Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
90'lı yıllarda ilk ötegezegenin keşfinden bu yana, gök bilimciler yıldızlarının yaşam zonunda bulunan gezegenleri bulmak ve özeliklerini incelemekte sürekli bir ilerleme kaydetmeyi başardılar. Sıvı formda su ve yaşam formlarının çoğalarak artmasına olanak verecek ötegezegen arayışında efektif bir göre yapan Kepler Uydusu'ndan alınan sonuçlar sayesinde bugüne kadar bilinen ötegezegen adaylarının üçte ikisinin keşfedilmesini sağlamıştı.
Ötegezegenlerin %5 ila 20'sinin yıldızlarının yaşanabilir bölgelerinde bulunduğu ve potansiyel olarak canlı yaşamın evrilmesine olanak vermiş veya verebilecek olduğu tahmin edilmektedir. Ne var ki, şu ana kadar bu yaşam zonu içinde bulunan gezegenlerin sayılarının çokluğuna rağmen gezegen özelliklerinin ve atmosfer kompozisyonlarının incelenmesi, örneklenmesi oldukça zor bir görev olarak varlığını sürdürüyordu.
Université de Montréal bünyesindeki Institute for Research on Exoplanets'ten Profesör Björn Benneke ve doktora öğrencisi Caroline Piaulet ve diğer çalışma arkadaşları K2-18b adlı ötegezegenin atmosferinde su buharı varlığına dair izler ve belki de sıvı formda su bulunabileceğine dair ipuçları elde etti.
Dünya'nın en az dokuz katı kütleye sahip olan bu ötegezegen, yörüngesinde tur atmakta olduğu yıldızın yaşam zonunda bulunuyor. M-tipi yıldızlardan sayılan yıldızı ise Güneş'imizden daha küçük ve soğuk ancak K2-18b yıldızına çok yakın olduğu için tıpkı Dünya'nın Güneş'ten aldığına çok yakın bir miktarda enerjiyi yüzeyine alabiliyor. Bu da onu yaşam zonu ötegezegenlerinden biri yapıyor.
Ötegezegen K2-18b ve Dünya arasındaki benzerlikler, gökbilimcilere bu ötegezegenin atmosferinde suyun yoğunlaşarak bulutlar oluştuğu ve belki de yağmurlar ile sıvı formda yüzeyine geri düştüğünü düşündürdü. Hubble Uzay Teleskobu tarafından sekiz ayrı transit geçiş (bir gezegenin yıldızının önünden geçmesi) sırasında alınan veri, görüntü ve gözlemlere dayanan bu varsayımların çok yüksek oranda doğru olması bekleniyor.
Université de Montréal, 11 ışıkyılı uzaklıkta bulunan K2-18 sistemine çok da yabancı değil. Hali hazırda K2-18b'nin varlığı ilk olarak Prof. Benneke ve ekibi tarafından 2016 yılında Spitzer Uzay Teleskobu'ndan alınan verilerle konfirme edilmişti. Daha sonra gezegenin kütlesi ve yarıçapı belirlenmiş ve bu ilk olumlu sonuçlar akabinde elde edilecek verilerle güçlenip ilk su bulunan yaşanabilir yaşam zonunda bulunan ötegezegen olarak kayıtlara geçmiş oldu.
Bilim insanları şu an K2-18b gezegeninin içinde bulunduğu gaz bulutu bünyesindeki tek ötegezegen olmadığını ancak kütlelerine göre mesafeleri dolayısıyla incelemenin ve işe yarar geçerli veriler elde etmenin halen zorlukları olduğunu öne sürüyor. Ancak mevcut keşfin artık Güneş Sistemi dışında yaşam ve yaşanabilir alan keşfetme çalışmaları için umut verici büyük bir adım olduğunu biliyoruz.
Ötegezegenlerin %5 ila 20'sinin yıldızlarının yaşanabilir bölgelerinde bulunduğu ve potansiyel olarak canlı yaşamın evrilmesine olanak vermiş veya verebilecek olduğu tahmin edilmektedir. Ne var ki, şu ana kadar bu yaşam zonu içinde bulunan gezegenlerin sayılarının çokluğuna rağmen gezegen özelliklerinin ve atmosfer kompozisyonlarının incelenmesi, örneklenmesi oldukça zor bir görev olarak varlığını sürdürüyordu.
