Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Görme duyumuzu gerektiren ve özellikle bu duyumuza odaklandığımız durumlarda, beynimiz işitme duyumuzu gerileterek işimizi kolaylaştırır. Bu sonuca varmamızı sağlayan araştırmalara ek olarak Linköping University önderliğinde gerçekleştirilen yeni bir araştırma da bilim insanlarına bir şeye odaklandığımızda veya konsantre olduğumuzda beynimizde neler olduğuna dair daha derin bir kavrayış geliştirmelerine yardımcı oluyor.

Beynimizde odaklanma ihtiyacı duyduğumuz duyumuza konsantre olmamızı kolaylaştıran bir mekanizma işliyor. Bununla birlikte odaklandığımız duyu içerisinde de beyin özellikle dikkat ettiğimiz uyarıcıların dışındakileri de dışarda tutmayı veya görmezden gelmeyi başarabilmektedir. Tüm bunlara rağmen beyin birden fazla göreve veya işe odaklanamaz: Bir seferde (herhangi bir an veya birim zaman kastediliyor) beyin ancak bir duyuyu iyi derecede çalıştırabilir. İşte tam da bu sebepten dolayı, araba sürerken telefonla konuşmak, mesajlaşmak veya oyun oynamak iyi değildir, hatta yola odaklanmak zorunda kaldığımız zamanlarda telefonda da istediğimiz şeyi yapamayız.

Aynı üniversiteden psikoloji profesörü Jerker Rönnberg  ve araştırmacı arkadaşları, beynimizde görsel bir işe veya görece odaklandığımızda neler olduğunu araştırdı. Bir örnekte, bir öğrenci sınav olurken, diğerinde bir kişinin araba sürmesi durumu değerlendirildi. Bununla birlikte araştırmacılar arka plandaki sesin artmasının, görsel konsantrasyon üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu, ne tip bir değişim gerçekleştiğini de görmeyi hedefledi.

Linköping University öğrencilerinin üçte ikisi bu çalışmaya katıldı ve araştırmanın sonuçları da Frontiers in Human Neuroscience'da yayımlandı. Katılımcı öğrencilere üzerinde çalışacakları görselliğe dayalı bir görev verildi ve öğrenciler iki ayrı gruba ayrıldı: Birinci grup sakin bir ortamda çalışırken, diğer gruba arkaplandan dikkat dağıtıcı sesler verildi. Çalışmaları sırasında da öğrencilerin beyin taraması fMRI ile çekilerek kaydedildi. Görevlerdeki konsantrasyon ve başarı dağılımını diğer değişkenlerden ayırabilmek için araştırmacılar aynı zamanda öğrencilerin kısa süreli hafızalarını da bir harf testi ile tespit etti.

Deneylerin sonuçlarına göre, eğer yalnızca ses uyarıcısına maruz kalıyorsak beynin işitsel korteksindeki aktivite de problemsiz şekilde devam edebiliyor. Ancak görme duyusunu dahil ettiğimiz bir görev verildiğinde, işitsel korteksteki nöronların ürettiği tepki azalıyor veya zayıflıyor. Böylelikle işitme duyusunda aksaklıklar ortaya çıkıyor.

Yapılan görevin önemi ve zorluğu arttıkça, sese verilen sinirsel tepki de azalıyor. Bununla birlikte görsel görevlerdeki bilişsel girdi ve etkinin benzer biçimde artması duygularımızla ilgili olan beyin bölgelerinde de üretilen tepkilerin zayıflamasına ve aksamasına sebep oluyor.




Kaynak : Patrik Sörqvist, Örjan Dahlström, Thomas Karlsson, Jerker Rönnberg. Concentration: The Neural Underpinnings of How Cognitive Load Shields Against Distraction. Frontiers in Human Neuroscience, 2016; 10 DOI: 10.3389/fnhum.2016.00221




 
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir