Canlı maddenin temel bir özelliği olan evrim daima devam etmektedir. Birçok insan bunun farkında değildir, çünkü evrimin ne olduğunun (ve ne olmadığının) farkında değildir ve bu yüzden neye bakacaklarını bilmemektedirler. Her ne kadar evrimsel değişimin "hammaddesi" değişen bireylerin kalıtımla geçen özelliklerinde bulunabilse bile, bütünsel evrimsel değişimin en iyi, bitki ve hayvan popülasyonları ve bütün türleri düzeyinde ve pek çok nesil boyunca gözlemlenebileceğinin farkına varmak önemlidir.

Evrimin şu anda dünyamızda doğrudan gözlemlenebilecek bir diğer örneği, orak hücre (bir kan hastalığı) hemoglobininin evrimidir. Hemoglobin kanın akciğerlere oksijen taşımasına yardımcı olan bir kan proteinidir. İnsanlarda hemoglobin geninin iki farklı varyantı (çok az farklılık gösteren çeşidi) vardır. Gelin bunlara A aleli ve S aleli diyelim. (Alel yalnızca genin alternatif bir formu-dur.) Bir insan anne ve babasının her birinden bir hemoglobin aleli alır, böylece her birey AA, AS veya SS hemoglobin alet bileşimine sahip olacaktır. SS bileşimiyle doğmuş insanların (yani 5 veya "orak hücre" alelinden 2 kopyaya sahip olanların) başı derttedir, çünkü bu bile-şim ağrılı nöbetlere yol açan ve öldürücü olabilen ciddi bir anemi türü (kansızlık) olan orak hücre hastalığına yol açar.
Bu özel ilgi isteyen bir halk sağlığı meselesidir. Çünkü Afrika halkları ve siyahi Amerikalılar dahil, Afrika kökenli insanlar diğer halklardan daha yüksek oranda orak hücre aleline sahiptir ve bu yüzden orak hücre taramasına ayrı bir ilgi göstermek ve özellikle Afrika kökenli halklara tedavi sağlamak önemlidir.

Afrika kökenlileri orak hücre hastalığına karşı daha hassas yapan ve onların fazladan bir acı ve cefa çekmesine yol açan bu enteresan evrimsel özelliği acaba ne açıklayabilir? Bu durum siyah tenli insanların, Avrupalılardan kalıtımsal olarak daha "sağlıksız" oldukları anlamına mı geliyor? Tabii ki değil. Peki, siyahilerin "Tanrı" tarafından özel bir ceza için seçilmiş olduklarından mıdır? Hiç değil.

Evrim sade ve anlaşılır bir yanıt sunmaktadır, Orak hücre geni açısından heterozigot kişiler (bu yalnızca onların tek bir orak hücre aleline sahip olarak, AS bileşimiyle doğdukları anlamına gelmektedir) aslında dünyanın başka bir ciddi hastalığı olan sıtmanın olağan olduğu kesimlerinde (Afrika'nın geniş kesimlerinde olduğu gibi) sağlık yönünden bir avantaja sahiptir. Yalnızca bir orak hücre gen kopyası taşımanın aslında sizi sıtmaya karşı koruduğunu biliyor muydunuz? İşte bu nedenle orak hücre aleli insanların evrimsel tarihi boyunca doğal seçilimle yok olmak yerine korunmuştur. Dünyanın sıtmanın yaygın olan yerlerinde, bir orak hücre alel kopyasıyla doğmuş bireylerin, hiç orak hücre aleline sahip olmayan ve sıtmadan ölebilecek olanlara göre çocuk doğuracak kadar uzun süre hayatta kalma şansları daha yüksek olmuştur. Bir orak hücre geni olup hayatta kalanlar bunu çocuklarına aktarmış, onlarda çocuklarına aktarmıştır... Ve yalnızca bir orak hücre aleli almış olan her birey sıtmadan sağ kurtulma konusunda "ayrımsal bir avantaja" sahip olmuştur. Ne yazık ki her nesilde belirli sayıda kişi orak hücre genlerinden iki kopyayı (her biri bir ebeveynden) kalıtım yoluyla alma şanssızlığına uğrayacaktır ve bu bireylerin şiddetli orak hücre hastalığına yakalanması ve hiç çocukları olmadan ölmesi olası olacaktır.

