Çocuklardaki diş çürümelerinin tedavi edilememesi Dünya genelindeki en yaygın sorunlardan birisidir. Bu durum, çocuklarda; ağrıya, enfeksiyona, uyku eksikliğine, beslenme ve konuşma bozukluklarına ve okuldan geri kalmaya kadar pek çok soruna neden olur.

Sorunun yarattığı pazar alanı da, pek çok diş macunu üreticisi tarafından çocuklara yönelik diş macunu markaları ile değerlendirilmektedir. Oldukça iyi bilinen ve çocuklar arasında son derece popüler olan Disney prensesleri ya da Hello Kitty karakterleriyle süslenmiş diş macunu kutuları, içerisinde meyve aromalı, balonlu ciklet aromalı, çilekli dondurma tadı veren macunlarla doldurulup pazarlanmaktadır. Bu diş macunları, yetişkinler için olan standart diş macunlarına kıyasla genellikle daha pahalıdır ancak pek çok ebeveyn, bu macunların çocuklarının sağlıkları için en iyisi olduğu konusunda ikna edildiklerinden kolaylıkla satın alır.

University of Dundee'den çocuk diş hekimliği profesörü olan Nicola Innes'e göre, göz alıcı kutuların ardında satılan bu macunlar değerinden fazla fiyata satılıyor ve içeriği abartılarak pazarlanıyor.

Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

Çocuklardaki diş çürümelerini engellemek, teoride oldukça basittir. Eğer ki, çocuklardaki şeker alımını azaltırsak ve florürlü diş macunu kullanmalarını sağlarsak, sorunun neredeyse yarısını ortadan kaldırabiliriz.

3 yaş altı çocuklar için, fırçanın üzerine ince bir örtü gibi yayılmış diş macunu yeterliyken, 3-7 yaş arası için doğru miktar nohut büyüklüğü kadar macundur. Daha büyük yaş grubu için ise, fırça boyunca sürülmüş bir bant diş macunu fırçalamak için yeterlidir. Çocuğunuzun dişlerini günde iki defa ve her biri 2 dakika sürecek şekilde fırçalamalısınız. Fırçalama sırasında çocukların tükürmesini sağlayın ancak durulamalarına izin vermeyin. Geceleri, diş fırçalamanın ardından bir şey yiyip içmelerine izin vermeyin. Bu durum, florürün gece boyunca dişleri güçlendirmesine yardımcı olacaktır.

Fakat, hangi diş macununu kullanmanız gerektiğini sorarsanız, işte burada işler biraz karışıyor. Öncelikle, çocuklar için doğru miktarda florür içeren markayı tercih etmelisiniz. Diş macunu tüplerinin arkasındaki içindekiler kısmını mutlaka okuyun, farklı markalardaki florür miktarları arasında oldukça büyük farklılıklar olduğunu göreceksiniz. Çocuklar için üretilen macunlar, içerdiği florür bakımından 500ppmF ile 1450ppmF arasında farklılık gösterirken, yetişkinlerde bu içerik 1000ppmF ila 1450ppmF arasında değişkenlik gösteriyor.

Araştırmalara dayanarak, optimum fayda sağlamak açısından 3 yaş altı çocukların 1000ppmF florür içeren diş macunları kullanmaları gerektiğini, 3 yaşın üstündeki herkes için ise bu ihtiyacın, 1450ppmF olduğunu söyleyebiliriz.

3 yaş altı çocuklar için daha düşük florür içeriğine sahip macunların tercih edilmesinin nedeni ise; diş macununun gelişen dişlerde beyaz lekelere neden olabileceğine dair teorik bir risk teşkil etmesidir. Ancak diş hekimliği alanında, çocuklar için ayrı bir macun kullanılmasının hiçbir nedeni yoktur. Ne var ki; bu gerçek, bazı üreticilerin "5 ila 7 yaş grubu çocuklar için 1100ppmF içeren diş macunu" ifadesini kullanmalarını engellemiyor. Bunun elbette ki, kapitalist pazar stratejisinin aldatıcı taktiklerinden birisi olduğunu söyleyebiliriz. Gerçek şu ki; diş macunu tüplerindeki kılavuzlar çoğunlukla yanıltıcı olabiliyor.

Çocuk Diş Macunu Markaları

Yetişkin Diş Macunu Markaları

Büyük Soygun

O halde neden çocuk markalarını satın alalım? Yukarıdaki tablolarda da görüldüğü üzere, bazıları, florür içeriğine dair doğru önerileri karşılıyor. Hemen hemen hepsi aynı ve neredeyse her markanın 100 ml'si, sıradan bir diş macunu tüpünden (örneğin; 1450ppmF'lik Aquafresh) daha pahalı.

Bunun muhtemel bir gerekçesi, çocukların, bazen nane tadını çok keskin bulmaları ve diğer tadları tercih etmeleridir. Ancak yine de, tadlandırıcı içermeyen ve doğru miktarda florür içeren diş macunu satın almak mümkündür. Eğer, marketlerde bulamıyorsanız, internet üzerinden kolaylıkla satın alabilirsiniz.

Çocuklar bazen dişlerinin fırçalanmasına karşı direnç gösterebilir. Ancak, paket üzerinde ya da reklamda, sevdikleri bir çizgi film karakteri varsa, bu engeli aşmak daha kolay bir hale gelebilir. Bazı markaların diş fırçalama aktivitesini daha eğlenceli bir halde sunduğunu ve çocukların ilgisini çektiğini düşünebilirsiniz.

Ancak reklam ve pazarlamaya prim verdiğinizin farkında olmalısınız. Şunu bilmelisiniz ki; yetişkinler için kullanılan diş macunları, çocukların diş sağlığı açısından hiçbir zarar oluşturmamaktadır. Dikkat etmeniz gereken iki şey var; macunun florür seviyesi ve fırçaya sürülen miktar. Aşırı hassas ebeveynler için, güncel araştırmaların, triklosan polimer isimli bir anti bakteriyel etkenden fazladan fayda sağlanabildiğini ortaya koyduğunu söyleyebiliriz.

Tüm bu açıklamaları yapan University of Dundee'den çocuk diş hekimliği profesörü Nicola Innes, evinde 3 yaş altı çocuk bulunmadığını ancak evdeki herkesin yetişkin diş macunu kullandığını söylüyor. Sonuç olarak, markanın hiçbir önemi olmadığını, önemli olanın içerdiği florür seviyesi olduğunu, dolayısıyla bütçenize en uygun olanı almanın ne bir ekstrası ne de bir eksiği olacağını söylemeliyiz. Yani florür içeriğini takip ettiğiniz sürece, yanlış bir seçimde bulunmanız mümkün değil. Pahalı markaların gösterişli resimlerinin sizi aldatmasına izin vermeyin.

---

Kaynak ve İleri Okuma:

- Children’s toothpaste: the facts. TheConversation / Nicola Innes. https://theconversation.com/childrens-toothpaste-the-facts-80508 (accessed July 29, 2017)
-Global Burden of Untreated Caries.Journal of Dental Research. http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0022034515573272
- Comparison between different concentrations of fluoride toothpaste for preventing tooth decay in children and adolescents. Cochrane. http://www.cochrane.org/CD007868/ORAL_comparison-between-different-concentrations-of-fluoride-toothpaste-for-preventing-tooth-decay-in-children-and-adolescents
- Dental interventions to prevent caries in children. Sign. http://www.sign.ac.uk/sign-138-dental-interventions-to-prevent-caries-in-children.html (accessed July 29, 2017)

---