University of Tokyo’dan araştırmacılar, bazı hayvanların Dünya’nın manyetik alanını kullanarak yön bulmalarını sağladığına inanılan fotokimyasal reaksiyonları gözlemleyebilecek mikroskop duyarlılığında cihaz geliştirdiler. Geliştirilen cihazın gözlemleme ölçeği, hücre içi yapılarda meydana gelen reaksiyonları takip edebilmeyi sağlayacak kadar küçük.

Birçok böcek, kuş, balık ve memeli türünün manyetik alanı algılayabildiğine inanılıyor. Örneğin kuşlar, göç yollarını belirlerken Dünya’nın manyetik alanını kullanıyorlar. Hayvanların bu yeneteği "manyetik algılama" (İng. magnetoreception) olarak adlandırılıyor.

Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre, canlıların Dünya’nın manyetik alanını algılamasında kriptokrom (İng. cryptochrome) olarak adlandırılan protein ve özellikle de kriptokromu oluşturan flavin adenin dinükletid (FAD) sorumlu.

Kriptokromlar, mavi ışığı absorbe ettiklerinde, radikal çiftler oluşturuyorlar. Kriptokromların etrafındaki manyetik alan da, bu radikal çiftlerin reaktifliğini değiştirerek dönüşlerini belirliyor. Bu güne kadar bu sistematik biliniyordu fakat yaşayan hücrelerdeki radikal çiftelere manyetik alanın etkisini ölçmek mümkün değildi.

Graduate School of Arts and Sciences’dan Doçent Dr. Jonathan Woodward’un radikal çift kimyasında uzmanları içeren araştırma grubu, bir süredir biyolojik sistemlerdeki manyetik duyarlılığı araştırıyorlar. Yapılan en son çalışmada, doktora öğrencisi Lewis Antill, özel bir mikroskop yardımı ile FAD’dan oluşan radikal çiftlerin ve bu çiftlerin reaktiflikleri üzerinde çok güçsüz manyetik alanın bile etkilerinin ölçümlerini yapmayı başardı. Bu ölçümlerin yapılması, araştırmacıların geliştirdiği TOAD ( transient optical absorption detection) görüntüleme yani geçici optik emilme algılayıcı adlı görüntüleme tekniğiyle mümkün oldu.

Araştırmacılara göre, gelecekte araştırmalara dahil edilebilecek bu mikroskobun diğer modlarıyla yaşayan hücrelerin yalnızca manyetik olarak duyarlı bölgelerinin görüntülenmesi mümkün olabilir. Yeni geliştirilen mikroskopla yapılacak fotokimyasal reaksiyonların manyetik duyarlılığı üzerindeki çalışmalar, hayvanların mucizevi manyetik algılama duyularının sırrını öğrenmemizi sağlayabilir.

---

Kaynak:
University of Tokyo. (2015, June 4). Microscopic approach to the magnetic sensitivity of animals. ScienceDaily. Retrieved June 8, 2015 from www.sciencedaily.com/releases/2015/06/150604104145.htm

---