2017 yılında Primates'de yayımlanan bir araştırmanın elde ettiği ve Japonya'nın Yakushima Adası'nda, erkek bir kar maymununun, dişi bir Sika geyiğine yönelik başarısız cinsel birleşme girişimi görüntüsü herkesi şaşkına çevirmişti. Japon makaklarının neden böyle bir davranış biçimini ortaya koyduğu ise tam olarak anlaşılamamıştı.

Bu kez ülkenin farklı bir yerindeki tamamen farklı başka bir makak grubundaki dişi makakların, bir erkek geyiğin üzerine çıkarak cinsel davranış girişiminde bulunduğu görüntüler kaydetti.

Kar maymunları ya da Japon makaklarının, Sika geyikleriyle aynı habitatta yaşadığı biliniyor, çünkü makaklar tarafından ağaçlardan orman yüzeyine doğru atılan yiyecekler geyiklerin ilgisini çekiyor. Araştırmacılar, makakların, geyikleri tımar ettiklerini ve hatta onların üzerine binerek onları sürdüklerini dahi gözlemlemişti, ancak bu cinsel davranış tamamen yeni bir davranış.

Elde edilen ilk görüntülerde, Yakushima'da görülen yalnız bir erkek makakın, grup içerisinde düşük seviye bir statüye sahip olmasından kaynaklı; kendisiyle çiftleşecek bir dişi bulamadığı, dolayısıyla da olaydan tamamen habersiz olan geyiğe yönelik bu başarısız cinsel girişiminin kendi cinsel mahrumiyetini azaltma amacıyla yaptığı düşünülmüştü. Fakat, tek bir örnek üzerinden ele alarak türler arasındaki etkileşime dair kanılara varmak zordur. Bu yüzden de Kanada'daki University of Lethbridge'den primatologlar, daha fazla veri toplayabilmek adına Japonya'nın Minoo bölgesindeki makak grupları gözlem altına aldı.

Genç dişi makakların da benzer dürtülere sahip olduğu biliniyor. Yapılan gözlemlerde, genç dişilerin, erkek ve dişi makaklarla düzenli olarak cinsel anlamda etkileşime girdikleri ve cinsel birleşme için onları cezbetme ve hatta kur yapma davranışı bile gösterdikleri görüldü. Genç dişilerin, civardaki erkek geyiğe kur yaptığını gözlemledikten sonra, araştırma ekibi; dişilerin bu iki davranışını karşılaştırarak, davranışların gerçekten de cinsel anlamda olup olmadığını belirlemeye karar verdi.

Archives of Sexual Behavior'da yayımlanan araştırma makalesinde, bu çalışmanın; insan olmayan bir primat ve primat olmayan bir tür arasındaki heterospesifik (farklı türler arasındaki) cinsel davranış konulu ilk niceliksel çalışma olduğu belirtiliyor. Araştırmada, iki dişi makak arasındaki toplam 67 üzerine binme etkileşiminden ve dişi makakın geyik üzerine bindiği toplam 258 binme etkileşiminden; 25 tanesinin "başarılı" (10 dakikalık bir periyot içerisinde 3 veya daha fazla binme şeklinde) cinsel etkileşim olduğunu belirledi.

Bu "başarılı" etkileşimlerin 12 tanesinin iki dişi makak arasında olduğu, diğer 13 tanesinin ise makak-geyik "yasak aşkının" sonucu olduğu görüldü. Cinsel azgınlığın ise birkaç dakika gibi kısa bir süre devam edebildiği görülürken, iki saat gibi uzun bir süre boyunca da devam edebildiği gözlemlendi.

Araştırma makalesinde, makak-geyik etkileşimlerinin büyük çoğunluğu için, geyiğin bu durumu umursamadığı, otlamaya devam ettiği ve yalnızca birkaçının davetsiz makakı sırtından atma girişiminde bulunduğuna değiniliyor.  Araştırma süresince kaydedilen etkileşim örneklerinin bulunduğu aşağıdaki videoda, Japon makakları, sıkılmış halde görülen geyiğin üzerinde sürtünmelerine devam ederken, --ısırma ve ara sıra boynuz çekme davranışları birazcık rahatsız edici olsa da-- her şey oldukça masum görünüyor.

Davranışların analiz edilmesinin ardından, araştırma ekibi; makak-makak arasındaki ve makak-geyik arasındaki etkileşimlerde belirgin bir fark olmadığı sonucuna ulaştı. Fakat, makakların neden böyle bir davranışı sergiledikleri sorusu ise, hala tam olarak cevaplanabilmiş değil.

Yine de bu verimsiz "aşkın" birkaç nedenine dair tahminlerde bulunabiliriz. Örneğin; genç dişiler, gerçek bir erkek makak çiftleşmesinden önce cinsel hareketlerini pratik yapıyor olabilir. Bir başka tahmin ise; kendi türlerinden bir eş bulamadıkları için cinsel gerginliklerini bu şekilde atmaya çalıştıkları olabilir. Belki de her şey, dalgalı bir seyir gösteren ergenlik hormonlarına indirgenebilir. Dişi makaklar, genital uyarımın nasıl bir his verdiğini tatmak için, potansiyel olarak agresif bir yetişkin erkek yerine, tehditkâr olmayan bir geyikle bu deneyimi yaşama girişiminde bulunuyor olabilir.

Araştırmacılar, gözlem alanlarından kaynaklı türler arası etkileşime dair çok daha fazla sayıda veri toplayabileceklerini belirtiyorlar. Ancak araştırmacılar, artması muhtemel frekansın, ülkenin pek çok yerinde makaklarla bir arada yaşayan insanın çevre üzerindeki etkisi ile bir ilgisi olmadığını düşünüyorlar. Araştırma makalesinde, ekip, bu bölgeden elde edilecek gelecekteki gözlemler, bu gruba özgü cinsel tuhaflığın kısa ömürlü bir soluklanma mı yoksa kültürel olarak korunmuş bir fenomenin başlangıcı mı olduğunu göstereceğine değiniyor.