Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Görseldeki megamazer galaksinin adı IRAS 16399-0937'dir ve Dünya'dan yaklaşık 370 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır. Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilmiş olsa da galaksinin enerjik doğasını tam olarak yansıtmamaktadır. Hubble'ın ileri düzey kamerası   Advanced Camera for Surveys (ACS) ve kızılötesine yakın dalgaboylarında görüntü alabilen entegre spektrometreli Near Infrared Camera and Multi-Object Spectrometer (NICMOS) adlı iki eklentisinin farklı dalgaboylarında aldığı görüntülerin bir araya getirilmesi ile elde edilen bu sakin görüntünün altında bir mikrodalga lazeri yatıyor.  Telif: ESA/Hubble & NASA

Bu galaksi birçoğundan daha fütüristik bir ve heyecan verici bir sınıfın üyesi çünkü bünyesinde bir megamazer bulunuyor. Megamazerler, çok şiddetli bir parlaklığa sahip olan megamazerler bizim Samanyolu galaksimizin bünyesinde bulunan veya benzeri mazerlerden 100 milyon kat daha parlak. Aslına bakılacak olursa, tüm galaksi astronomik bir lazer gibi davranıyor ne var ki bu lazerlerde yayılan görülebilir ışık değil, mikrodalga saçılımları oluyor. Dolayısıyla lazerin l'sinin yerine mikrodalganın m'si geliyor.

Bir megamazeri, bir galaksinin içindeki birçok içeriğin -örneğin gaz ve tozlar gibi- tam olarak doğru fiziksel koşul altında bulunarak, ışığın yani bu durum için mikrodalga ışınlarının artmasına ve parlamasına sebep olduğu bir süreç olarak düşünebiliriz. Ancak tabii ki bir galakside toz ve gazlardan çok daha fazlası bulunmaktadır. Ne var ki, bu bileşenler mazer sürecinin veya mazer etkisinin oluşum aşamalarının birer parçası değildir.

Görseldeki megamazer galaksinin adı ise IRAS 16399-0937 ve Dünya'dan 370 milyon ışık yılı uzakta yer alıyor. Görüntünün farklı dalgaboylarında alınmış görüntülerden oluşmasını sağlayan cihazlardan biri olan NICMOS, üst düzey bir hassasiyete, çözünürlüğe ve görüş alanına sahip olması ile biliniyor.

Tüm bu özellikleri ile araştırmacılara IRAS 16399-0937'nin yapısını ve içeriğini incelemek için bulunmaz bir fırsat sağlayan NICMOS ve Hubble Uzay Teleskobu sayesinde, galaksinin aslında iki çekirdeğe sahip olduğu tespit edildi. Bulgulara göre, galaksinin kor bölgesi birbirinden ayrı iki çekirdeğin birleşme sürecini takiben ortaya çıkmış olmalı.

IRAS 16399N (kuzey) ve IRAS 16399S (güney) adı verilen bu iki çekirdek parçası bir birinden tam 11.000 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Buna karşın, iki çekirdek alan da aynı kozmik gaz girdabının içine gömülü olarak bulunuyor. Bu girdabın içinde de kozmik gazın yanı sıra, galaksideki toz kütlesi de mevcut ve bu ikisinin etkileşimi galaksiye sahip olduğu sıra dışı ve eşi bulunmaz yapıyı kazandırıyor.

Tüm bunlara ek olarak, iki çekirdek aslında birbirinden oldukça farklı biçem ve yapılara sahip. IRAS 16399S (güney)  partisyonu, yapılan gözlemlere göre ileri derecede yüksek oranda yıldız oluşumunun gerçekleştiği, yıldız yağmuru gerçekleşen oldukça hareketli bir çekirdek olarak karşımıza çıkıyor. Ne var ki, IRAS 16399N (kuzey) partisyonu ise LINER çekirdek olarak bilinen düşük iyonizasyonlu çekirdek salınım bölgesi olarak anılıyor. Bu tip çekirdek alanlarının tüm salınımlarının, belirli gaz çeşitlerinin nötr atomlarının veya zayıf iyonlarının yaptığı radyasyon salınımlarından oluştuğu öne sürülmektedir.

Araştırmacıların hesaba katarak, kuzey kutbunun farkını açıklayabileceğini düşündükleri bir unsur daha bulunuyor:  IRAS 16399N'nin tam merkezinde Güneş'in 100 milyon katı kütleye sahip bir kara delik bulunuyor. Belki de düşük yoğunluklu salınımın sebebi budur.




Kaynak: NASA/Goddard Space Flight Center. "Hubble gazes at a cosmic 'megamaser'." ScienceDaily. ScienceDaily, 29 December 2016. <www.sciencedaily.com/releases/2016/12/161229113426.htm>.




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir