Bir çocuğun, hayatının erken yıllarında annesi ile arasında sevgi ve şefkat dolu bir ilişkiye sahip olması beyninde bulunan öğrenme, hafıza ve strese tepki bölümlerinin gelişimlerine yardımcı oluyor.

St. Louis’te bulunan Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin araştırmacıları, Proceedings of the National Academy of Sciences Early Edition’da online olarak yayınlanan çalışmalarında, erken çocukluk yıllarında anneleri tarafından sevgi ve şefkat gören çocukların beyinlerini incelediler ve bu çocukların öğrenme, hafıza ve strese verilen tepki açısından çok önemli olan beynin hipokampüs bölümlerinin daha büyük olduğunu gördüler.

Çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Joan L. Luby’e göre, bu çalışma sevgi ve şefkat dolu bir ailenin uyumlu insanlar yetiştirmede ne kadar önemli olduğu gerçeğini geçerli hale getirdi. Ayrıca Dr. Joan Luby bu konuda, kamu sağlığı gereksinimimiz olarak aile içinde bulunan sevgi ve şefkate daha fazla odaklanmamız gerektiğini ve bir toplum olarak geleceğimiz üzerinde çok büyük etkiye sahip olan bu becerileri geliştirebileceğimizi düşündüğünü belirtti.

Araştırmacılar, yaklaşık 10 yıl önce okul öncesi dönem depresyonu çalışmasına katıldıkları sırada depresyon ve diğer piskyatrik hastalıklar teşhisi konan veya zihinsel ve ruhsal olarak sağlıklı olan, yaşları şu an 7 ile 10 arasında olan çocukların beyinlerini incelediler. Bir önceki çalışmanın bir parçası olarak, çocuklar yakından gözlemlendi, ebeveynleri (genellikle anne) ile olan etkileşimleri (araştırmacılar ebeveyne bir görev verdi ve bunu gerçekleştirmesini istedi) video kaydına alındı ve çocuktan bu etkinliğin sonunda alacağı bir hediye için beklemesi istendi. Ailelerin bu stresli durum esnasında çocuklarını nasıl desteklediği ve onlara nasıl sevgi gösterdiği, çocukların sağlık durumu veya ebeveynlerin mizaçları hakkında hiçbir bilgi sahibi olmayan değerlendirmeciler tarafından değerlendirildi.

Çocuk psikiyatr doktoru Joan Luby, değerlendirmelerin tarafsız bir şekilde yapıldığını belirtti. Ayrıca Dr. Luby, bir ebeveynin çocuğa sevgi ve şefkat ile yaklaşmasının, ebeveynin kendisi hakkında yaptığı değerlendirme veya düşüncelerine göre ölçülmediğini ve değerlendirilmediğini, aksine değerlendirmelerin zor ve stresli durumlar altında ebeveynlerin çocuklara gösterdiği davranış, sevgi ve şefkate göre yapıldığını vurguladı.

Bu çalışmaya getirilen eleştirilerden biri, araştırmacıların ebeveynleri ve çocukları kendi evlerinde gözlemlememesi veya stresli durumları ailelere tekrar tekrar deneyimletip gözlemlememesidir. Fakat çocuk gelişimi alanında yapılmış diğer çalışmalar da geçerli ölçümler olarak benzer metotları kullanmaktadır ve ailelerin çocuklarıyla etkileşimlerinin sevgi ve şefkat üzerine kurulu olup olmadığını ölçmektedir.

Bu çalışmada, okul öncesi eğitim dönemlerinde depresyon belirtileri gösteren ve zihinsel ve ruhsal olarak sağlıklı olan toplam 92 çocuğun beyinleri araştırmacılar tarafından incelendi. Çocukların beyinlerinde yapılan taramaların sonuçları, depresyon belirtileri taşımayan ve ebeveynleri tarafından sevgi gören çocukların hipokampüslerinin anneleri tarafından sevgi görmeyen çocuklara göre yüzde 10 daha büyük olduğunu gösterdi.

Dr. Luby’e göre, uzun yıllar boyunca yapılan araştırmalar, erken çocukluk döneminde sahip olunan sevgi ve şefkat dolu bir çevrenin çocukların gelişimlerindeki sağlıklı sonuçlarının öneminin üzerinde gerektiği kadar durmadı ve çoğu çalışma psikolojik faktörleri veya okul başarısını/performansını inceledi. Fakat Dr. Luby bu çalışmanın, erken çocukluk döneminde deneyimlenen aile yapısı ve sevginin beyinde anatomik değişime sebep olduğunu gösteren ve bu bilginin erken çocukluk dönemi literatürü için geçerliliğini sağlayan ilk çalışma olduğunu belirtti. Bu çalışmanın sonuçları, yüzde 10 daha büyük hipokampüse sahip olmanın sevgi dolu bir erken çocukluk dönemi deneyimlemiş olmanın bir kanıtı olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, depresif çocukların daha küçük hipokampüse sahip olmalarının yetişkinlerle yapılan çalışmalarla benzer sonuçlar gösterdiğinden dolayı mantıklı olduğunu belirtiyorlar. Asıl sürpriz olan sonuç, sevgi ve şefkatin zihinsel ve ruhsal olarak sağlıklı olan çocuklarda nasıl bu kadar fark yarattığıdır. Dr. Luby, anne tarafından sevgi ve şefkat ile desteklenme ile sağlıklı çocukların hipokampüslerinin büyüklükleri arasında kuvvetli bir ilişki bulduklarını vurguladı.

Daha önceki çalışmada sevgi ve şefkat becerileri ölçülen ve değerlendirilen ebeveynlerin yüzde 95’i biyolojik anneler olmasına rağmen, araştırmacılar herhangi bir ebeveynin (baba, büyükanneler, büyükbabalar, evlat edinen ebeveynler) çocuğa gösterdiği sevgi ve şefkatinin beyin üzerinde olan etkilerinin neredeyse aynı olduğunu belirtiyorlar.

Araştırmacılar, sevgi ve şefkate maruz kaldıklarından dolayı daha büyük bir hipokampüse sahip olan sağlıklı çocukların hemen göze çarptığını belirtiyorlar. Dr. Luby bunun sebebini, hipokampüsün beyin yapısında büyük önemi olması ile açıklıyor.

Araştırmayı yürüten bilim insanlarına göre, hipokampüsün istemsiz salgılanan stres hormonlarını düzenlemede temel bir yapı konumunda. Vücudumuz stres ile karşılaştığında, hormonal sistem kalp atışlarını artırarak ve vücudun duruma adapte olmasını sağlayarak stresle baş etmemizi sağlar. Ayrıca hipokampüs öğrenme ve hafıza becerileri için de çok önemlidir ve daha büyük hipokampüse sahip olma ile okulda veya diğer işlerde daha başarılı olma arasında bir ilişki vardır.

Dr. Luby’s göre, çocuklarla sadece belli bir ödevde nasıl çalışabilecekleri konusunda değil de her zaman çocuklarıyla nasıl bir ilişki içerisinde olmaları gerektiği ile ilgili küçük çocuklu ailelerle işbirliği yapan eğitimciler, çocukların okul performansına ve çocuk gelişimine olumlu katkıda bulunabilirler.

Son olarak bu konuda Dr. Luby, “Ebeveynler çocuklarına nasıl sevgi ve şefkat gösterebilecekleri ve onları nasıl destekleyebilecekleri konusunda eğitilmelidir. Çünkü bunlar sağlıklı bir gelişimin çok önemli unsurlarıdır.”  diyerek eğitimcileri ve eğitim politikacılarını uyarıyor.

 

---

Kaynak: Washington University School of Medicine

---