Bununla birlikte doğal seçilim "mükemmel" sonuçlar üretmez. Bu hiçbir yargıda bulunmayan ve dışarıdan herhangi bir bilincin veya herhangi "zeki bir tasarımcının" yol gösteren eli olmaksızın, otomatik olarak gerçekleşen "kör" bir doğal süreçtir. Doğal seçilim yoluyla evrim ne kalıtımsal olarak "iyi" ne de kalıtımsal olarak "kötü"dür. Ne ise odur. Orak hücre alelinin yol açtığı tek şey ölümcül bir hastalık olsaydı, doğal seçilim büyük ihtimalle bir noktada onu insan toplumlarının hayatından çıkarmış olurdu. Bu durum, şayet orak hücre genlerinin faydalı hiçbir yan etkisi olmasaydı ve yalnızca hastalığa yol açsaydı, hiç orak hücre genine sahip olmayan bireylerin ortalama olarak yalnızca bir tane de olsa böyle aleli olan insanlardan daha çok yavru döller üretecekleri için oluşmaktadır. Fakat bir orak hücre aleti, bir orak hücre aleli olmayan (normal alel) ile birlikte iken aslında sıtmanın bir sorun olduğu yerlerde insanların bu hastalıktan korunmalarına izin verdiği ve bu nedenle daha uzun yaşamaları ve sağlıklı nesiller bırakma konusunda daha yüksek şansa sahip olmaları muhtemel olduğu için, doğal seçilim bu bölgelerde yaşayan insan nüfuslarında birbiri ardına nesillerde orak hücre alelini "koruma" eğiliminde olacaktır. Ve bu bazı insanların sonuçta bu genden iki kopyayı kalıtım yoluyla alıp şiddetli bir orak hücre hastalığına yakalanmaları pahasına da olsa olacaktır.

Yine, doğal seçilim hiçbir yargıda bulunmaz ve bilinçli olarak bazı insanları diğerlerine karşı kayırmaz. Bu sadece kaç nesildeki farklı bireylerin sonuçta bir sonraki nesle katkıda bulunabileceğinin basit bir yan ürünü olarak (başka hiçbir şey değil), çeşitli bireylerden oluşan bir toplulukta kalıtımsal farklı alellerin göreli seçip ayıklayan bilinçsiz bir süreçtir.

Şunu bir düşünün: Bunu anlamamış olsaydınız, yani evrimin gerçekte nasıl iş gördüğünü anlamamış olsaydınız, örneğin, Afrika kökenli insanlar Avrupalılara oranla orak hücre hastalığına daha fazla yakalanma eğiliminde olduklarından, siyah tenli insanların bir şekilde özel bir tür ceza için gizemli bir şekilde seçilmiş olduğuna yanlışlıkla inanabilirdiniz.
Bu da herkesin şunları yapmasının neden bu kadar önemli olduğuna başka bir örnektir:
  • Evrimin yaşamın bir gerçeği olduğunu kesin olarak nasıl bildiğimizi anlamak,
  • evrimin işleyiş şeklinin temellerini öğrenmek,
  • herhangi bir köktendincinin insanları bu gerçekleri öğrenmekten alıkoymasına kuvvetle karşı koymak.
Kaynak ve İleri Okuma
  • Ardea Skybreak, Evrim Bilimi ve Yaratılış Efsanesi Neyin Gerçek ve Neden Önemli Olduğunu Bilmek, Çev. Betül Çelik (Yordam Kitap, 2013), Syf: 70-71
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir