Bugün 12 Kasım: Dünya Zatürre Günü. Yılda 5 yaş altındaki 155 milyon çocuğun yakalandığı, her yıl 1,6 milyon çocuğun ölümüne yol açan hastalık. Peki ya zatürreye neden olan etkenler nedir, biliyor musunuz? Zatürre hakkında farkındalık yaratmak amacıyla sizler için hazırladığımız bu kısa yazı siz değerli okuyucularımızla buluştuğunda biraz olsun aydınlatıyorsa ne mutlu bize. Biraz daha detaya inmek isteyen bilim sever okuyucularımız için hastalığın moleküler düzeyde oluşma mekanizmalarından ilerideki yazılarımızda ayrıca bahsediyor olacağız.

Zatürreye neler  neden olur? Cevap:  Bakteri, virüs ve nadiren de mantarlar.

Bakteriler: Özellikle 65 yaş üstü yetişkinlerde soğuk algınlığı ve grip sonrası ortaya çıkabildiği gibi hiçbir sebep olmaksızın da belirebilen bakteri kaynaklı zatürre akciğerlerin sadece bir lobuna yada belli bir bölgeye zarar verebilmekte. Bu duruma sebep olan birçok bakteri türü olmasına rağmen, bunlardan Streptococcus pneumoniae en yaygın rastlanan tür. Virüsler: 5 yaş altı çocuklarda görülen zatürrenin en yaygın sebebi olan virüsler, tüm zatürre vakalarının üçte biri için hastalığın temel etkeni olarak görülüyor. Herhangi bir tedavi olmaksızın hastanın 1-3 haftaya kadar iyileşebildiği bu zatürre türünde, hastalığın bakteri kaynaklı zatürreye de çevirmesi gibi bir risk olduğundan  erken teşhis ve hastalıktan korunma son derece önem arz etmekte. Bu virüs türlerinin başında ise  hepimizin yakından tanıdığı grip virüsü var. Mantarlar:  Coccidioidomycosis, Histoplasmosis, Cryptococcus gibi mantar türlerinin sebep olduğu zatürre türü uzun süre bağışıklık sistemini baskılayan tedavi görmüş insanlarda ya da AIDS hastalarında sıklıkla görülmekte.

Peki Ya Kimler Risk Altında? 

• Özellikle 2 yaş altı olmak üzere tüm çocuklar
• 65 yaş üstü yetişkinler
• Akciğer hastalığı olanlar
• Hastanelerin yoğun bakımlarında solunum cihazlarına bağlı olan hastalar
• Uzun dönem kanser tedavisi almış kişiler
• AIDS hastaları

Zatürrenin Belirtileri Nelerdir, Zatürre Olduğumu Nasıl Anlayabilirim?

• Uzun süre geçmeyen yüksek ateşiniz varsa
• Geçmeyen bir titreme hissi duyuyorsanız
• Balgamlı öksürüğünüz varsa
• Nefesiniz daralıyor ve göğsünüz ağrıyorsa
• Grip ve soğuk algınlığı sonrası aniden hastalığınız ilerlediyse

zatürreye kapılmışsınız diyemeyiz ancak mutlaka ki bir hekime danışmanız gerekir. Fiziki muayene, göğüs röntgeni, tomografi, kan tahlilleri gibi yöntemlerle hekiminiz en doğru teşhisi koyacaktır. Günümüzde zatürrenin pek çok tedavi yöntemi vardır ancak hastalık başa geldikten sonra çözüm aramaktansa risk grubundaki kişilere koruyucu bir önlem olarak zatürre aşılarının düzenli olarak uygulanmasının çok daha sağlıklı olacağı kanaatindeyiz. Referans: http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/pnu/causes.html