Tarih öncesi avcı-toplayıcılarla başlayan geniş ölçekli orman yangınları, Avrupa'nın günümüzde daha sık ormanlarla kaplı olmamasının muhtemel sebebi. University of Lausanne'dan iklim araştırmacısı Profesör Jed Kaplan ve Leiden University'den arkeolog Profesör Jan Kolen'in de içerisinde yer aldığı uluslararası bir ekip tarafından elde edilen bulgular PLOS ONE dergisinde yayımlandı.

Bu araştırma, avcıların tabiatın oluşumundaki rolü üzerine yeni iç görüler oluşmasına olanak sağladı. Son Buz Devri'nin en soğuk dönemi boyunca avcı-toplayıcılar otlak ve parka benzeyen ormanlar oluşturmak amacıyla bilinçli bir şekilde ormanları yakmış olabilir. Bunu yapmalarının muhtemel sebebi ise, vahşi hayvanları kendilerine çekmek ve sebze ve çiğ materyalleri elde etmeyi kolaylaştırmak olabilir; bu aynı zamanda hareketi de kolaylaştırmıştır. Bir diğer olasılık ise, geniş ölçekli orman ve bozkır yangınlarının avcıların ateşi yarı açık alanlarda ihmalkar şekilde kullanmaları sonucu çıkması.

Araştırmacılar Buz Devri alüvyon birikinti analizlerini arkeolojik verilerin yeni yorumlarına sahip bilgisayar simülasyonları ile birleştirdi. Bu şekilde, avcıların İspanya'dan Rusya'ya Avrupa boyunca tabiatı değiştirme yetisine sahip olduğunu gösterdiler. İnsanların tabiat ve bitki örtüsü üzerindeki bu ilk geniş ölçekli etkisi, endüstri devriminden  20000 yıldan daha uzun süre önce gerçekleşti. Buz Devri sıklıkla mamut, bizon ve büyük ayılar tarafından yönetilen aşırı soğuk ve karlı bir dönem olarak tasvir edilir. Ancak araştırmacılar gösteriyor ki bu dönemde insanlar da tabiat üzerinde ciddi bir etkiye sahipti.

Bu insan etkisinin kanıtlarının araştırılması, bu döneme ait çakışan yeniden yapılanmaları da açıklıyor. Göl ve bataklıklardan kalan polen ve bitkilere dayanarak bitki örtüsünün yeniden yapılandırılması Avrupa'nın açık bir bozkır bitki örtüsüne sahip olduğunu öne sürüyor. Ancak sekiz olası iklim senaryosuna dayanan bilgisayar simülasyonları normal koşullar altında Avrupa'nın geniş bölgelerindeki tabiatın çok daha sık ormanlara sahip olacağını gösteriyor. Araştırmacılar aradaki bu farktan insanların sorumlu olduğu sonucunu çıkarıyor. Buna ek kanıt ise, bu dönemdeki avcı yerleşim yerlerindeki ateş kullanımına dair işaretlerde ve topraktaki kül tabakalarında saklı.

---

Makale Referans: Jed O. Kaplan, Mirjam Pfeiffer, Jan C. A. Kolen, Basil A. S. Davis. Large Scale Anthropogenic Reduction of Forest Cover in Last Glacial Maximum Europe. PLOS ONE, 2016; 11 (11): e0166726 DOI: 10.1371/journal.pone.0166726

---