Post Author Avatar
Sevkan Uzel
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör
Japon Uzay Ajansı JAXA tarafından geliştirilen Hayabusa2 adlı uzay aracı, 22 Şubat 2019 itibariyle gezegencik (asteroid) Ryugu'ya yaklaşarak, yüzeyden sıçrattığı örnekleri topladı. 10 Mayıs 1999'da LINEAR tarafından keşfedilen ve adını Japon folklöründe deniz ejderhası biçimli tanrı Ryūjin'in denizaltı sarayı Ryūgū-jō'dan (Japonca: 竜宮城, 龍宮城; "Ejderha sarayı kalesi") alan "162173 Ryugu" gezegenciğinin yarıçapı yaklaşık 400 m, yörünge süresi ise 474 gün; yani Güneş çevresindeki bir tam turunu 16 ayda tamamlıyor. Ryugu ile Dünya'nın yörüngelerinin minimum kesişim uzaklığı 95.400 km olarak hesaplanıyor.

İlk Hayabusa, Itokawa gezegenciğinde benzer bir görevi başarıyla gerçekleştirmişti. Ryugu gezegenciğine gönderilen Hayabusa2'nin yönetim ekibi, aracın bu gezegenciğe yaklaşma sürecinin planlandığı gibi ilerlediğini ve Ryugu'dan örnek alarak, Dünya'ya getirmek için depoladığını bildirdi. Örneğin dünyaya getirilmesi ve incelenmesinden sonra, içerdiği maddeler hakkında açıklama yapılması bekleniyor.

Ryugu gezegenciğinin haritalandırılması. (Telif: JAXA)


Hayabusa2 aracı, 2014 yılından beri uzayda ve rotasını yavaş yavaş çevirerek, Ryugu gezegenciğinin yüzeyinin 20 km kadar üzerine doğru ilerledi. 2018 yılının sonlarında, uzay aracı gezegenciğe çok yakın bir geçiş yaptı ve iki küçük, güneş-enerjili robot bıraktı. Yaklaşık birer kilogramlık MASCOT ve MINERVA-II1 (Rover-1A & Rover-1B) adlı bu robotlar o zamandan beri Ryugu yüzeyinde zıplayarak geziniyordu. Rover-1B'ye Roma mitolojisi tanrıçalarından Minerva'nın sıklıkla birlikte görüldüğü hayvan olan baykuşun İngilizcesi olarak アウル(OWL - Observation unit with intelligent Wheel Locomotion), Rover-1A'ya ise boynuzlu baykuşun Fransızcası olan イブー(HIBOU - Highly Intelligent Bouncing Observation Unit)adları da verilmişti.

Hayabusa2'nin alçalma sürecini izleyen JAXA bilimcileri görülüyor.


Şubat 2019'un üçüncü haftası itibariyle, birkaç örnek toplama girişimi oldu. Bunun yapılış şekli oldukça basit planlanmıştı: Hayabusa2, gezegenciğe sokulacak ve ona ateş edecekti. Sondanın örnek-toplayıcı bir "boynuz"u var; gezegenciğin yüzeyine karşı yerleştirilebiliyor. Yerine yerleşir yerleşmez, Hayabusa2 yüzeye bir mermi ateşleyerek, saçılan malzemelerin boynuz tarafından toplanmasını ve depolanarak Dünya'ya getirilmesini sağlayabilir.

JAXA tarafından hazırlanan ekipman: Üstte ateşleyici namlu (İng. projector), altta ise ateşlediği mermi (İng. projectile) görülüyor. JAXA tarafından hazırlanan ekipman: Üstte ateşleyici namlu (İng. projector), altta ise ateşlediği mermi (İng. projectile) görülüyor.


Elbette bu Hayabusa2'nin 20 km'deki yörüngesinden çıkıp, gezegenciğe yaklaşmasını gerektiriyordu. Yaklaşma son derece dikkatli bir şekilde gerçekleştirildi. Başlangıçtaki 145 m/s'lik bir hızdan, 36 m/s hıza kadar inildi; yani 20 km'yi katetmek epey zaman aldı. Ekibin yaptığı açıklamaya göre, her şey planlandığı gibi gitti ve araç şu anda gezegencikten aldığı ilk örnekleri taşıyor.

Hayabusa2'nin Ryugu'ya yaklaşarak örnek alma planını gösteren zaman çizelgesi. (Telif: JAXA)


Ancak tüm görev bundan ibaret değil. Hayabusa2 daha ağır olan ikinci bir mermi taşıyor. İlk merminin ateşlenmesiyle alınan örneklerin yüzeydeki maddeler olduğu düşünülüyor; yani muhtemelen Güneş Sistemi'nin oluşumundan beri yüksek enerjili parçacıklara ve ışınıma maruz kalan bir malzeme. Fakat ikinci mermi ateşlenerek, milyarlarca yıl boyu bu yüzeyin altında korunmuş bulunan maddeleri açığa çıkarmak mümkün. Ryugu'nın su ve organik madde bakımından zengin olduğu düşünülüyor ve bu maddelerin gezegenlere ve uydulara aktarımından önceki hâllerine ilişkin bilgi veren bir zaman kapsülü görevi görebilir.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir