Dünya üzerindeki bazı bölgeler, diğer bölgelerden neredeyse 10.000 kat daha fazla yağış alıyor. Yağmur, sıklığından bağımsız olarak Dünya’nın her yerinde aynı düzeni takip ediyor olabilir mi? Avustralya, Antarktika ya da Gobi Çölü’nün birbirlerine hiç benzemeyen yağmur düzenleri mi var?

Yapılan yeni bir çalışmada bilim insanları, yağmur fırtınalarının sıklığının ve bıraktıkları yağmur suyu miktarının her bölgede benzer bir düzene sahip olup olmadığını araştırdılar. Bu araştırmaya kadar bu durum çözümlenememişti.

Doğa bazı modelleri bütün bölgelerde tekrar eder; yani bazen Schrödinger’in denklemi balık davranışlarında ortaya çıkar ya da akışkanlar mekaniği elektrik üzerine yapılan bir çalışmada belirir. Bu ara bağlantılar, her yerdedir. Fizikçilerin yaptıkları araştırmalarda da bu ara bağlantılar çözümlenmeye çalışılır.

Alman ve İspanyol fizikçilerden oluşan bir araştırma grubu, Dünyanın birçok bölgesinden alınmış yağış miktarı kayıtlarını incelediler. Bu çalışmayı yapmalarındaki amaç da, bilinen terminolojiden faydalanarak yağmurun hangi bölgeye yağdığından bağımsız olarak tanımının yapılmasıydı.

Tabii ki tropik bölgelerin çöllerden daha fazla yağış aldığını biliyoruz. Zaten çölleri çöl yapan ve tropik bölgeleri tropik yapan da budur. Fakat bilim insanlarının bu noktada çözümlemek istedikleri; Dünya genelinde yağmurun hacmi ve sıklığı arasında benzer bir ilişki olup olmadığıydı.

Bulgulara göre, örneğin Papua Yeni Gine’deki bir bölgede genellikle küçük yağmur fırtınaları arasında bir hafta ve büyük yağmur fırtınaları arasında da bir ay var. Nijer’deki bir bölgede ise küçük yağmur fırtınaları arasında iki hafta ve büyük yağmur fırtınaları arasında iki ay var. Yani bu iki bölgenin küçük ve büyük fırtınalarının sıklığı arasında benzer bir ilişki var. İki bölgede de küçük fırtınalar, büyük fırtınalara göre 4 kat daha az sıklıkta görülüyor. Nijer’in yağmur fırtınaları için beklemesi süresi de, Papua Yeni Gine’de görülen yağmur fırtınası sıklığının 2 ile çarpılmasıyla bulunabilir.

Papua Yeni Gine örneği üzerinden gidecek olursak, bu sıklığın değişik oranlarla çarpılması sonucunda Almanya’nın ya da Avustralya’nın yağmur fırtınaları için ne kadar bekleyeceğinin verilerine ulaşmak mümkün. Yani muhtemelen küçük ve büyük yağmur fırtınaları arasındaki bağlantı, değişik katsayılar halinde Dünya’nın her yerinde benzer sıklıkta görülüyor.

Bu benzerliğin neredeyse çözümlendiğini söylemek mümkün. Büyük ve küçük yağmur fırtınaları arasındaki bağlantıyı çözümlemeye yarayan kritik katsayılarla hesaplamalar yapıldığında, değişik lokasyonlar arasında yalnızca çok küçük farklarla sonuca ulaşılabiliyor.

Bağlantısız olduğu düşünülen olayların arasındaki bağlantıların keşfedilmesi, bilim insanları açısından her zaman heyecan verici bulunmuştur. Fakat Physical Review E.’de yayımlanan bu araştırmada yalnızca istatistiksel bağlantı kurulduğunu vurgulamakta fayda var.

---

İlgili Makale: http://journals.aps.org/pre/abstract/10.1103/PhysRevE.93.042301

---