Université de Montréal bünyesindeki Institute for Research on Exoplanets'ten Profesör Björn Benneke ve doktora öğrencisi Caroline Piaulet ve diğer çalışma arkadaşları K2-18b adlı ötegezegenin atmosferinde su buharı varlığına dair izler ve belki de sıvı formda su bulunabileceğine dair ipuçları elde etti.
Dünya'nın en az dokuz katı kütleye sahip olan bu ötegezegen, yörüngesinde tur atmakta olduğu yıldızın yaşam zonunda bulunuyor. M-tipi yıldızlardan sayılan yıldızı ise Güneş'imizden daha küçük ve soğuk ancak K2-18b yıldızına çok yakın olduğu için tıpkı Dünya'nın Güneş'ten aldığına çok yakın bir miktarda enerjiyi yüzeyine alabiliyor. Bu da onu yaşam zonu ötegezegenlerinden biri yapıyor.
Ötegezegen K2-18b ve Dünya arasındaki benzerlikler, gökbilimcilere bu ötegezegenin atmosferinde suyun yoğunlaşarak bulutlar oluştuğu ve belki de yağmurlar ile sıvı formda yüzeyine geri düştüğünü düşündürdü. Hubble Uzay Teleskobu tarafından sekiz ayrı transit geçiş (bir gezegenin yıldızının önünden geçmesi) sırasında alınan veri, görüntü ve gözlemlere dayanan bu varsayımların çok yüksek oranda doğru olması bekleniyor.
Université de Montréal, 11 ışıkyılı uzaklıkta bulunan K2-18 sistemine çok da yabancı değil. Hali hazırda K2-18b'nin varlığı ilk olarak Prof. Benneke ve ekibi tarafından 2016 yılında Spitzer Uzay Teleskobu'ndan alınan verilerle konfirme edilmişti. Daha sonra gezegenin kütlesi ve yarıçapı belirlenmiş ve bu ilk olumlu sonuçlar akabinde elde edilecek verilerle güçlenip ilk su bulunan yaşanabilir yaşam zonunda bulunan ötegezegen olarak kayıtlara geçmiş oldu.
Bilim insanları şu an K2-18b gezegeninin içinde bulunduğu gaz bulutu bünyesindeki tek ötegezegen olmadığını ancak kütlelerine göre mesafeleri dolayısıyla incelemenin ve işe yarar geçerli veriler elde etmenin halen zorlukları olduğunu öne sürüyor. Ancak mevcut keşfin artık Güneş Sistemi dışında yaşam ve yaşanabilir alan keşfetme çalışmaları için umut verici büyük bir adım olduğunu biliyoruz.
Kaynak ve İleri Okuma
- Björn Benneke, Ian Wong, Caroline Piaulet, Heather A. Knutson, Ian J.M. Crossfield, Joshua Lothringer, Caroline V. Morley, Peter Gao, Thomas P. Greene, Courtney Dressing, Diana Dragomir, Andrew W. Howard, Peter R. McCullough, Eliza M.-R. Kempton Jonathan J. Fortney, Jonathan Fraine. Water Vapor on the Habitable-Zone Exoplanet K2-18b. Astronomical Journal (submitted), 2019" https://arxiv.org/abs/1909.04642
- Julie Gazaille, Université de Montréal Udem Nouvelles website, Water detected on an exoplanet located in its star’s habitable zone, 11 Eylül 2019";s:1
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (1)
-
Eyüp ÖZTAŞ 4 yıldan fazla önceemeklerinize sağlık
Bunlar da İlginizi Çekebilir
03 Temmuz 2018
İlk Defa Yeni Bir Ötegezegenin Doğuşu Görüntülendi
22 Aralık 2015
Star Wars’daki Tatuin Benzeri Gezegen
24 Ağustos 2016
En Yakın Yıldızın Yaşanabilir Bölgesinde Gezegen Bulundu
10 Haziran 2017
TRAPPIST-1 Sistemi'ndeki Dünya Benzeri Gezegenlerin Kompozisyonu
15 Ağustos 2015
Metan ile Dolu Jüpiter Benzeri Ötegezegen
28 Ağustos 2016
Dünya Benzeri 8 Etkileyici Gezegen
09 Ekim 2019
2019 Nobel Fizik Ödülü
29 Ocak 2016
Proxima Centauri Etrafında Gezegen Avı