Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Yeni bir araştırmaya göre bizler de, tıpkı arılar, kuşlar, meyve sinekleri, kurtçukları ve balıklar gibi manyetik duyuya yani dünyanın manyetik alanine algılama yeteneğine sahip canlılar olabiliriz. Acaba bu manyetizma duyusu veya manyetoresepsiyon bizim de tıpkı  bu canlılar gibi yön bulmamızı sağlıyor olabilir mi?

California Institute of Technology'den Joseph Kirschvink ve araştırma ekibinin yürüttüğü çalışmaya göre, insan beyinlerinde yakınlarındaki manyetik alanın değişimine göre aktivite değişimi görülüyor. Elektroensefalografi (EEG) kullanılarak karanlık bir odada sabit bir şekilde dururken beyin aktiviteleri kaydedilen insanların bulunduğu ortamda elektromanyetik bobinler kullanılarak bir manyetik alan yaratıldı.

Deneyde, gerçek Dünya üzerinde manyetik alan değişimini hissedebileceğimiz şekilde hareket ederken, bu değişimin nasıl olabileceği bobinler yardımı ile yapay olarak kurgulandı. Dünya üzerindeki, manyetik alanın şiddeti ve yönünün coğrafyaya bağlı olarak değişiklik gösterdiğini biliyoruz. Örneğin, manyetik alanın en yüksek olduğu Kuzey Kutbu'nda iken, manyetik alanın yönü direk olan yerin içine doğru ve yüzeye dik şekildedir.

Kuzey Yarımküre dahilinde aşağı enlemlere doğru gidildikçe de bu dik açı giderek yataylaşmakta ancak hep bir yere doğru eğim göstermektedir. Yani eğer bir pusulayı elimizde tutarsak pusula göstergesinin ucu aslında belki de gözümüzün algılayamacağı kadar aşağı doğru eğilmekte veya eğilmeye çalışmaktadır.

Araştırma ekibi de bu bilgilerden yola çıkarak, katılımcılara yere doğru yönelmiş bir manyetik Alana maruz bıraktıklarında ve akabinde saat yönünün tersine olacak şekilde bu manyetik alanı yatay pozisyonda değiştirdiklerinde katılımcıların beyin dalgalarının oluşturduğu paternlerde değişiklikler olduğunu gözlemledi.

Çoğunlukla, uyanık ancak dinlenme halinde olduğumuzda gözlerimiz kapalı iken beyinlerimizin yaydığı alfa dalgalarını ölçen araştırmacılar, manyetik alanın değişmesinden 100 milisaniye önceki ve sonraki ölçümlerde alfa dalgalarının genliğinde -bazı katılımcılarda- düşüş olduğunu saptadı.

Ancak tersi de tekrarlanan çalışmada, manyetik alan saat yönünde değiştirildiğinde hiçbir katılımcının beyin alfa dalgalarında bir değişim gözlemlenmedi. Henüz bunun nedenini araştırmacılar da bilmiyor.

Buna ek olarak, yerden yukarı doğru bir yöne sahip olan manyetik alandaki değişimler de beyinde bir aktivite değişime sebep olmadı. Araştırmacılar buna dayanarak, katılımcıların belki de bir şekilde Kuzey Yarımküre'nin manyetik alanı için adapte olduğunu veya başka bir deyişle bu alana göre beyinlerin uyum sağladığını one sürdü. Yine biliyoruz ki Dünya'nın manyetik alanı Güney Yarımküre'de yukarı doğru bir yöne sahiptir.

Bu nedenle araştırmacılar, deneyi bir de güneyde denemenin daha sağlıklı veriler elde etmemizi sağlayacağını düşünüyor. Hali hazırda insanların manyetik alanı algılamasının bir tartışma konusu olduğu günümüzde mevcut verilerin kesinlik arz etmemekle birlikte oldukça önemli ipuçları taşıdığını söyleyebiliriz.

Yine hayvan deneylerinin de benzer şekilde dizayn edilip insanlarda elde edilen sonuçlara benzer sonuçların üretilip üretilemeyeceğini test etmek gerektiğini belirten araştırmacılar, insanların beyin dalgalarının manyetik alana göre değişmesinin birçok açıklamasının olabileceğini ve bunun mümkün olduğunu ancak, bu değişimin hayvanlardaki gibi oryantasyon, navigasyon veya yer-yön tayini ile ilişkili olup olmadığını göstermediğini belirtti.

EEG sonuçlarının ortamdan da etkilendiğini ve bu EEG sinyallerinin ne demek olduğunu tam olarak tespit etmenin henüz mümkün olmadığını belirten Peking University'den Can Xie, şu an için bu durumun altında yatabilecek moleküler mekanik mekanizmaların ne olduğuna dair inceleme yapmanın mümkün olmadığını söylüyor.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir