Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Diyelim ki bir kuş yavrususunuz. Daha da özelde, küllü yaslı kuş olarak bilinen Laniocera hypopyrra türüne ait bir yavrusunuz ve yumurtayı kırıp dışarıya çıktığınızda; kendinizi Peru'daki yağmur ormanlarında bir ağacın dalındaki bir yuvada buluyorsunuz. Henüz uçamıyorsunuz ve yalnızca ebeveynlerinizin size yiyecek getirmesi için yuvada bekliyorsunuz. Tehlikeye açıksınız ve bariz bir av olma potansiyeli taşıyorsunuz.

Peki muhtemel bir avcı tarafından yakalanmamak için ne yapardınız? Muhtemelen, dikkat çekmemek için yuvada sessizce beklerdiniz.  Peki ağacın kabuğuyla benzer renklerdeki tüylerinizin olması sizi avcılarınızın dikkatinden kaçırabilir mi? Muhtemelen evet, çünkü milyonlarca yıldır işleyen doğal seçilim mekanizması, bunun mümkün olduğunu gösteriyor. Arka plan rengine uyumlu bir görsel adaptasyon, türlerin hayatta kalabilme olasılığını arttırıp, evrimlerini sürdürebilmelerini ve genlerini gelecek nesillere aktarabilmelerini mümkün hale getirmiştir.

Ancak, Laniocera hypopyrra yavrusu, arka plan rengine uyum sağlamaktan ziyade oldukça parlak turuncu tüyler büyütüyor. Bunun herhangi bir avcı tarafından kolaylıkla saptanacak bir renk cümbüşü olduğunu söyleyebiliriz.

2012 yılında bir grup bilim insanı, küllü yaslı kuş yavrularının neden bu denli parlak renkli tüyler büyüttüklerini ortaya çıkardı. Araştırmalarını, ilk etapta, kuşun müze örneklerine dayandırdıklarından, bu turuncu parlak tüylerin av-avcı ilişkisindeki işlevi hakkında pek bir şey öğrenemediler. Ancak yine de tüylerin, bir güvenlik önlemi olabileceği tahmininde bulundular. Örneğin, tüyler arasında zehirli kimyasallar bulunuyor olabilirdi. Dolayısıyla, bu parlak renkler bir uyarı niteliğinde olabilirdi. Ya da tüyler tamamen zararsızdı ancak kuş yavruları zararlı olan başka bir hayvanı taklit ediyordu.



University of California'dan bir grup araştırmacı, kuşları kendi doğalarında gözlemleme kararı aldı. Elde edilen görüntülerde, kuş yavrularının yuvanın etrafında bir tırtıl gibi süründüğü görünüyor. Ancak bu görüntü, sıradan bir tırtılı andırmıyordu.



Bu garip tırtıl, küllü yaslı kuşun yuvasının etrafında dolaşan büyük bir tırtıldır ve boyu yaklaşık 12 santimetre uzunluğunda ya da bir küllü yaslı kuş yavrusu boyutundadır. Peki küllü yaslı kuşu yavrusunun, bu tırtıla benzer bir davranış örgüsü ve görüntü oluşturmasının ne gibi bir avantajı olabilir?

Söz konusu bu tırtılın, tüyleri üzerinde son derece rahatsız edici bir toksin bulunur. Kuş yavrusunun gösterdiği benzerlik, yalnızca tüy rengi ile de sınırlı değildir, vücudundaki tüylerin üzerinde beyaz uçlar da bulundurur, ki bu görünüm tüylü tırtılın neredeyse aynısıdır.

Küllü yaslı kuşu yavrusunda görülen bu pratik, tehlikesiz bir türün, tehlikeli bir türü yemede kötü tecrübe edinmiş yırtıcıdan korunma yolu olan Batesian mimikrisi (yalan beyan bildirimi) olarak bilinir. Batesian mimikrisi, pek çok türde görülebilir ancak özellikle de kelebeklerde ve tırtıllarda görülür. Fakat, bu mimikri örneğinin, bir kuşta görülmesinin ilk örneği küllü yaslı kuşu yavrusudur. Kuşta bu tarz bir alışılmadık strateji evrimleşmesinin nedeni, türün yavrularının av olmaya son derece yatkın olmalarından kaynaklı olabilir. Çünkü, araştırmalara göre,  muhtemelen ebeveynlerinin onları yeterince korumamasından kaynaklı olarak yuvadaki kuş yavrularının en az %80'i avcılar tarafından öldürülmektedir. Böylesi bir risk söz konusuyken de, yavruların bu tarz bir evrimsel çözüm üretmiş olmaları son derece mantıklıdır.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir