Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Omurgalı türlerinde gözle görülür bir biçimde ve hızla gerçekleşen popülasyon düşüşü 19. yüzyılın sonlarında, tam olarak endüstrileşme süreçlerinin zirve yaptığı dönemde başladı. Bu bulgu, Houston'da bulunan The University of Texas Health Science Center (UTHealth) ve Çin Bilimler Akademisi araştırmacılarının ortaklaşa yürüttüğü bir araştırmanın sonucu olarak Proceedings of the National Academy of Sciences'da yayımlandı.

UTHealth Halk Sağlığı Fakültesi'nde Biyoistatistik ve Epidemiyoloji, İnsan Genetiği ve Çevre Bilimleri Bölümleri'nde profesör olarak görev yapan Yun-Xin Fu; insan etkisinin direkt olarak görüldüğü endüstrileşme sürecinin, dolaylı olarak insan eli ile belirli bir zaman aralığında gerçekleşen bu hızlı nüfus düşüşünü açıklayabilecek doğal bir etki olduğunu belirtti.

Bu sonuca ulaşabilmek için Fu, araştırmanın yardımcı yazarları ve baş yazarı olan Çin Bilimler Akademisi üyesi postdoktora öğrencisi Dr. Haipeng Li, omurgalı türlerinin genetik çeşitliliği ve dağılımı üzerine yazılmış olan binlerce bilimsel makaleyi tarayıp analiz etti. Bu eforun sonucunda da 2.764 omurgalı tür ile ilgili detaylı genetik veri elde edilirken, türlerden 600'ünün yok olma tehlikesi  altında olduğu tespit edildi.

Araştırmacılar popülasyon genetiği yaklaşımları ve tekniklerinden yararlanarak, tehlike altında olan her türdeki popülasyon azalmasının ne zaman başladığını keşfetmek üzere modelleme çalışması yürüttü. Model sayesinde ortalama olarak, tehlike altındaki türlerin her 10 yılda bir var olan nüfuslarının yüzde 25'ini kaybetmeye tam 123 yıl önce başladıkları tespit edildi.

Hızlı popülasyon düşüşünün, yok olma tehlikesi altındaki türler arasında oldukça yaygın olduğu ve ortaya çıktığı anda genetik çeşitliliğin büyük bir çıkmaza girdiği bilinmektedir. Genel olarak çözüm odaklı olan ve bir türün popülasyonunu korumayı amaçlayan denemeler genellikle genetik çeşitliliği korumayı hedeflerken, Fu ekosistemi ve doğal habitatı korumanın çok daha etkili bir popülasyon koruması sağlayacağını öne sürüyor.

Genetik çeşitliliğin kurulması ve korunması bir türün uzun dönem güvenli tarafta bulunmasını sağlayabilecek bir etki yaratabilmektedir. Ancak, doğal habitatlarını koruma yolu ile türlerin popülasyonlarını korumak çok daha etkili olabilir çünkü yapılan analizler yok olma tehlikesi altında olan ve olmayan türlerin genetik çeşitliliğinde gözle görülür alarm seviyesinde bir farklılık olmadığına işaret ediyor.

Fu, insan etkisi ile değişen habitat ve ekosistemlerin korunmasına yine insanların motive etmesini umduğu araştırmalarının, bu yolda ortaya konacak teknik ve yöntemlerin de belirlenmesini sağlayacak ipuçlarını barındırdığını belirtiyor.

Makale Referans: Haipeng Li, Jinggong Xiang-Yu, Guangyi Dai, Zhili Gu, Chen Ming, Zongfeng Yang, Oliver A. Ryder, Wen-Hsiung Li, Yun-Xin Fu, Ya-Ping Zhang. Large numbers of vertebrates began rapid population decline in the late 19th century. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2016; 113 (49): 14079 DOI: 10.1073/pnas.1616804113
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir