Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Habitatlarının farklı olmasından dolayı aynı cinsten kuşların gaga boylarının ve davranışlarının farklılık gösterdiğini biliyoruz. Bu türleşmeye yanlızca bir örnektir. Uzun zamandır türlerin ayrışması için en önemli etken olarak, Amazon Nehri ve And Dağları gibi çok ciddi büyüklükteki yeryüzü değişiklikleri düşünülüyordu. Ancak yeni bir çalışma gösteriyor ki, türleşme bu dramatik coğrafi değişimlerden çok sonra başlamış. Louisiana Eyalet Üniversitesi Doğa Bilimleri Müzesi'nden araştırmacıların Nature'da yayınladıkları keşfi ise şöyle: Zaman ve türün hareket kabiliyeti, türleşmede çok daha büyük bir rol oynamıştır.

LSU Doğa Bilimleri Müzesi yöneticisi olan Robb Brumfield ve Biyoloji Bölümü Profesörü Roy Paul Daniels: "Güney Amerika'daki akılalmaz kuş çeşitliliği genellikle büyük jeolojik değişimlerin sonucu olarak düşünülürdü, ancak araştırmamız gösteriyor ki uzun süre yerinde duran stabil bir yüzey çeşitlilik için çok daha önemli," şeklinde bir açıklama yaptılar.

Brumfield ve çalışma arkadaşları biyoçeşitlilik miktarının en yoğun olduğu bölge olan Neotropik'lerden 27 kuş türü üzerinde jenealoji (soy ağacı) araştırması yaptılar. Neotropik bölge, Meksika'nın güneyinden Brezilya'nın güneyine kadar olan alanı kapsıyor ve bu alana Amazon Ormanları da dahil. Brumfield "Bir çok kuş soyundan detaylı örnekleri kullanarak, bu soylar arasında türlerşmenin nasıl meydana geldiğini daha geniş bir perspektiften daha temiz bir şekilde analiz etme fırsatı bulduk," diyor. And Dağları'nın bu bölgede yarı geçirgen bir görev üstlendiğini ve 9 ila 29 ayrı farklı genetikte soyun evrimine dolaylı bir etkisinin bulunduğu kaydedildi.

Araştırmacılar daha sonra bu 27 kuş soyu üzerinde, tarihin ve ekolojinin türleşmeye etkisini inceledi. Türün bir bölgede ne kadar uzun süre yaşarsa, o kadar çok çeşitleneceği ve yayılacağı bulgulandı. Aynı zamanda az hareketlilik de çeşitliliği artırıyor. Örneğin, orman yüzeyine yakın yaşayan kuş soyları, ormanın dış dünyaya açılan üst yüzeyinde yaşayan soylara oranla ciddi oranda daha fazla türleşmiş durumdalar. Bu bulgular dallanıp budaklanıyor. Eğer bir tür bir alanda yeterli bir süre yaşamazsa, evrimleşip devam etme şansı bulamıyor.

Ormanın üst kısmında yaşayan ve daha rahat habitat değiştirebilen kuşların -örneğin Amerika papağanı gibi- daha az türleştiği ve çeşitlendiği görülmüştür. Brumfield "Yerkürede insanoğlunun yaptığı değişiklik türleşmeyi etkili bir şekilde kesebilir," diyerek evrimin gidişatına olan etkimize de bir örnek vermiş oldu.
Büyükbabası Erasmus Darwin, Charles doğmadan 7 yıl önce ölmüştü. Ancak hayatta olmamasına karşın, göz ardı edilemeyecek birisiydi. Ticaretle uğraşan bir doktor, aynı zamanda bir doğabilimci, bir mucit, bir botanikçi ve eserleri çok satan bir şairdi. “Doğanın Tapınağı” adlı şiirinde, yaşayan tüm hayvan ve bitkilerin mikroskobik formlardan kaynaklandığını iddia ediyordu:

Kıyılara ulaşmayan dalgaların arasındaki organik yaşam
Okyanusun incili mağaralarında doğdu ve yetişti;
İlk oluştukları an merceklerle bile görülmedi,
Çamurda hareket ettiler ya da balçığı deldiler;
Ve nesilleri devam ettikçe,
Yeni güçler elde ettiler ve büyük uzuvlara kavuştular.


(...) Grant, süngerler ve deniz kalemleri üzerine çalışıyordu. Bu canlılara duyduğu ilgi sebepsiz değildi. Grant bu türlerin, hayvanlar krallığının köklerini oluşturduğunu düşünüyordu. Diğer tüm hayvanların kökeni, bu iki türe benzeyen formlara dayanıyor olabilirdi. Grant ve Darwin kıyı boyunca uzanan gelgit havuzlarına numune toplamaya gittiklerinde Grant, Erasmus Darwin'e olan hayranlığını genç Charles'a anlattı. Erasmus'un bir türden, başka bir türe dönüşmek konusundaki düşüncelerini aktardı. Grant, Fransız doğabilimcilerin yaşamın sabit olmadığı olasılığını tartışabilmeye cüret ettiklerini, hatta yaşamın evrildiği üzerinde durduklarını, Erasmus'un torununa anlattı.

- Carl Zimmer (Evrim, ISBN: 9786051069128)





Kaynak: Science Daily, "Darwin 2.0: New theory on speciation, diversity"
<https://www.sciencedaily.com/releases/2014/11/141120123245.htm>

Referans : Brian Tilston Smith et al., The drivers of tropical speciation. Nature, 2014; 515 (7527): 406 DOI: 10.1038/nature13687


Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir