Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
İsveç'teki Lund University araştırmacıları, kuşların içlerindeki manyetik pusula ile ilgili oldukça önemli bir keşfe imza attı. Biyologlar, kuşlarda; olmaması veya eksikliği durumunda Dünya'nın manyetik alanından yararlanarak yaptıklarını bildiğimiz şekilde yönlerini tayin edip, kendilerini yönlendiremeyeceklerini düşündüren bir proteinin keşfini duyurdu.

Dünya'nın manyetik alanını algılayan reseptörleri büyük bir olasılıkla kuşların gözlerinde olmalıydı. Buradan yola çıkarak zebra ispinozu türünün gözlerindeki farklı proteinler üzerinde çalışan Lund University araştırmacıları, bu proteinlerden birinin diğerlerinden daha farklı olduğunu tespit etti. Diğerlerinin konsantrasyonu değişiklik gösterirken yalnızca Cry4 proteini gün boyunca ve farklı ışıklandırma koşulları altında sabit seviyesini korudu.

Cry4 proteini kriptokromlar olarak bilinen protein grubunun bir üyesi olarak kayıtlara geçmiş bulunuyor. Normal şartlarda biyolojik saati düzenledikleri bilinen bu protein grubu aynı zamanda önemli derecede manyetik algılama yeteneğine sahipler. Bu çalışma ile artık kuşlardaki kriptokrom proteinlerinin hangisinin ne görev üstlendiğini de biliyoruz.

Araştırmacılardan Atticus Pinzón-Rodríguez, Cry4'ün gözdeki seviyesinin sabit olması dolayısıyla ideal bir manyetoreseptör olduğunu öne sürüyor. Atticus'a göre; bu da, günün hangi zamanında olduğuna bakmaksızın çalışmasını isteyeceğimiz bir proteinden beklediğimiz bir özellik.

Çalışmada yürütülen karşılaştırmalı analizlerin sonucuna göre, bu spesifik protein manyetik algılama yeteneğinin fonksiyon kazanmasını sağlarken diğer kriptokromların; ki bunların seviyesi gün içinde değişiklik gösteriyor; biyolojik saatin icabına bakarak bu özelliğin düzenlemeleri ile ilgileniyorlar.

Geçtiğimiz yıl Atticus Pinzón-Rodríguez ve ekip arkadaşları, yalnızca göçmen kuşların iç manyetik pusulaları yardımıyla yönlerini belirlediklerini raporlamışlardı. Bahar ve güz aylarında göç etmeyen yerleşik kuşlar bile manyetik alana sahip ve bünyelerindeki bu iç manyetik pusula ile yönlerini belirleyebiliyorlar.

Araştırmacılar bu keşif ile savlarını değiştirip bir adım daha öteye taşıyarak muhtemelen diğer hayvanların da manyetik reseptörleri olduğunu ve manyetik alanı seçebildiklerini öne sürüyor.

Henüz, hayvanların Dünya'nın manyetik alanı olduğunu nasıl algıladıklarını, bu özelliğin evrimsel kökenini, bu özelliğin nasıl ortaya çıktığını ve fonksiyonel hale getirilip nasıl kullanıldığının anlaşılması için bir çok araştırmanın ve incelemenin gerekliliği vurgulanıyor.

Şimdilik bildiklerimiz bize manyetik alan ile etkileşime girmek için bir takım kimyasal reaksiyonların uyarılması gerektiğini biliyoruz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir