Anlaşılan gezegenimiz Dünya, sürekli evrilip değişen bu evrene biraz erken gelmiş. Yeni bir kuramsal çalışmaya göre, 4,6 milyar yıl önce güneş sistemimiz oluştuğu sırada, evrende varolacak yaşam barındırma potansiyeline sahip gezegenlerin sadece %8'lik bir bölümü doğmuştu. Sözü geçen türde gezegenlerin %92'si daha oluşum aşamasını tamamlayamamış durumda ve 6 milyar yıl sonra bizim yıldızımız olan Güneş ömrünü tamamladığında da, başka yerlerde doğumlar sürüyor olacak.

Sonuçları Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinin son sayısında yayımlanan çalışma, NASA'nın Hubble Uzay Teleskopu'dan ve başarılı gezegen avcısı Kepler Uzay Gözlemevi'nden gelen verilerin değerlendirilmesine dayanıyor. Maryland Eyaleti'ndeki Baltimore kentinde bulunan Uzay Teleskopu Bilim Enstitüsü (STScI) araştırmacılarından Peter Behroozi yaptıkları çalışmaya ilişkin şunları söylüyor: "İtici gücümüz, Dünya'nın yerinin evrenin geri kalanı içinde ne olduğunu anlamaktı. Evrende tüm zamanlar boyunca varolacak gezegenlere kıyasla bizimki epey erken doğmuş."

Uzaklara ve dolayısıyla geçmişe bakan Hubble, gökadalar gelişirken evrende gerçekleşen yıldız oluşumlarının kaydını sunan gökada gözlemlerinden elde ettiği bir aile albümünü astronomlara armağan etmiş. Buradan görülüyor ki, 10 milyar yıl önce evrende hızlı bir yıldız oluşum evresi yaşanmış. Ancak o sırada evrenin hidrojen ve helyum gazı miktarı çok düşükmüş. Bugünse yıldız oluşumları daha nadir gerçekleşirken, evrenin yıldıza ve gezegene çevireceği çok fazla gaz mevcut. STScI'den Molly Peeples "Samanyolu'nda ve ötesinde, ilerleyen zamanlarda çok daha fazla gezegen üretmeye yetecek kadar, Büyük Patlama'dan arta kalmış malzeme var," şeklinde anlatıyor.

Kepler'in gezegen araştırmasından anlaşıldığı kadarıyla, bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde (İng. habitable zone), yani suyun yüzeyde sıvı kalabildiği uzaklıkta bulunan Dünya boyutlarında gezegenler gökadamızda çok yaygın. Bilimciler şu anda Samanyolu gökadasında 1 milyar dolayında Dünya ile aynı boyutlarda gezegen olması gerektiğini öngörüyor ve çoğunun da kayalık olduğu varsayılıyor. Gözlenebilir evrendeki diğer 100 milyar gökadayı da hesaba katınca, sayı çok daha yükseliyor.

Evrendeki son yıldızın sönmesine daha 100 trilyon yıl var. Gezegenler açısından düşünüldüğünde, bu herhangi birşeyin gerçekleşmesine yetecek denli uzun bir süre. Dolayısıyla eldeki rakamlara ilaveten, Dünya benzeri yaşanabilir birçok başka gezegenin gelecekte doğma fırsatı yakalayacağına kuşku yok. Bilimciler, ileride oluşacak gezegenlerin dev gökada kümeleri içinde ve ayrıca cüce gökadalarda belirmesinin muhtemel olduğunu belirtiyor. Çünkü bunların, yıldızlar ve onlara eşlik eden gezegenler yapmak için kullanacakları gazları var. Bizim Samanyolu ise ileride yıldız oluşturmak için kullanabileceği gazların çoğunu tüketmiş durumda.

Uygarlığımızın evrenin evrim sürecinin erken evresinde gelişmesinin sağladığı en büyük avantaj, Hubble gibi güçlü teleskoplar kullanarak Büyük Patlama'dan bu yana soyağacımızın izini sürebiliyor olmamız olsa gerek. Işıkta ve diğer elektromanyetik ışınımda kodlanmış olan Büyük Patlama'ya ve kozmik evrime ilişkin gözlemsel kanıt, evrenin artan bir hızla genişlemesinden ötürü 1 trilyon yıl kadar sonra bütünüyle silinmiş olacak. O nedenle uzak gelecekte varolacak bir medeniyet, büyük olasılıkla evrenin nasıl başlayıp geliştiği konusunda hiçbir ipucuna sahip olamayacak.

 

---

Kaynak: Phys.org, "Most earth-like worlds have yet to be born, according to theoretical study" < http://phys.org/news/2015-10-earth-like-worlds-born-theoretical.html >

Referans: "On the history and future of cosmic planet formation" < http://mnras.oxfordjournals.org/content/454/2/1811.full >

---