Başlıkta geçen cümleyi hepimiz defalarca duymuşuzdur ve yahut hala duyuyoruz. Bunun sebebi de toplum genelinde hatta dünyada soğuk havayı tecrübe eden yerlerde yaşan neredeyse her insan özelinde yanlış bilinen bir gerçek : "Soğuk hava, hastalık sebebidir." Tam tersine soğuk havanın hastalıkları engelleyici bir etkisi vardır. Çünkü soğuk havada ( 5 °C veya altı) bilinen birçok hastalık yapıcı bakteri düzgün bir şekilde bölünmeye devam edemez hale gelir, yine bir çok virüs kristalize olarak etkisini yitirir. Bu yaygın belki eksik belki yanlış olan bilginin temel sebebi ise soğuk havalarda insanların kapalı alanlarda daha fazla birlikte vakit geçirmeleridir. Bu da normal bir durum olarak vücudumuzda bulundurduğumuz patojenleri birbirimize daha yüksek bir yüzdeyle yayarız. Soğuk hava bu sebeple bir hastalık sebebidir ancak, soğuk hasta etmez ama yan masadaki arkadaş hasta eder. :) Anneler bir sitemle "Biz her şeyin en iyisini biliriz! Hiç mi etkisi yok yani soğuğun?" diyebilirler. Moleküler düzeyde dolaylı yolla da olsa soğuk hava hastalık sebebi olabiliyor. New York'lu bir pediyatrist Dr. Anatoly Belilovsky ile aynı örneği vereyim: Soğuk havada, vücudumuz iç sıcaklığını korumak için bir çok tepki vermektedir.Bu tepkiler derideki sıcaklık reseptörlerinin uyarılmasına bağlı olarak bir çok endokrin bezinin ve bazen de reseptör hücrelerinin kendilerinin salgılar salgılaması olarak kendini gösterir. Örneğin derimize yakın olan kan damarları, onlara bağlı olan reseptörlerin soğuk havayla uyarılmasına bağlı olarak salgılanan nörepinefrin'in damarlara ulaşmasıyla kasılarak daralırlar (vazodilasyon). Burnumuzdaki damarları düşünelim, buradaki kılcallar daraldığında, burnumuzun içinde bulunan mukus tabakası kurur ve artık eskisi kadar bakteri, virüs gibi hastalık yapıcıları tutamaz hale gelir. Bu patojenleri soludukça da hastalıklarla mücadele etmemizi sağlayan beyaz kan hücreleri sayıca yenilerek hastalıkları engeleyemez. Bu yüzden soğuk havalar da hasta olan insan oranı sıcak havalara oranla daha yüksektir. Ancak bu 'soğuk hava hastalıklara sebep olur' anlamına gelmez. Hepsinin ötesinde 2009'da Finlandiya'da yapılan çalışmada (The New England Journal of Medicine' da yayınlandı), bu soğuk ülkede dışarıda çalışan işçiler ve çalışanlar üzerinde bağışıklık sistemini canlandırıcı etkisini göstermek üzere kriyoterapi (dondurularak yapılan tedavi) uygulanmıştır. Bunun bir anlamı şu, soğuk sizi bir çok hastalıktan korur. Eee havalar soğudu, biraz az giyinin.. Şaka şaka.. Yoksa..