İsviçre'deki EPFL (L'Ecole polytechnique fédérale de Lausanne) ve İtalya Scuola Superiore Sant'Anna araştırmacılarının ortaklaşa geliştirdiği teknoloji ile görme engellilerinin beyinlerine görmelerini sağlayacak uyarımları gönderecek intranöral elektrot sistemi keşfedildi.  OpticSELINE adı verilen yeni sistem tavşanlar üzerindeki deneylerini başarı ile geçti ve araştırmanın sonuçları Nature Biomedical Engineering'de yayımlandı.

Görme engeli kadar diğer birçok duyusal ve motor fonksiyon sorunlarının tedavisi için değerli bir çözüm olduğuna inanılan nöroprotez cihazların biyoelektronik ve nöromühendislik alanlarının interdisipliner gelişimi ile son derece zararsız ve verimli bir teknik haline gelmesi bekleniyor.Dünya genelinde tahminen 39 milyon insanı etkilediği bilinen görme engeli, genetik olabildiği kadar, retina yırtılması, travma, glokom, katarakt, inflamasyon, enfeksiyon ve hatta görme bölgesinde gerçekleşen inme gibi durumlardan da kaynaklanabilmektedir. Bazı görme engelleri geçici olabilir ve medikal olarak tedavi edilebilir durumda olabilir.

Ancak çok uzun zamandır araştırmacılar kalıcı körlük engeli olan insanlara da yardım etmenin potansiyel yollarını aramakta. Görsel fosfen (phosphenes) yaratarak ışığı direkt olarak görmeden de olsa ışığı algılamayı sağlamak bu anlamda ortaya çıkan ilk fikirlerdendi. Retinal implantlar ile, protez göz veya retina ile de görme engellilere çözüm bulunmaya çalışılıyor. Dünya körlerinin yarım milyonu tavuk karası olarak bilinen genetik rahatsızlık Retinitis pigmentosa dolayısıyla rahatsızlık yaşıyor. Ancak bunlardan sadece birkaç yüz tanesi implanta uygun görülmüş ve tedavi olabilmiş durumda. Tüm bunların dışında da görme merkezine implant yapılması ve burdaki sinirleri yapay olarak uyarmak bir diğer tedavi stratejisi ve şimdilik bunun için intranöral bir çözüm aranıyor.

Beyin ve optik sinirlerin direkt bağlantılı olması bu çözüm yolunun büyük bir potansiyeli olduğuna işaret ediyor ve tedavini dışlama kriterlerinin bu nedenle minimize edilebileceği düşünülüyor. 1990'larda optik sinirleri uyarabilmek için denenen girişimler pek de umut verici sonuçlar üretmemişti. EPFL Nöromühendislerinden Diego Ghezzi yaptığı açıklamada daha önce manşet sinir elektrotları kullanıldığını ancak bu elektrotların sert olduğunu ancak stabil olmadığını doğal olaraküretilen elektril uyarının da durağan olamadığını belirtti. Bu nedenle hastalar olandan farklı bir şey görüp uyarımın interpretasyonunda zorlanıyordu.

İntranöral elektrotların hastalara, görmede oldukça zengin görsel bilgi sağlayarak destek olmakta çok faydalı olacağı görülüyor. Üstelik uzun vadede bağlantıların kopma ihtimali oldukça az ve stabil yapıda oldukları belirtiliyor. Bilindik manşet elektrotlar operasyon ile sinirlerin etrafına yerleştirilirken, internöral elektrotlar sinirlerin içerisinden geçerek tıpkı normal biyolojik internöronlar gibi davranıyor.

12 elektrottan oluşan elektrot ağı OpticSELINE'i üreten araştırma ekibi, bu elektrotların ne kadar efektif olduğunu anlayabilmek için bu ürün üzerinden elektrik akımı vererek optik sinirleri uyardı ve beynin görsel korteksinin aktivitesini ölçtü. Oldukça ayrıntılı bir algoritma ile korteksten gelen sinyalleri çözümleyen araştırmacılar, her uyartı veren elektrodun kortikal aktivasyonda kendine has paternler oluşmasına sebep olduğunu gösterdi. Araştırmacılar buna dayanarak intranöral uyarımın seçici ve informatif olduğuna kanaat getirdi.



Mevcut ön çalışma kapsamında bahsi geçen kortikal paternlerin algıda nasıl bir sonucunun olduğu henüz bilinmiyor. Şimdilik sadece intranöral uyarımın görsel bilgi sağlamada kullanılabileceğini öğrenmiş olduk ancak ileride gerçekleşecek klinik araştırmalar ile hastaların bu uygulamadan nasıl sonuçlar aldığını ve görmelerine ne gibi katkıda bulunduğunu öğrenip teknolojik açıdan geliştirerek sistem en iyi haline getirilmeye çalışılacak.

Şu an mevcut olan elektrot teknolojisi ile OpticSELINE, 48-60 elektrot ile donatılabiliyor. Mühendisliğinin de geliştirilmesi ile görme engellilerin günlük yaşamlarını kolay sürdürebilmelerini sağlayacak kadar iyileştirilmesi planlanıyor.