Post Author Avatar
Sevkan Uzel
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör
2011 yılında fırlatılan Juno uzay aracı, Jüpiter'e 2016 yılında ulaşmıştı. Jüpiter'in eksiksiz bir haritasını çıkarma görevini Temmuz 2021 itibariyle tamamlaması beklenen araç, 53 günde Jüpiter çevresindeki bir tam turunu yapıyor. Juno'nun Jüpiter'in yanından 17.geçişi sırasında, bilimciler gaz devinin uydusu Io üzerindeki bir volkanik bacanın yeni görüntülerini yakaladı.

21 Aralık 2018 tarihinde yani kış gündönümünde, Juno'nun kameralarından dördü, güneş sistemimizdeki en volkanik cisim olan Io uydusunun fotoğraflarını çekti. JunoCam, SRU (İng. the Stellar Reference Unit), JIRAM (İng. the Jovian Infrared Auroral Mapper) ve UVS (the Ultraviolet Imaging Spectrograph) adlı cihazlar, Io uydusunu bir saatten uzun süre gözlemleyerek, uydunun kutup bölgelerine bir bakış atmanın yanı sıra, etkin püskürmeye ilişkin kanıt elde etti. Juno uçuşunun başmüfettişi Scott Bolton, Io'nun kutup bölgesini izlemek için çoklu-izgesel sefer yaparak, bir ilki gerçekleştireceklerinin farkında olduklarını, ancak etkin bir volkanik bacanın uydu yüzeyinden madde püskürtmesini yakalayacak kadar şanslı olacaklarını tahmin etmediklerini anlatıyor.

SRU tarafından 12:40:29 (UTC) anında alınan görüntü. (Telif: NASA/JPL-Caltech/SwRI)


JunoCam ilk görüntüleri 21 Aralık günü UTC zamanına göre 12:00, 12:15 ve 12:20'de, Io Jüpiter'in gölgesine girmeden önce çekti. Fotoğraflar, sonlandırıcının yani gündüz-gece sınırının hemen ötesinde görülen parlak bir noktayla, uyduyu yarı-aydınlık gösteriyor. "Zemin zaten gölgede kalmış durumda ama bacanın yüksekliği, onun güneş ışığını yansıtmasını sağlıyor; tıpkı Dünya üzerindeki bulutların veya dağ doruklarının, güneş battıktan sonra aydınlık kalmayı sürdürmesi gibi," şeklinde açıklıyor ekipten Candice Hansen-Koharcheck.

Saat 12:40 UTC iken, Io uydusu Jüpiter'in arkasında tam tutulma karanlığına girdikten sonra, yakındaki diğer uydu Europa'dan yansıyan güneş ışığı Io'yu ve bacasının aydınlanmasına yardım etti. SRU görüntüleri, Io'yu Europa'dan gelen "ay ışığı"nda hafifçe aydınlanmış olarak gösteriyor. Görüntüde Io üzerindeki en parlak şeyin, bu uydunun Jüpiter'in radyasyon kuşaklarını beslemedeki rolünün bir hatırlatıcı olarak, bir girici ışınım imzası olduğu düşünülüyor. Diğer parlak bölgelerin ise çeşitli yanardağların etkinliklerinden ileri geldiği sanılıyor. "Yıldızları izlemek için bir düşük-ışık kamerası olarak tasarlanan SRU, Io'yu sadece çok loş koşullarda gözlemleyebilir. Sadece Europa'nın ay ışığını ışık kaynağı olarak kullanarak SRU ile Io'nun volkanik etkinliğini gözlemlemek için 21 Aralık bize benzersiz bir fırsat verdi," diyor ekipten Heidi Becker.

JIRAM tarafından 12:30 (UTC) anında alınan görüntü.  (Telif: NASA/JPL-Caltech/SwRI/INAF)


Uzun dalgaboylarında ısıyı algılayan JIRAM cihazı, gün ışığında ve geceleyin sıcak noktaları belirleyebiliyor. Ekipten Alberto Adriani, her ne kadar JIRAM'ın birincil amaçları arasında Jüpiter'in uydularını gözlemlemek olmasa da, onlardan birinin yakınından her geçişte, gözlem fırsatından yararlandıklarını belirtiyor. Aletin kızılötesi dalgaboylarına duyarlı olduğunu hatırlatan araştırmacı, bu nedenle Io'nun volkanizmasını incelemek için çok uygun olduğunu ekliyor.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir