Testosteron genellikle erkekleri daha iri, daha cesur ve daha kuvvetli yapan hormon olarak bilinir. Ekim 2016`da Duke Üniversitesi araştırmacılarının yaptığı çalışmalarda ise Afrika'nın güney ucunda yaşayan mirket grubunda, dişilerin erkeklerden daha fazla testosteron üretebildiği keşfedildi. Testosteronla bağlantılı hormon oranları doğal olarak yüksek olan dişilerin liderlik güdüleri yükselirken, sağlık açısından bir bedel de ödemeleri gerekiyor.

Firavun faresi (mongos) familyasının sincap boyutlu üyeleri olan mirketler, tek bir baskın dişi tarafından yönetilen ve yaklaşık 50 bireyden oluşan gruplar halinde yaşarlar. Mirket toplumlarında daha çok hırlayan, ısıran ve kovalayan cinsiyet dişidir. En üst düzeyde bulunan kraliçe mirket, topluluktaki bir numaralı kabadayıdır ve astı olan dişileri itip-kakar, emir verir, ellerinden yiyeceklerini bile alır.

Kraliçe, hamile kalmayı başaran başka bir dişi olursa, onu ya gruptan sürgün eder ya da yavrularını öldürür. Böylece diğer dişileri, kendi yavrularının beslenmesi ve bakımı için kullanmayı sürdürebilir. Görünüşe göre mirketlerde bu zorbaca davranışlar işe yarıyor. Baskın dişiler çoğu zaman diğerlerinden daha uzun yaşıyor ve hayatta kalan yavruların %80'ine genlerini aktarabilmiş oluyorlar.

Prof.Christine Drea ile Charli Davies tarafından yürütülen ve ayrıntıları Scientific Reports dergisinde yayımlanan bir makale ile paylaşılan yeni çalışmada, dişi mirketlerin erkek mirketlerden yaklaşık iki kat daha fazla testosteron hormonu ürettiklerini ortaya koydu. Dişilerin lider rolünde olduğu başka canlı türleri de var; ancak geleneksel cinsiyet hormonlarının bu şekilde tam tersine döndüğü bir başka tür daha bilinmiyor.

Testosteronun Bedeli Ne?

Bu kimyasal değişimin bir bedelinin olup olmadığını anlamak isteyen lisansüstü öğrencisi Kendra Smyth, yaptığı çalışmada, Güney Afrika'nın Kalahari Çölü'ndeki Kuruman Nehir Rezervi'nde yaşayan 37 yabani dişiden aldığı dışkı örneklerini inceledi. Hormonların ve sosyal statünün mirket sağlığı üzerindeki etkilerini konu alan doktora araştırması kapsamında, Smyth topladığı örneklerdeki cinsiyet hormonu oranlarına baktı. Ayrıca hayvanların enfekte olup olmadıklarını ve enfeksiyon derecesini belirlemek için örneklerdeki parazit yumurtalarını mikroskop altında saydı.

Biology Letters dergisinde bu çalışmadan elde ettiği bulguları yayımlayan araştırmacı, sosyal statüden bağımsız olarak testosteron ve bağlantılı diğer hormon düzeyleri yüksek olan dişilerin, diğer dişilerden daha fazla iç parazit taşıdıklarını belirtiyor. Bu da onların bağışıklık sisteminin daha zayıf olduğuna işaret ediyor.

Araştırmacıların bundan sonraki planları arasında hormonların, bağışıklık işlevinin diğer ölçüleri (kandaki antikorlar gibi) ile bağlantısı olup olmadığını anlamak var. Smyth, hormonların bağışıklık sistemini körelterek, parazit kontrolünü zorlaştırıyor olabileceğini ifade ediyor. Bulgular, ilk olarak 1992 yılında ortaya atılan ve testosteronun erkekleri daha saldırgan ve gürültücü olmaya ittiğini, yanı sıra enfeksiyona açık kıldığını söyleyen fikri de destekliyor. Anlaşılan bu hormonun dişiler üzerindeki etkisi de aynı oluyor.