University of Vermont’dan genetik araştırmacıların yürüttüğü yeni bir çalışmaya göre, mavi gözlü insanlar alkol bağımlılığına daha yatkın olabilirler.

Hücresel, moleküler ve biyolojik bilimlerde doktora öğrencisi Arvis Sulovari ve  Microbiology and Molecular Genetics’den doçent doktor Dawei Li öncülüğünde yürütülen bu araştırma, bir kişinin göz rengi ile alkol bağımlılığını ilişkilendiren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor. American Journal of Medical Genetics: Neuropsychiatric Genetics (Part B)’de yayımlanan çalışmanın sonuçlarıyla bilim insanları yalnızca alkolikliğin değil aynı zamanda psikiyatrik hastalıkların da köklerini bulmayı umut ediyorlar.

Sulovari’nin belirttiğine göre bu çalışma, alkol bağımlılığı klinik tanısında göz renginin kullanılmasının mümkün olabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacıların bulgularına göre; alkol bağımlılığına açık göz rengine sahip Avrupalı-Amerikanlarda rastlanma oranı, koyu göz rengine sahip olanlardan daha fazla. Özellikle mavi gözlü Avrupalı-Amerikanlar, alkol bağımlılığına yatkınlığı en yüksek olan grup.

Yapılan çalışmada bilim insanları ayrıca, göz rengini tayin eden genetik bileşenleri ana hatlarıyla belirlediler ve bu bileşenlerin fazla alkol kullanımıyla ilişkili genlerle aynı kromozom üzerinde olduğunu gördüler.

Fakat Li, henüz bunun sebebini bilmediklerini ve öğrenmek için yeni araştırmalara ihtiyaç olduğunu belirtiyor.

2012 yılında University of Vermont’a gelen Li, 10 yıl süresince psikiyatrik genetik üzerine çalışma yürütmüştü. Bu 10 yıllık süre zarfı içerisinde, çoğunluğu afrikalı-amerikan ve avrupalı-amerikan olmak üzere 10,000’den fazla, en az bir psikiyatrik rahatsızlığı olan bireylerin klinik ve genetik veri tabanını oluşturmak için hekimlerle ve bilim insanlarıyla çalışmıştı. Örnek alınan bu bireylerin çoğunda alkol ya da uyuşturucu bağımlılığının yanı sıra depresyonun, şizofreninin ya da bipolar rahatsızlıkların olduğu çoklu hastalık teşhisi bulunuyordu.

Li’ye göre bu rahatsızlıklar oldukça karmaşık, çünkü bu rahatsızlıkları tetikleyen birçok gen ve çevresel faktör bulunuyor.

Yapılan araştırmada bilim insanları, Li'nin de oluşturulmasına katkı sağladığı bu geniş çaplı veri tabanından Avrupa soyundan alkol bağımlarının örneklerini seçtiler. Bu filtreleme sonucu bilim insanları, alkol bağımlısı 1,263 örneğe ulaştılar. Sulovari, göz rengi ile alkol bağımlılığı arasındaki ilişkiyi farkettiğinde, araştırmacılar analizlerini üç kez tekrarladılar. Grupları yaş, cinsiyet, değişik etnik ve coğrafi konum-örneğin; kıtanın kuzey ve güney tarafı gibi- üzerinden tekrar tekrar oluşturup kıyasladılar.

Bundan sonraki adımda Li, kültürel geçmiş (birikim) ve genetik yapı üzerine araştırmalarını derinleştirerek, mental hastalıkların mekanizmalarını bulmayı hedefliyor. Buradaki en büyük zorluk ise, geçtiğimiz 20 yılda tanımlanmış genler , sorumlu genetik yapının yalnızca küçük bir yüzdesini aydınlatabiliyor. Geriye kalan büyük kısım, hala bilinmezliğini koruyor.

Li kayıp genlerin izini sürmek için yaptığı başvuru kabul edilmiş durumda, bunun yanısıra Li hasta örneklerinin olduğu büyük veri tabanını kullanıp araştırmasına devam edebilmek için fon bulma çalışmalarına da devam ediyor. Li ayrıca Sulovari ile olan çalışmasını bir sıçrama tahtası olarak nitelendiriyor.

---

Kaynak:

University of Vermont. (2015, June 30). Eye color may be linked to alcohol dependence. ScienceDaily. Retrieved June 30, 2015 from www.sciencedaily.com/releases/2015/06/150630135258.htm

---