Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Üçken dört oldu. Antik bir insan formu olan Denisovanların fosil kayıtları yeni bir örnek daha kazandı: Küçük bir kız çocuğuna ait aşınmış, küçük bir diş.

Elde edilen yeni fosil, bugünün Sibirya'sına denk gelen bölgede Denisovanların on binlerce yıl boyunca küçük bir nüfusla kaldıklarına dair deliller sunuyor.

Denisovanlar, belki de bütün antik insan türleri arasında en fazla gizemli kalan türdür diyebiliriz. Haklarında sınırlı bilgiye sahip olduğumuz bu insan türü, 2010 yılında genetikçilerin Neandertallere ait olduğunu düşündükleri kemiklerin DNA dizilemesi yapılmasıyla keşfedildi. 50.000 yaşındaki bir parmak kemiğinden alınan DNA'nın, bilinen herhangi bir Neandertal genetik diziliminden çok farklı olduğu görülünce, araştırmacılar bunun ayrı bir insan grubuna ait olduğu sonucuna ulaştı.

Son yapılan genetik çalışmalar, bu ayrı antik insanların Neandertallerden yaklaşık 470.000 ila 190.000 yıl önce ayrıldığını gösteriyor. Parmak kemiğinin bulunduğu Sibirya'daki Denisova Mağarası'na atıfta bulunularak bu antik insan grubuna Denisovanlar ismi verildi.

Sonrasında, Denisova insanlarının DNA'sı mağaradan elde edilen iki adet diş fosiliyle yenilendi. Şimdi ise, Max Planck Institute Evrimsel Antropoloji bölümünden araştırmacılar, mevcut fosillere 10 ila 12 yaşındaki bir kız çocuğuna ait yıpranmış bir süt dişi fosilini de ekledi.

1984 yılında ortaya çıkarılan Denisova mağarasında bulunan diş fosili, 227.000 ila 128.000 yılları arasında oluşmuş bir jeolojik katmana ait. Bu da fosili mevcut fosillerin en eskisi yapıyor. Yapılan DNA analizleri, diğer üç fosilde gözlemlenen bazı genetik özelliklerin, yeni bulunan bu örnekte görülmediği, dolayısıyla bu özelliklerin sonraki mutasyonlar ile ortaya çıktığı düşüncesiyle de tutarlılık gösteriyor.

Görsel: Slon et al. Sci. Adv. 2017; 3: e1700186


Kabul edilen mutasyon hızı göz önüne alınırsa, kızın muhtemelen önceden bilinen üç Denisovalıdan 20.000-40.000 yıl önce yaşadığı sonucuna ulaşılıyor.

Bu farklılıklara rağmen, yeni örnekten alınan DNA, daha genç diğer üç fosilden alınanlar ile fark edilir derecede benzerlik gösteriyor. Bu da, Denisova toplumunun, uzun tarihi boyunca düşük bir genetik çeşitlilik gösterdiği ve küçük kaldığı düşüncesiyle uyum içerisinde. Ancak bu düşünceyi doğrulamak hâlâ çok zor, çünkü dişten çok az miktarda orijinal DNA alınabiliyor (çekirdek genomunun yalnızca % 1.5'i).

Grubun genetik çeşitliliğinin zaman ve mekan boyunca analizi için, daha fazla bireyden elde edilecek örneklerden tam genomun yeniden oluşturulmasına ihtiyaç duyuluyor.


 Öte yandan, doğu Asya'daki fosillerde de Denisovan DNA'sının bulunması şansı var. Çünkü, Denisovalıların bölgede makul ölçüde yaygın olması için iyi bir sebep var: Doğu Asya ve Okyanusya'daki bazı modern insan toplulukları, Denisovan DNA'sı parçalarına sahip, bu da Denisovalıların daha sonradan gelen modern insanlarla çiftleştiğini gösteriyor. Ancak, detaylara dair bilgimiz yine de çok sınırlı, çünkü Denisovanların yayılım alanları hakkında neredeyse hiçbir şey bilmiyoruz.Araştırmacılar, Denisova Mağarası'ndaki populasyonun olağandışı olabileceğinden de şüpheleniyorlar. Çünkü mağarada Neandertal DNA'sını içeren bazı fosiller de bulundu, ancak tıpkı Denisovan DNA'sı gibi onlar da küçük ve muhtemelen tür içi çiftleşmiş bir populasyona ait olduğuna dair işaretler var.

Bu da, Neandertallerin ve Denisovalıların bu populasyonlarının, türlerinin yayılım bölgelerinin çok uçlarında küçük sayılarda bulunduğunu göstermektedir. Araştırmacılar, çoğu Neandertalin, Denisova mağarasının çok daha batısında, Denisovanların ise muhtemelen daha doğuda olduğunu ileri sürüyor. Öte yandan, türümüz Homo Sapiens'in bazı üyelerinin tarih öncesi dönemde mağarayı işgal ettiğine dair deliller de var. Mağarada süren kazıların, yeni deliller sağlayacağı umut ediliyor.




Kaynak ve İleri Okuma:

--A fourth Denisovan individual. Science Advances. http://advances.sciencemag.org/content/3/7/e1700186
--Child tooth is fourth fossil clue to mysterious Denisovan humans. NewScientist. https://www.newscientist.com/article/2140004-child-tooth-is-fourth-fossil-clue-to-mysterious-denisovan-humans/ (accessed July 13, 2017)




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir