Post Author Avatar
Sevkan Uzel
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör

Mayıs 2016`da Current Biology dergisinde yayımlanan bir makalede, sadece erkek böcekleri öldüren bir bakterinin çalışma mekanizmasının anlaşıldığı açıklandı. Bu mekanizma sayesinde, ileride böcek popülasyonları üzerinde etkili bir kontrol sağlanabileceği belirtiliyor.

Kelebekler, yaban arıları ve kınkanatlılar da dahil pek çok böcek, dişiler tarafından bulaştırılan ve erkeklerin ölümüne yol açan bakteri türleri barındırır. Bu cinsiyet seçimli yok etme işlemi bakteriye yarar sağlar; çünkü erkek bireyler bakteriyi bulaştıramadıkları için "çıkmaz sokak" anlamına gelir. Ayrıca ortada ne kadar az erkek olursa, bakteriyi başarı ile aktarabilen dişilere o kadar fazla yaşamsal kaynak kalır.

Bu simbiyotik ilişkinin gelişimsel süreçlerin bir kısmında aksaklık yarattığı açıktı; fakat bunların altında yatan hücresel mekanizmalar büyük ölçüde bilinmez kalmıştı. California Üniversitesi Riverside Kampüsü'nden böcekbilimci Omar Akbari ile Keck Bilim Merkezi'nden biyolog Patrick Ferree, konu üzerinde yaptıkları çalışma sonucunda açıklayıcı yanıtları elde etmeyi başardı. Meyve sinekleri (Lat. Drosophila melanogaster) üzerinde bir dizi deney gerçekleştiren araştırmacılar söz konusu bakterinin (Spiroplasma), doğrudan organizmanın dozaj dengeleme merkezini (erkekler ile dişiler arasında gen ifadesini-ekspresyonunu- eşitler) hedef alarak, erkek bireyleri ölüme götürüyor olmasının kuvvetle muhtemel olduğunu belirtti.

Dozaj dengeleme merkezinin, ölüm döşeği evresinden hemen önce kaymaya uğradığını keşfeden ekip, bu etki ile beraber gen ifadesinin genom ölçeğinde düzensizleştiğini saptadı. Ayrıca bakteriyi taşıyan dişilerde yapay olarak dozaj dengeleme merkezinin oluşumunu sağlayan bilimciler, merkezin kaydığını ve bakterinin bu şekilde erken ölüme yol açtığını ortaya koydu. Böylece, erkekler üzerinde öldürücü etkiyi yapan mekanizmanın bu olduğu anlaşılmış oldu.

Akbari şöyle değerlendiriyor: "Bu bakterinin böceklerde cinsiyet oranlarını nasıl ayarladığını anlamak ve moleküler mekanizmaları keşfetmek, ileride böcek türlerini kontrol etmemizi sağlayabilir. Örneğin Spiroplasma kullanarak, olgunlaşmakta olan kimi meyveleri bozan Drosophila suzukii gibi böcekleri kontrol edebiliriz."

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir