Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Astrofizikçiler, yıldızları, gezegenleri ve galaksileri oluşturan maddenin yüzde 40'ına yaklaşık bir kısmının halen neyden oluştuğunu bilmediğimizi ve bu kompozisyonun aşırı sıcak gaz kümelerinin içinde sırlanmış biçimde derin komplex 'kozmik ağ'da  bulunduğunu belirtiyor. Şimdi ise, son 20 yılın verileri bir araya getirilerek özgün bir istatistiksel metot ile, CNRS'ten (Université Paris-Saclay - Institut d'Astrophysique Spatiale) bilim insanları evrende bilinen maddenin yüzde 40'ını oluşturan saklı malzemeyi ilk kez keşfetmiş olabilir.

Astronomy & Astrophysics'te yayımlanan makalede, galaksilerin evrene karmaşık bir ağ biçiminde dağılmış olduğu not edildi. Bunu bir boşlukta veya boşluk tarafından birbirinden ayrılmış flamanlar ile bağlanmış yumaklar gibi düşünebiliriz. İşte buna kozmik ağ diyoruz.

Flamanların ise yoğunlaşmış sıcak gaz formundaki baryon ik maddenin tamamını içerdiği düşünülüyordu. Ancak, bu difüze gazdan yayılan sinyaller o kadar zayıf ki, yapılan hesaplamalar baryonların yüzde 40 ila 50'sinin buradan başka yerlerde bulunuyor olma ihtimalini öne çıkartarak, sıradan madde dediğimiz baryonik malzemenin ne olduğunu halen tespit edemediğimizi gösteriyordu. CNRS'ten astrofizikçilerin arayışında olduğu ve mevcut istatistiksel çalışma ile keşfetmeye çalıştığı kozmik ağ'da gizlenmiş olan işte bu baryonlardı.

ERC ByoPiC projesi dahilinde yapılan çalışmada, araştırmacılar bir istatistiksel analiz metodu ile ilk kez filamanların içindeki sıcak baryonların X-ray salınımı inceledi. Bu teknik ile yapılan tespit, yaklaşık 15.000 kozmik flamanın tanılandığı SDSS galaksi araştırmaları sırasında toplanmış ROSAT verileri olan X-ray sinyalleri yığınına dayanıyor.

Araştırmacılar flamanların boşluktaki konumları ile bununla ilintili X-ray salınımları arasındaki uzamsal korelasyona dayanarak kozmik ağ içindeki sıcak gazın varlığına bir kanıt üretmeyi başardı ve yine ilk kez bu sıcaklığı ölçebildi. Çalışmanın bulguları aynı araştırma ekibinin daha önceki analizlerini de doğrular şekilde sonuçları ortaya koydu. Ekip, daha önce direkt bir istatistiksel analizden öte, dolaylı olarak sıcak gazın kozmik ağ üzerindeki etkisine 'kozmik ardalan ışınımı'na etkisi üzerinden inceleyerek çalışmıştı.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir