yoksa pişmiş yiyeceklerin yüksek kalori içeriğinden faydalanmak için bilinçli bir efor muydu? En yakın primat akrabalarımızın yemek pişirme kapasitelerini analizleme ile araştırmacılar insanların ilk defa olarak yemek pişirmeye nasıl başlamış olabileceklerini anlayabilir.

Şempanzeler; doğada kızartma, sote yapma gibi imkanlara sahip olmadığından, araştırmacılar; primatlara yemek pişirmek için yeterli olabilecek bilişsel yetileri test eden bir dizi görev verdiler. Testler sonunda, şempanzelerin; pişmiş gıdaları tercih ettikleri (bu durum onlara yemek pişirmek için bir motivasyon sağlayabilir), yiyeceklerin pişmesi için beklemeye hazır oldukları, yiyecekleri çiğ yemek yerine pişmesini bekleyerek kendilerini dizginleyebildikleri, pişirmenin nedensel ilişkisini anlayabildikleri (çiğ yiyeceği ateşin yanına koyunca daha iyi olduğunu), yiyecekleri daha sonra pişirmek üzere saklayabildikleri görüldü.

Yemek pişirmeyi simüle etmek için, araştırmacılar şempanzelere, çiğ yiyecekleri yerleştirebilecekleri ve pişirebilecekleri fırına benzer bir sistem --şempanze mikrodalgası-- verdiler. Araştırmacıların düzenledikleri, "şempanze mikrodalgası" esasında şöyle bir sistem; iç içe geçmiş iki kâseden oluşuyor ve alttaki kâsenin içerisinde yiyeceğin pişmiş hali gizleniyor. Şempanze çiğ yiyeceği pişirmek için kaseye attığında, araştırmacı bir karıştırma hareketinin ardından yiyeceği pişirmiş gibi yaparak gizli bölmedeki pişmiş yiyeceği şempanzeye veriyor. Çalışma şempanzelerin kendi başlarına yemek pişirme kabiliyetini edinebileceklerini gösteren ilk çalışma niteliğinde.

Videoda şempanzenin çiğ yiyeceği "pişirme" cihazına koyduğunu izleyebilirsiniz:



Tıpkı insanlar gibi, şempanzeler de yemek pişirmek için yeterli bilişsel kapasitenin tamamına sahip olabilecek yetideler. Bu deliller ilk insanların yiyecekleri pişirmeye başlamak için gerekli beyin gücüne sahip olmayabileceklerini gösteriyor. Bu elbetteki kesin bir sonuç değil, ancak ilkel insan beyinlerimiz; herhangi birinin çiğ yiyeceği ateşin yanına düşürmesi sonrasında tadının daha lezzetli olduğunu keşfetmiş ve pişirmeye başlamış olabilir.




Kaynak: Alexandra Ossola, "Chimps can Learn to Cook Their Food (or at Least to Microwave it)", http://www.popsci.com/yeah-chimps-can-learn-cook


Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir